Rzecznik Praw Obywatelskich pisze do ministra Schetyny

Podstawa prawna wydania instrukcji G-5 – zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich – jest wątpliwa, dlatego wystąpił on do ministra spraw wewnętrznych i administracji o zajęcie stanowiska w tej sprawie.

W piśmie do ministra Grzegorzew Schetyny (z 22 kwietnia br.) RPO pisze, że korespondencja z Głównym Urzędem Geodezji i Kartografii dotycząca wątpliwości podstaw prawnych stosowania instrukcji G-5 trwa już półtora roku.
Według Głównego Geodety Kraju „Instrukcja G-5 – Ewidencja gruntów i budynków” nie została wprowadzona do stosowania rozporządzeniem (właściwego ministra) i nie stanowi źródła prawa powszechnie obowiązującego, dlatego „nie może stanowić podstawy prawnej decyzji wobec obywateli, osób prawnych i innych podmiotów, jak i nie ma charakteru wewnętrznego, obowiązującego jednostki organizacyjne podległe GGK”.
GGK argumentuje, że G-5 ma charakter porządkowy, a jej celem jest ujednolicenie stosowania przez organy służby geodezyjnej i kartograficznej przepisów Prawa geodezyjnego i kartograficznego w zakresie ewidencji gruntów i budynków.

Według Rzecznika Praw Obywatelskich, lektura instrukcji G-5 prowadzi do wniosku, że wbrew opinii GGK, zawarte w niej normy wykraczają poza cel porządkujący dotychczasowe standardy techniczne i przekształcają te standardy.
Jak podkreślił RPO, G-5 jest obowiązującym standardem technicznym, co prowadzi do stopniowego przekształcania EGiB, a zmiany te mają często charakter fundamentalny (np. zmiana numeracji działek), dlatego nie zgadza się on z argumentacją GGK, że instrukcja nie stanowi źródła prawa powszechnie obowiązującego. Niektóre punkty instrukcji tylko pozornie dotyczą „warsztatu pracy” geodety, w rzeczywistości mają istotny wpływ na określenie atrybutów nieruchomości, pośrednio decydują o zakresie przestrzennym prawa własności.
Zdaniem rzecznika, mimo deklarowanego charakteru porządkującego instrukcji, wprowadzono w niej takie treści, które de facto tworzą normy prawne i kształtują sferę praw i wolności obywatelskich.
Instrukcję wprowadzono w życie zarządzeniem GGK z 3 listopada 2003 roku.

W marcu ubiegłego roku RPO zwrócił się do ministra rolnictwa i rozwoju wsi z wnioskiem o rozważenie rozpoczęcia prac nad zmianą ustawy o scaleniach i wymianie gruntów. W ocenie rzecznika zasadne jest bowiem rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do wykonywania prac scaleniowo-wymiennych o przedsiębiorców.

Wystąpienie RPO do MSWiA

JP