Dostęp do danych przestrzennych: będzie tak, jak jest

MSWiA opublikowało założenia do projektu ustawy o dostępie do informacji publicznej. Do samej ustawy droga jeszcze daleka.

Głównym celem projektu jest implementacja dyrektywy 2003/98/WE, w szczególności określenie zasad ponownego wykorzystywania informacji publicznej dla celów komercyjnych lub niekomercyjnych. Jak wiadomo, obowiązująca obecnie ustawa o dostępie do informacji publicznej nie spełnia wymogów ww. dyrektywy, co potwierdziła Komisja Europejska (w 2008 i 2009 r.).

Według projektodawców ustawa poprawi konkurencyjność przedsiębiorstw, których produkty i usługi opierają się na informacji sektora publicznego (PSI). Według raportu Komisji Europejskiej wartość rynku PSI szacowana jest na 27 mld euro.
Z drugiej strony w projekcie zaznaczono, że celem ustawy nie jest reforma obecnych zasad dostępu do informacji i jego ograniczenia czy trybu udostępniania informacji. Zmiany mają jedynie uzupełnić lukę w zakresie wyznaczenia zasad ponownego wykorzystywania informacji publicznej (chodzi o informację, co do której już obowiązujące przepisy rozstrzygają, czy jest ona powszechnie dostępna, czy też wystąpiło ograniczenie dostępności).
Konsultacje pierwotnych założeń do ustawy (z września 2009 r.) wykazały bowiem konieczność przeprowadzenia szerszej debaty na temat zmian w zasadach i trybie udostępniania informacji publicznej. Przez półtora roku nie wypracowano stanowiska i zaproponowano jedynie „uzupełnienie luki”.

Główne założenia projektu sprowadzają się do:

1.
Pozostawienia podmiotom zobowiązanym (czyli podmiotom wykonującym zadania publiczne) wyboru warunków ponownego wykorzystywania posiadanych informacji publicznych między dwoma wariantami:
-bezwarunkowym,
-warunkowym (w przypadku warunkowego korzystania podmiot może zastosować standardowe warunki określone według wzoru wydanego przez ministra).
Jest to zgodne ze wspomnianą wcześniej dyrektywą. Według projektu, w przypadku niepodania na stronie Biuletynu Informacji Publicznej informacji o warunkach ponownego wykorzystywania informacji publicznej (zamieszczonej na tej stronie), przyjmuje się, że jej wykorzystywanie nie jest ograniczone warunkami.

2.
Rozróżnienia instytucji „dostępu do informacji publicznej” oraz „ponownego wykorzystywania informacji publicznej” poprzez wprowadzenie normy potwierdzającej, że zasady ponownego wykorzystywania informacji publicznej nie naruszają prawa do informacji.

3.
Przeznaczenia Biuletynu Informacji Publicznej (BIP) do roli podstawowego nośnika informacji publicznych przekazywanych do ponownego wykorzystywania.

4.
Przyjęcia rozwiązań gwarantujących daleko idące uprawnienia dla podmiotów ponownie wykorzystujących informację publiczną. Składają się na to:
- wprowadzenie obowiązku przekazywania informacji publicznej na cele ponownego wykorzystywania (dyrektywa nie nakłada takiego obowiązku),
- usprawnienie procesu pozyskiwania informacji publicznej na cele ponownego wykorzystywania przez osobę zainteresowaną (nie trzeba będzie składać wniosków w sytuacji, gdy informacja publiczna jest już zamieszczona w BIP)
- wprowadzenie domniemania (nieznanego dyrektywie) pozwalającego na bezwarunkowe wykorzystywanie informacji publicznej w sytuacji, gdy podmiot zobowiązany zamieści informację publiczną w BIP i nie ogłosi dla niej warunków ponownego wykorzystywania,
-przyznanie wnioskodawcy (osobie zainteresowanej) prawa do skarżenia zarówno odmowy przekazania informacji publicznej do ponownego wykorzystywania, jak i zaoferowanych warunków wykorzystywania (np. z uwagi na zbyt wysoką opłatę).

Przepisy ustawy nie będą stosowane do materiałów archiwalnych znajdujących się w dyspozycji archiwów państwowych, a także do informacji publicznych będących w posiadaniu:
- jednostek publicznej radiofonii i telewizji,
- instytucji kultury, samorządowych instytucji kultury oraz innych podmiotów prowadzących działalność kulturalną,
-uczelni, PAN oraz jednostek naukowych w zakresie informacji będących przedmiotem ich działalności badawczej,
- jednostek organizacyjnych systemu oświaty w zakresie informacji będących przedmiotem ich działalności edukacyjnej.

Nie znajdą one także zastosowania w przypadku:
- informacji, których udostępnienie zostało w ustawie szczególnej uzależnione od wykazania interesu indywidualnego (prawnego lub faktycznego),
- ponownego wykorzystywania informacji dla celów realizacji zadań publicznych, w tym do przekazywania informacji między podmiotami wykonującymi zadania publiczne (wyłączenia te wynikają z tego, że przepisów dyrektywy nie stosuje się w przypadkach, gdy obywatele i przedsiębiorcy muszą, na podstawie właściwych przepisów, wykazać indywidualny interes, aby otrzymać dostęp do informacji).

Poza tym przepisy o ponownym wykorzystywaniu nie będą naruszały zasad:
a) ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej
b) innych ustaw, które określają szczególne zasady wykorzystywania informacji publicznej.

JP