Jubileusz 70. urodzin profesora Andrzeja Ciołkosza

Profesor Andrzej Ciołkosz, geograf z wykształcenia, od początku swej kariery naukowej zajmuje się interpretacją zdjęć lotniczych i satelitarnych oraz umiejętnie łączy wiedzę geografa z możliwościami, jakie daje analiza obrazów wykonanych z wysokiego pułapu. 8 października na uroczystość poświęconą jubileuszowi przybyła czołówka fotogrametrów z całego kraju.

Liczne gospodarcze zastosowania metod interpretacji opracowanych przez profesora Andrzeja Ciołkosza są najlepszym dowodem wartości jego prac. Z jego osobą wiążą się narodziny polskiej teledetekcji. Od 1976 r. brał udział w organizowaniu słynnego Ośrodka Przetwarzania Obrazów Lotniczych i Satelitarnych (OPOLiS), który powołano do życia w styczniu 1976 roku, i którego pracami kierował od 1983 roku. Był to pierwszy za „żelazną kurtyną” ośrodek zajmujący się cyfrowym przetwarzaniem obrazów lotniczych i satelitarnych, wyposażony w wysokiej klasy aparaturę i dysponujący kadrą specjalistów przeszkolonych w USA, Kanadzie i Europie Zachodniej.

Wśród dokonań profesora Ciołkosza wymienić należy m.in.: wykorzystanie, po raz pierwszy w Polsce, zdjęć w podczerwieni do oceny stopnia uszkodzenia drzewostanu, opracowanie technologii wykonywania zdjęć termalnych i ich interpretacji do badań zanieczyszczeń rzek, opracowanie metody rozpoznawania upraw za pomocą mikrofotogrametrycznej analizy zdjęć lotniczych w bliskiej podczerwieni, wykorzystanie zdjęć satelitarnych do określania wilgotności gleb, struktury upraw rolnych, uszkodzenia drzewostanu, zanieczyszczenia środowiska.

Andrzej Ciołkosz jest absolwentem Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (1962). W latach 1962-71 pracował w Katedrze Geografii Regionalnej Świata Instytutu Geografii Uniwersytetu Warszawskiego. Tam najpierw zorganizował, a potem kierował Pracownią Interpretacji Zdjęć Lotniczych. W 1969 r. na Uniwersytecie Wrocławskim obronił pracę doktorską, której tematem było badanie szczegółów użytkowania ziemi na bazie zdjęć lotniczych gminy Lesznowola. W 1976 roku uzyskał habilitację, a jego praca została wyróżniona Nagrodą Naukową im. Eugeniusza Romera nadawaną przez Polską Akademię Nauk. W 1982 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a osiem lat później profesora zwyczajnego nauk przyrodniczych.

W latach 1978-84 był wiceprzewodniczącym Międzynarodowej Asocjacji Kartograficznej. Od 2001 roku jest zastępcą przewodniczącego VII Wydziału Nauk o Ziemi i Nauk Górniczych PAN. W latach 2003-2007 był wiceprzewodniczącym Komitetu Nauk Geograficznych PAN. Jest członkiem Rady Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego, Rady Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Rady Naukowej Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych.

Profesor Ciołkosz prowadził wykłady na uniwersytetach w Warszawie, Toruniu, Krakowie i Lublinie. Jest promotorem 10 rozpraw doktorskich. Jest także współautorem (wraz z prof. Andrzejem Kęsikiem z Uniwersytetu Waterloo w Kanadzie) pierwszego w Polsce podręcznika z zakresu teledetekcji satelitarnej i wykorzystania zdjęć do badań geograficznych „Teledetekcja satelitarna” (1989). Z kolei wspólnie z dr. Markiem Ostrowskim opracował „Atlas zdjęć satelitarnych Polski”.
Od 1971 roku Andrzej Ciołkosz jest nieprzerwanie związany z Instytutem Geodezji i Kartografii w Warszawie. W latach 2001-2008 był sekretarzem naukowym instytutu, a od 2008 roku jest zastępcą dyrektora IGiK ds. naukowych. Jest także członkiem Rady Naukowej instytutu.



Do Centrum Kulturalnego o. Barnabitów w Warszawie, gdzie odbywały się obchody jubileuszu, przybyli m.in.: dr Andrzej Jagusiewicz – główny inspektor ochrony środowiska, prof. Marian Harasimiuk – były rektor UMCS w Lublinie, prof. Ryszard Marcinowski – zastępca przewodniczącego Wydziału VII PAN, prof. Andrzej Kostrzewski – przewodniczący Komitetu Nauk Geograficznych PAN, prof. Piotr Wolański – przewodniczący Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN, prof. Jerzy Zarzycki – były szef służby topograficznej Kanady. Licznie obecni byli także pracownicy Instytutu Geodezji i Kartografii, znajomi i współpracownicy profesora.

Jerzy Przywara