Nowelizacja ustawy o księgach wieczystych i hipotece w Sejmie

Na najbliższym posiedzeniu Sejmu (18-20 lutego) odbędzie się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Projekt nowelizacji wprowadza rozwiązania, mające na celu unowocześnienie instytucji hipoteki. Do najważniejszych zmian zaliczyć należy odstąpienie od podziału hipoteki na zwykłą i kaucyjną oraz wprowadzenie rozwiązania umożliwiającego zabezpieczenie jedną hipoteką więcej niż jednej wierzytelności tego samego wierzyciela i wielu wierzytelności różnych podmiotów, które uczestniczą w finansowaniu wspólnego przedsięwzięcia.

W projekcie ustawy zaproponowano wyeliminowanie kontrowersji związanych ze skutkami wyodrębnienia nieruchomości przeznaczonych przede wszystkim na cele mieszkaniowe z nieruchomości obciążonej hipoteką. Artykuł 76 ust 4. ustawy otrzymał treść: „W razie podziału nieruchomości polegającego na ustanowieniu odrębnej własności lokalu lub wydzieleniu z dotychczasowej nieruchomości odrębnej nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym, nabywca wydzielonej nieruchomości może żądać podziału hipoteki proporcjonalnie do wartości nieruchomości powstałych wskutek podziału. Jeżeli jednak sposób podziału hipoteki został określony w umowie o ustanowienie hipoteki i ujawniony w księdze wieczystej, podział następuje stosownie do postanowień umowy”.

Kolejną zmianą jest możliwość zastąpienia zabezpieczonej wierzytelności inną wierzytelnością tego samego wierzyciela.
W ustawie proponuje się także wprowadzenie instytucji rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym. W przypadku gdy istniejące obciążenie wygaśnie, właściciel nieruchomości będzie mógł rozporządzać swoim prawem własności (np. poprzez ustanowienie nowej hipoteki w miejsce wygasłej).
Projekt ustawy przewiduje także szereg zmian szczegółowych. Duże znaczenie ma zmiana w art. 76 ust. 1. (budzącym liczne kontrowersje). Dodano w nim zdanie, które powinno rozwiązać problem losów hipoteki na udziale we współwłasności nieruchomości w przypadku podziału nieruchomości. Proponowana treść tego artykułu brzmi: „W razie podziału nieruchomości hipoteka obciążająca nieruchomość obciąża wszystkie nieruchomości utworzone przez podział (hipoteka łączna). Hipoteka na części ułamkowej nieruchomości obciąża w tym samym zakresie części ułamkowe wszystkich nieruchomości utworzonych przez podział”.

Ustawa wprowadza także zmiany w kodeksie postępowania cywilnego, ustawie o postępowaniu egzekucyjnym, prawie naprawczym i upadłościowym, prawie bankowym.
Z uwagi na charakter wprowadzanych zmian zaproponowano 18-miesięczny okres vacatio legis.

AB