RPO interweniuje ws. nieprawidłowego podziału nieruchomości

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego od postanowienia Sądu Rejonowego z kwietnia 2005 r. wydanego w sprawie o dział spadku po zmarłym i zniesienie współwłasności nieruchomości. W omawianym przypadku, opierając się na opinii biegłego, sąd podzielił dom nie po ścianach konstrukcyjnych, lecz w sposób dzielący jego niektóre pomieszczenia pomiędzy wyodrębniane działki.

Fot. AndreyPopov przez Canva.com

RPO Marcin Wiącek zarzucił sądowi rażące naruszenie przepisów postępowania poprzez błędne zaakceptowanie jako podstawy rozstrzygnięcia znoszącego współwłasność nieruchomości projektu podziału sporządzonego przez biegłego sądowego. Chodzi o wydzielenie z działki ewidencyjnej dwóch innych działek przy pominięciu wymaganej oceny, czy mający wynikać z projektu przebieg granicy między wydzielanymi działkami czyni zadość wymogom prawa, zasadom współżycia społecznego oraz czy nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych.

Istota sprawy wymagała objęcia rozstrzygnięciem sądu także kwestii podziału budynku mieszkalno-gospodarczego na wydzielanych działkach – zagwarantowania m.in., by linia podziału nie przebiegała przez istniejące pomieszczenia i by nie dzieliła budynku na części w sposób nieregularny, skutkujący powstaniem niesamodzielnych gospodarczo części.

Mimo to biegły nie określił przebiegu granicy między wydzielanymi działkami w części przebiegającej przez zabudowania. Ostatecznie wyznaczono ją, przedłużając zaprojektowaną przez biegłego linię w terenie. Tym samym budynek posadowiony na omawianej nieruchomości podzielono nie po ścianach konstrukcyjnych, lecz w sposób dzielący niektóre pomieszczenia w budynku pomiędzy wyodrębniane działki.

Jak podkreśla RPO, sposób określenia granic między działkami stanowi naruszenie prawnych kryteriów dopuszczalności podziału budynku, które w świetle art. 622 § 2 kodeksu postępowania cywilnego stanowią przeszkodę do akceptacji zgodnego wniosku podziałowego stron postępowania. Ponadto złamany został § 4 ust. 1 rozporządzenia z 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości.

„Doszło zatem do sytuacji, w której zapadło orzeczenie kończące postępowanie dotyczące zniesienia współwłasności nieruchomości, a mimo to nie sposób przyjąć, iż została ona skutecznie zniesiona wobec obiektywnej niemożliwości ustalenia rzeczywistych granic przyznanych uczestniczkom uprawnień. Wobec poważnych wad prawnych rozstrzygnięcie sądu nie może zostać w pełni wykonane w części dotyczącej wydzielenia na wyłączną własność uczestniczek działek” – przekonuje RPO.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich wniesienie skargi nadzwyczajnej jest więc konieczne „dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej”.

Więcej informacji

Źródło: RPO