INSPIRE, mozolnie pod górę

Kolejne posiedzenia Rady ds. Implementacji INSPIRE odbyło się tydzień przed planowanym na 14 maja zatwierdzeniem przez Komisję Europejską rozporządzenia o metadanych. Im dalej postępują prace nad INSPIRE, tym bardziej na wierzch wychodzi Polska resortowa, a rzeczową dyskusję na manowce sprowadza zwykłe zacietrzewienie.

Posiedzenie Rady miało na celu m.in. przedstawienie przez GUGiK i MSWiA działań dotyczących prac nad projektem ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej i rozporządzenia RM w sprawie udziału organów administracji publicznej w infrastrukturze informacji przestrzennej, podjętych w okresie, jaki upłynął od kwietniowego posiedzenia Rady. Projekt ustawy nie opuścił jednak jeszcze GUGiK, zajmuje się nim dział legislacyjny. W urzędzie zdecydowano również, że do ustawy należy przygotować uzasadnienie. Poza tym pojawił się pomysł, by jej treść rozszerzyć o punkt mówiący o Zintegrowanym Systemie Informacji o Nieruchomościach.

15 kwietnia tego roku MSWiA skierowało do ministrów (współpracujących z MSWiA w sprawie nowelizacji aktów prawnych dotyczących wdrażania INSPIRE) pisma mówiące o podjęciu odpowiednich prac legislacyjnych. Odnotować należy, że zarówno Rada, jak i ministerstwo nie wiedzą, jakie są dalsze losy tych pism. Pochłonęła je machina biurokratyczna. Biorąc pod uwagę to, że nie dołączono do nich przynajmniej wstępnej wersji projektu ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej, można sądzić, że większość urzędników w tych resortach ma niewielkie pojęcie o tym, jakiej materii dotyczy „infrastruktura przestrzenna”. Trzeba zaś pamiętać, że zgodnie z przyjętym harmonogramem już 1 lipca cały pakiet przepisów związanych z wdrożeniem dyrektywy powinien zostać skierowany do uzgodnień międzyresortowych. Odpowiednie zmiany trzeba będzie także wprowadzić w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne, dlatego też Rada zwróciła się z prośbą do GGK o pilne uruchomienie prac w tym zakresie.
Kolejnym postulatem, wyrażanym nie po raz pierwszy na posiedzeniach tego gremium, jest konieczność utworzenia w GUGiK jednostki organizacyjnej ds. Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej oraz implementacji INSPIRE.

Innymi tematem dyskusji było zajęcie stanowiska w sprawie projektu rozporządzenia KE o metadanych i określenie trybu jego wdrażania w Polsce. Według planów w połowie maja projekt będzie przyjęty przez KE. Rozporządzenie to będzie aktem obowiązującym także w Polsce. Tuż przed posiedzeniem Rady GUGiK opublikował Polski krajowy profil metadanych w zakresie geoinformacji, efekt prac kilkuosobowego zespołu (pod kierownictwem dr. Marka Baranowskiego) powołanego w marcu 2007 r. przez GGK. Krajowy profil metadanych jest wyciągiem ze standardów ISO, luźno powiązanym z unijnym projektem dotyczącym metadanych. Opracowanie to trzeba będzie wkrótce przejrzeć i ewentualnie zmodyfikować z uwagi na wprowadzane unijne rozporządzenie. Sprawą do załatwienia jest formalne ulokowanie krajowego profilu i powiązanie go z projektowaną ustawą o infrastrukturze i z rozporządzeniem RM. Rada ds. Implementacji INSPIRE postuluje nadanie krajowemu profilowi charakteru standardu otwartego (standard stworzony i zarządzany przez niedochodową organizację, specyfikacja jest dostępna i bezpłatna, nie ponosi się opłat z tytułu praw autorskich itp.). Nie ulega wątpliwości, że dla nadania odpowiedniej rangi krajowemu profilowi powinien on być rozwinięciem rozporządzenia KE.

Gwałtowny protest przedstawiciela Ministerstwa Środowiska wywołała propozycja rozszerzenia o dodatkowe punkty treści projektu rozporządzenia RM, jak i ustawy. Rada zaproponowała, by rozporządzenie uzupełnić o artykuły mówiące o tym, że organy wiodące (koordynujące prace nad realizacją ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej) zapewniają opisanie metadanymi użytkowanych przez siebie zasobów zgodnie z odpowiednimi standardami i przed oddaniem ich do użytku. W ustawie zaproponowano wprowadzenie artykułu mówiącego, że wchodzące w skład infrastruktury tematy danych przestrzennych dotyczące nieruchomości, w szczególności działek katastralnych, budynków i adresów, są tworzone jako część Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach, zapewniającego jednolitość i kompleksowość danych o nieruchomościach na obszarze kraju.

Dodanie w projekcie rozporządzenia zapisów o metadanych wynika z chęci ograniczenia liczby nowych aktów prawnych. Z kolei idea uzupełnienia ustawy wydaje się dość czytelna, Rada przypomniała bowiem we wczorajszej uchwale, że już w 2004 roku rząd przyjął program rozwoju ZSIN i nawet go zdefiniował. Trzy elementy wskazane w proponowanym artykule (działka, budynek, adres) są podstawą funkcjonowania znakomitej większości systemów zarządzania, planowania itd. w administracji. Czyli funkcjonowania państwa. Ich jednolitość i poprawne działanie jest fundamentem całej konstrukcji, na której wspiera się INSPIRE. Technologie informatyczne, łącza szerokopasmowe czy wymyślne procedury na niewiele się zdadzą, gdy każdy (resort) będzie rościł sobie pretensje do rządzenia kawałkiem tego fundamentu. Coraz większe aspiracje do tego zgłasza resort środowiska, a dyskusje na posiedzeniach Rady stają się coraz bardziej nerwowe. Tylko czy o to chodzi?

W obradach wziął udział dr Adam Iwaniak, wiceprezes GUGiK, posiedzenie prowadził prof. Jerzy Gaździcki, kierujący Radą ds. Implementacji INSPIRE.

Więcej o INSPIRE w Polsce w czerwcowym GEODECIE

Jerzy Przywara