powrót

Henryk Bartoszewicz

Próba scalenia

Zbiór Geograficzny Stanisława Augusta Poniatowskiego, cz. IV

Zbiór Geograficzny Stanisława Augusta nigdy nie został w całości zinwentaryzowany, trudno więc dzisiaj określić jego rozmiary. Według ustaleń Krystyny Łonczyńskiej, na podstawie wszystkich odnalezionych spisów można przyjąć, że liczył blisko 600 jednostek, w tym około 200 map terenów obcych. Zbiór przechowywany w AGAD stanowi jego nikłą część.

Większość kartografików po śmierci króla została sprzedana na licytacji w Petersburgu. Z pozostałych 400 jednostek, blisko 150 stanowiły kartografika zarejestrowane w inwentarzu map granicznych. Około 250 jednostek to mapy ogólne Rzeczpospolitej, mapy województw Karola Perthéesa wraz z kopiami, mapy sporządzone przez Franciszka Czaykowskiego, mapy dróg, mapy hydrograficzne, plany miast i twierdz oraz kartografika wojskowe. Zbiór Geograficzny Stanisława Augusta, przechowywany w Archiwum Głównym Akt Dawnych, został odtworzony w latach 1957-1960 przez ówczesnych pracowników Oddziału Kartografii AGAD na podstawie wykazu Jana Baptysty Albertrandy’ego z 1796 r. Z map ogólnych Rzeczypospolitej w zbiorze znajdują się jedynie trzy. Autorstwo pierwszej z nich jest przypisywane Karolowi Perthéesowi, Antoniemu Hiżowi lub Bartłomiejowi Folino (AGAD, Zb. Kart. 72-9). Ponadto nie mamy pewności, czy mapa rzeczywiście znajdowała się w Zbiorze Geograficznym Stanisława Augusta. Druga z map ogólnych Rzeczypospolitej jest redukcją Polonii Perthéesa, rytowaną przez Sebastiana Dorna i wydaną przez Michała Grölla w 1773 r. (AGAD, Zb. Kart. 43-33). Trzecia mapa to sześcioarkuszowy miedzioryt dzieła Giovanni Antonio Rizzi-Zannoniego z 1772 r. Wcześniej była ona przechowywana w Zbiorze Popielów (AGAD, Zbiór Popielów 437-442). Wszystkie trzy mapy należy traktować jedynie jako egzemplarze zastępcze obiektów znajdujących się w Zbiorze Geograficznym...

Pełna treść artykułu w czerwcowym wydaniu GEODETY

powrót

REKLAMA

• zaloguj się    • rejestruj konto    • zapomniałeś hasła?

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.