Weszła w życie nowa ustawa o służbie cywilnej

24 marca br. weszła w życie ustawa z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej. Uchyla ona obecnie obowiązującą ustawę z 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej oraz ustawę z 24 sierpnia 2006 r. o państwowym zasobie kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych.

Ustawa wprowadza liczne zmiany. Jedną z nich jest ujednolicenie ustawodawstwa regulującego zagadnienia kadrowe w administracji rządowej. Ustawa z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej przywraca stan sprzed 27 października 2006 r. (tj. sprzed wejścia w życie uchylanych obecnie ustaw), kiedy w administracji rządowej wyraźnie odróżniane były dwa poziomy stanowisk – poziom polityczny, obejmujący kierownicze stanowiska państwowe (ministrów, sekretarzy i podsekretarzy stanu, wojewodów i wicewojewodów), a także członków tzw. gabinetów politycznych, oraz poziom służby cywilnej, obejmujący tzw. stanowiska urzędnicze różnych szczebli w około 2300 urzędach administracji rządowej, działających na terenie całego kraju.
Przywrócenie opisanego wyżej stanu rzeczy zakończy ponaddwuletni okres istnienia trzeciego, niejako pośredniego poziomu stanowisk, a mianowicie tzw. wysokich stanowisk państwowych, do których obecnie zaliczane są m.in. stanowiska kierowników urzędów centralnych i ich zastępców, prezesów agencji państwowych i państwowych funduszy celowych oraz ich zastępców, dyrektorów generalnych ministerstw, urzędów centralnych i urzędów wojewódzkich, dyrektorów i zastępców dyrektorów departamentów w ministerstwach i urzędach centralnych oraz dyrektorów i zastępców dyrektorów wydziałów w urzędach wojewódzkich, a także wojewódzkich lekarzy weterynarii i ich zastępców.

Z dniem wejścia w życie nowej ustawy większość obecnych wysokich stanowisk państwowych zostanie ponownie włączona do systemu służby cywilnej jako tzw. wyższe stanowiska w służbie cywilnej. Likwidacji ulegnie państwowy zasób kadrowy (PZK), do którego przynależność jest obecnie ustawowym warunkiem objęcia wysokiego stanowiska państwowego. Jednakże ci członkowie PZK, którzy weszli do niego dzięki zdaniu egzaminu lub wygraniu konkursu na wysokie stanowisko państwowe (bądź też w latach 2007-2009 przeszli pozytywnie postępowanie kwalifikacyjne), przez okres 10 lat zwolnieni będą z obowiązku poddania się sprawdzianowi kompetencji kierowniczych w przypadku ubiegania się o wyższe stanowisko w służbie cywilnej.

Zmiany dotyczą także organizacji służby cywilnej. Ustawa przywraca centralny organ administracji rządowej właściwy w sprawach służby cywilnej – Szefa Służby Cywilnej. Merytoryczną oraz organizacyjno-logistyczną obsługę tego organu zapewniać będzie Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Szefa Służby Cywilnej powoływać będzie Prezes Rady Ministrów. Szef Służby Cywilnej powinien być powołany w ciągu 3 miesięcy od wejścia w życie ustawy.
W miejsce obecnie istniejącej Rady Służby Publicznej ustanowiona zostanie Rada Służby Cywilnej – organ opiniodawczo-doradczy Prezesa Rady Ministrów, liczący 15 członków.
W ministerstwach, urzędach centralnych oraz urzędach wojewódzkich stanowisko dyrektora generalnego będzie najwyższym w hierarchii urzędu stanowiskiem w korpusie służby cywilnej.

Ustawa spowoduje, że ponad 1500 wysokich stanowisk państwowych zostanie włączonych do systemu służby cywilnej jako tzw. wyższe stanowiska w służbie cywilne.
O wyższe stanowisko w służbie cywilnej będzie mogła ubiegać się osoba, która posiada tytuł magistra lub równorzędny, nie była karana zakazem zajmowania stanowisk kierowniczych w urzędach organów władzy publicznej lub pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi oraz posiada kompetencje kierownicze. Kandydat na stanowisko dyrektora generalnego urzędu będzie musiał ponadto legitymować się co najmniej sześcioletnim stażem pracy, w tym co najmniej trzyletnim na stanowiskach kierowniczych w jednostkach sektora finansów publicznych, zaś kandydat na inne wyższe stanowisko w służbie cywilnej – co najmniej trzyletnim stażem pracy, w tym co najmniej rocznym na stanowiskach kierowniczych lub co najmniej dwuletnim na stanowiskach samodzielnych w jednostkach sektora finansów publicznych.

Wyższe stanowiska w służbie cywilnej będą obsadzane w trybie otwartego i konkurencyjnego naboru. W przypadku obsadzania stanowisk zastępców dyrektorów departamentów w KPRM, ministerstwach i urzędach centralnych, zastępców dyrektorów wydziałów w urzędach wojewódzkich oraz niektórych innych możliwe będzie odstąpienie od przeprowadzania otwartego naboru i przeniesienie na takie stanowisko członka korpusu służby cywilnej, który spełnia wymagania na to stanowisko, a zarazem uzyskał ostatnią ocenę okresową na jednym z dwóch najwyższych poziomów przewidzianych w skali ocen.

Osobom zajmującym wyższe stanowiska w służbie cywilnej nie będzie wolno pełnić funkcji w związkach zawodowych. Nie będzie wolno im również tworzyć partii politycznych ani do nich należeć. Osoby te nie będą też mogły podejmować dodatkowych zajęć zarobkowych bez pisemnej zgody dyrektora generalnego urzędu, w którym są zatrudnione (dyrektorom generalnym takiej zgody udzielać będzie Szef Służby Cywilnej, po zapoznaniu się z pisemną opinią kierownika danego urzędu).

Inne zmiany dotyczą pierwszej oceny w służbie cywilnej, postępowań kwalifikacyjnych i mianowań, obsadzania wyższych stanowisk, ocen okresowych, szkoleń. Cała informacja na temat zmian wynikających z wejścia w życie ustawy dostępna jest na stronie BIP KPRM

Źródło: KPRM