powrót

Henryk Bartoszewicz

Dzieje Krakowa w kartografii

Atlas historyczny Krakowa ukazał się w 750. rocznicę lokacji tego miasta. Został opublikowany nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa jako I zeszyt Kraków tomu V Małopolska (pod redakcją Zdzisława Nogi) Atlasu historycznego miast polskich wydawanego drukiem od 1993 r.

Seria ta jest przedsięwzięciem edytorskim realizowanym pod patronatem Międzynarodowej Komisji Historii Miast (Commission Internationale pour l’Histoire des Villes), która podczas zjazdu w Wiedniu w 1965 r. podjęła decyzję o przystąpieniu do prac nad pub­likowaniem źródeł kartograficznych do dziejów miast europejskich. W trzy lata później przedstawione zostały podstawowe zasady edycji atlasów historycznych miast, uzupełnione nowymi ustaleniami w 1995 r. W latach 70. XX w. atlasy historyczne miast wydawano w trzech krajach: Republice Federalnej Niemiec, Anglii i Finlandii. W następnym dziesięcioleciu atlasy zaczęły ukazywać się także w: Danii, Francji, Holandii, Irlandii, Islandii, Włoszech, Austrii i Szwecji, a w latach 90. w: Polsce, Czechach, Szwajcarii, Rumunii, Belgii i Chorwacji.

Prace nad Atlasem historycznym miast polskich podjął u nas zespół badaczy kierowany przez Antoniego Czacharowskiego, działający w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Serię zapoczątkował tom I – Prusy Królewskie, zeszytem Elbląg, wydanym w 1993 r. Ukazały się jeszcze 3 zeszyty tomu I: Toruń, Grudziądz i Chełmno. Ponadto w ramach tomu II – Kujawy wydano zeszyt Bydgoszcz, a tomu III – Mazury zeszyt Giżycko. W końcu lat 90. drugi zespół autorski kierowany przez Martę Kaletynową-Młynarską we Wrocławiu przystąpił do wydawania atlasów historycznych miast śląskich. Dotychczas ukazały się cztery zeszyty dotyczące: Wrocławia, Środy Śląskiej, Trzebnicy i Niemczy, a cztery następne zostały złożone do druku.

Podstawowym celem edycji atlasów historycznych miast jest utworzenie kartograficznej bazy źródłowej do badań porównawczych nad dziejami miast europejskich. Według norm przyjętych przez Międzynarodową Komisję Historii Miast główną mapę każdego zeszytu powinna stanowić mapa pomiarowa z okresu przedindustrialnego w skali 1:2500, sporządzona techniką wielobarwną. Ponadto obowiązkowo powinny znaleźć się: współczesna mapa w skali 1:5000 lub 1:10 000, dziewiętnastowieczna mapa przedstawiająca miasto i jego okolice w skali od 1:25 000 do 1:100 000 oraz wielobarwna mapa autorska ukazująca rozwój przestrzenny miasta w skali 1:5000. Zbiór map powinno uzupełniać opracowanie zawierające najważniejsze informacje dotyczące dziejów miasta, ze szczególnym uwzględnieniem jego rozwoju przestrzennego. Ten podstawowy zestaw materiałów tworzących każdy z zeszytów często jest wzbogacony zarówno przez opracowania autorskie dotyczące struktury społecznej danego miasta, jego funkcji gospodarczych, kulturalnych i religijnych, jak i przez publikowanie najstarszych map i widoków miast...

Pełna treść artykułu w sierpniowym wydaniu GEODETY

powrót

REKLAMA

• zaloguj się    • rejestruj konto    • zapomniałeś hasła?

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.