Pod kreską. Ceny usług geodezyjnych 2023

W ciągu ostatnich 12 miesięcy ceny w geodezji w zasadzie się nie zmieniły – tak wynika z ankiety przeprowadzonej przez Geoforum.pl. W praktyce jednak, biorąc pod uwagę wysoką inflację, można uznać, że mamy spadek.
Autor: DAMIAN CZEKAJ

Aż 800 przedsiębiorców z 350 różnych miejscowości z całego kraju wzięło udział w listopadzie w tegorocznej edycji internetowego badania wysokości cen usług geodezyjnych. Jest to wynik niemal o połowę lepszy niż w ubiegłym roku. Dziękujemy wszystkim tym, którzy postanowili wypełnić ankietę!
Tradycyjnie poprosiliśmy w niej o podanie średnich cen netto za cztery podstawowe usługi:
• podział nieruchomości na dwie działki (oznaczenie w tabeli – Podział),
• wykonanie mapy do celów projektowych do 0,5 ha (MdcP),
• inwentaryzacja pojedynczego przyłącza (Przyłącze),
• wytyczenie nieskomplikowanego, jednorodzinnego budynku wraz z przeniesieniem na ławy oraz reperami roboczymi (Wytyczenie).
Ponadto zadaliśmy też dodatkowe pytania dotyczące kondycji firmy (wykres 2 i tabela 3). Wyniki dla wybranych miast i wszystkich województw zaprezentowaliśmy w tabeli 1. Średnie ceny dla województw porównaliśmy ponadto (tab. 2) z rezultatami uzyskanymi w badaniach z lat 2013–2022.

• Wzrost, który jest spadkiem

W ostatnich 12 miesiącach średnia cena za pakiet 4 usług w skali kraju wzrosła o zaledwie 0,6%. Jest to zwyżka o 8,7 pkt procentowego skromniejsza niż w ubiegłym roku i najniższa od 2016 r. Według prognoz Narodowego Banku Polskiego inflacja w całym 2023 r. wyniesie średnio 12,6%, a zatem w praktyce ceny w geodezji mocno spadły.
Niewielkie wzrosty odnotowaliśmy dla trzech badanych przez nas usług geodezyjnych. W przypadku wykonania mapy do celów projektowych zwyżka wyniosła 1,6% (do 1048 zł), inwentaryzacji – 2,8% (do 689 zł), a wytyczenia – 2,2% (do 983 zł). Spadła natomiast cena za podział – o 0,8% (do 2654 zł).
Najdroższym województwem w 2023 r., po rekordowym wzroście o 10,2% i awansie o dwie pozycje, zostało zachodniopomorskie – 6374 zł za pakiet czterech usług. Na drugie miejsce spadło województwo śląskie (6134 zł), a na trzecie – opolskie (5848 zł). Stawkę, podobnie jak przed rokiem, zamyka woj. podlaskie, w którym, jako jedynym, odnotowaliśmy cenę za pakiet usług poniżej 4 tys. zł – 3846 zł. Region ten doświadczył też największego spadku cen – o 8,1%. Pozostałe województwa „na minusie” to śląskie, opolskie, dolnośląskie, wielkopolskie, mazowieckie i łódzkie.
Najdroższe miasto wojewódzkie to znów Katowice – 7842 zł za pakiet 4 usług. Ceny powyżej 6 tys. zł odnotowaliśmy poza tym w Szczecinie (7735 zł), Warszawie (6553 zł), Opolu (6470 zł) i Gdańsku (6209 zł). Trzy najtańsze miasta wojewódzkie to z kolei Białystok (3808 zł), Bydgoszcz (4131 zł) oraz Olsztyn (4438 zł).
Wykonaliśmy również analizę, jak kształtują się ceny usług geodezyjnych w zależności od liczby mieszkańców miejscowości, w której zarejestrowane jest przedsiębiorstwo:
• do 20 tys. mieszkańców – 5195 zł za pakiet 4 usług (wzrost o 2,3% w porównaniu z poprzednim badaniem);
• 20–50 tys. – 5146 zł (+3,8%);
• 50–100 tys. – 5304 zł (–0,3%);
• 100–200 tys. – 5383 zł (+3,6%);
• 200–500 tys. – 5984 zł (–2,1%);
• powyżej 500 tys. – 5891 zł (–5,6%).

• Co z przychodami i zyskiem?

Już po raz ósmy w naszej ankiecie znalazły się pytania związane z kondycją firm. Pierwsze z nich (tab. 3) dotyczyło przychodów przedsiębiorstwa. W bieżącym badaniu 28,5% ankietowanych przyznało, że w ostatnich 12 miesiącach przychody ich firmy wzrosły. 40,7% badanych zaznaczyła odpowiedź „pozostały bez zmian”, a 30,8% – „zmalały”. Są to wskaźniki podobne do tych z ostatniego roku.

Zbytnio nie zmienił się także procentowy rozkład odpowiedzi na kolejne pytanie (tab. 3), które dotyczyło kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. W bieżącym roku 92,0% ankietowanych podało, że wspomniane koszty wzrosły, 7,0% – pozostały bez zmian, a 1,0% – zmalały. W tym miejscu warto wspomnieć o rekordowych, spowodowanych inflacją, wzrostach stawek za materiały państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego – w bieżącym roku podwyżka wyniosła 11,8%, a w przyszłym sięgnie aż 15,0%.

Na ostatnie pytanie – „Czy podane powyżej ceny pozwalają na zysk na poziomie przynajmniej 10%?” – odpowiedzi „tak” udzieliło 76,5% ankietowanych (spadek o 3 pkt procentowe w porównaniu z ubiegłym rokiem), „nie” – 23,5%.

• „Ceny powinny być o 50% wyższe!”

Powyższy apel to tylko jeden z wielu głosów ankietowanych wskazujących na potrzebę zmian. Większość badanych w komentarzach do ankiety narzeka na ceny usług. Zwracają uwagę na ostrą konkurencję, zaniżanie cen przez geodetów bez uprawnień i urzędników dorabiających po godzinach, rosnące koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Część ankietowanych deklaruje, że od nowego roku podnosi ceny, inni z kolei przyznają, że nie mogą tego zrobić, bo zniknęliby z rynku. Problemy zatem od lat pozostają te same.

Poniżej prezentujemy wybrane komentarze uczestników badania Geoforum.pl:

• Geodeci powinni silnie działać w stowarzyszeniach geodezyjnych, aby mieć realny wpływ na beton urzędniczy, oraz powinni podwyższyć ceny za usługi, aby pomiarowi zarabiali NORMALNE pieniądze. Należy skończyć z bardzo dużą rozbieżnością cenową między usługą projektanta/kierownika budowy a usługą geodety (projektówka, tyczenie, inwentaryzacja).

• Obecnie jest bardzo dużo pracy i geodeci nie mają prawa narzekać. Bardzo duże pieniądze zarabia się także na usługach klasyfikacji gruntów. Geodeci bez uprawnień także już nie zaniżają wycen.

• Młodzi koledzy geodeci nie mają cierpliwości i szybko otwierają własne firmy. Działają bez uprawnień za przyzwoleniem uprawnionych geodetów, którzy podpisują się pod nie swoimi pracami. Za co pobierają pieniądze. Praktyki takie są szkodliwe dla nas, którzy od wielu lat są w branży. Młodzi zaniżają ceny bo nie ponoszą kosztów związanych z ubezpieczeniem, posiadają ulgi podatkowe, nie ponoszą kosztów zatrudnienia pracowników, ponieważ sami wykonują swoją działalność. Drugim i bardzo poważnym zagrożeniem jest wykonywanie prac przez pracowników ośrodków geodezyjnych i osoby pracujące w samorządach, którzy nie prowadzą działalności, a wykonują roboty geodezyjne. Takie przyzwolenie niszczy rynek prac geodezyjnych, a co za tym idzie – standardy ich wykonywania.

• Gdyby nie to, że firma od dłuższego czasu działa na rynku (trzy pokolenia geodetów), to byłoby krucho. Cen nie podnosimy, bo nie ma szans. Najmłodsze pokolenie – haruje jak woły.

• Ceny nie nadążają za inflacją, nie da się zbyt podnieść z uwagi na zbyt dużą konkurencję.

• Niestety, ludzie, którzy są na emeryturze, zaniżają ceny rynkowe.

• W 2024 r. zamierzam podnieść ceny o 12%.

• Sytuacja w geodezji robi się bardzo nieciekawa. Zgłoszonych robót geodezyjnych czasami jest o połowę (lub nawet więcej) mniej niż 1,5 roku temu (prawdopodobnie jest to spowodowane sytuacją gospodarczą, ale też zmianami w przepisach – dużo mniej osób zleca mapy do celów projektowych, tyczenia, bo domy można budować na zgłoszenie). Ceny usług pozostały takie same, bo jest duża konkurencja, natomiast koszty prowadzenia działalności ciągle rosną.

• Nadmiar geodetów techników bądź samouków obniża ceny i aby utrzymać firmę, trzeba się dostosowywać, niestety. Ceny powinny być o jakieś 50% wyższe.

• Niskie ceny za usługi to, niestety, w dużej mierze wina samych geodetów. Dużo firm obniża stawki byleby tylko coś robić. Chodzi głównie o geodetów, którzy pracują sami, zatrudniają ludzi „na czarno” lub są już na emeryturach. Nie mają takich kosztów, jak firmy zatrudniające chociaż jednego lub dwóch pracowników. A już największą patologią jest podpisywanie na lewo i prawo robót przez geodetów niezatrudnionych w danym przedsiębiorstwie!!! Przez co robi się na rynku chora konkurencja, bo każdy, kto ma ochotę, otwiera własną działalność, a kto inny mu stempluje roboty. No nie może być dobrze :(

• Na przełomie 2022/2023 nasza firma zdecydowała się podnieść ceny oferowanych usług o około 10–20%, jednak spowodowało to odpływ klientów, bo co się okazało – znaleźli się geodeci, którzy po noworocznym wzroście kosztów zdecydowali się na obniżenie cen prawdopodobniej tylko po to, żeby mieć, co robić. Ceny usług na prowincji na ten moment nie różnią się znacząco od cen sprzed kilkunastu lat, podczas gdy koszty robocizny wzrosły kilkukrotnie w tym czasie. Teoretycznie przychód firmy utrzymuje się od 3–4 lat na podobnym poziomie pomiędzy 500–1000k, ale to, co zostaje na czysto, niestety od 3 lat ulega znacznemu zmniejszeniu.

• Planuję podwyżkę płac z równoczesną podwyżką cen usług na poziomie 15% w 2024 r.

• Niestety, jak co roku, muszę ponarzekać na ceny. Nawet jak człowiek stara się podnieść cokolwiek, to jak zawsze znajdzie się taki, co robi po kosztach. Ceny na naszym terenie (powiat tarnowski) w ogóle nie rosną, w przeciwieństwie do corocznych podwyżek np. księgowych czy innych usług. Wręcz bym powiedziała, że jest tendencja malejąca. Niestety, branża geodezyjna jest niedoceniana, a to przecież od nas zaczyna się każda inwestycja. Uważam, że zawód geodety zaczyna być nieopłacalny. Co prawda uwielbiam tę pracę, pomimo kiepskich cen daje mi satysfakcję, ale za to sobie chleba nie kupię. Analizując powyższe podane kwoty, muszę stwierdzić, że jedyny wzrost mamy na mapach do celów projektowych, pozostałe ceny są nieustannie niezmienne. Wiadomo, że każda robota geodezyjna jest inna i czasami ze względu na zawiłości można cenę podnieść, natomiast w zakresie podziałów – jest dramat. Ceny działek drastycznie poszły w górę, ludzie już sami nie wiedzą, ile mówić, a za podział – cóż, „narysowanie kreski” nie może dużo kosztować.

• W czasach, gdy ceny wszystkiego idą do góry, koledzy geodeci ceny swoich usług zaniżają. Do tego firmy, które korzystają z naszych usług, wymagają, aby robić prawie za darmo i cieszyć się, że jest robota. A wyceny usług geodezyjnych do przetargów mają kosmiczne. Reszta idzie do ich kieszeni.

• Brak zleceń na rynku i agresywna konkurencja niweluje skutecznie możliwość wyrównania cen o inflację.

• Ceny usług geodezyjnych są dramatycznie niskie, inflacja w geodezji nie istnieje, niewiele wzrosły w ciągu 20 lat. Czas na zmiany mentalne.

• Od nowego roku chcemy podnieść ceny o 100%. Zobaczymy, jak zareagują klienci, którzy już w tej chwili wolą zlecać drobne roboty, a nawet i nie drobne, urzędnikom. Może czas poszukać innego zajęcia.

• Firmę prowadzę od roku i ceny zostały mi narzucone przez rynek, bo jak dostaje robotę od projektanta, to od razu słyszę ,,a inny geodeta robił mi za...”.

• Konkurencja wymusza obniżenie cen. W ponad 70% jestem za drogi. Lekarze, prawnicy potrafią się porozumieć – my nie. Zaczynam wykonywać proste prace budowlane, na których więcej zarabiam niż w geodezji mimo uprawnień i doświadczenia. Chyba nie ma wyjścia z tej sytuacji.

• Ostatnio coraz więcej pojawia się geodetów robiących „mapki” po 420 zł, podziały działek na 2 nowe za 1300 zł (!!!). Nie będę tego już komentował, bo nie ma czego. DNO!!! Są to przykłady z życia. Przeraża mnie przede wszystkim bezkarność urzędników starostw, którzy MAJĄC PEŁNY I NIEOGRANICZONY DOSTĘP DO MATERIAŁÓW ZAOSBU i po godzinach świadczą usługi geodezyjne, mając „zaprzyjaźnionego” geodetę z pieczątką, który im to wszystko firmuje – MdcP za 500 zł, wyznaczenie punktów granicznych bez zawiadamiania stron (!!!) za 500 zł, inwentaryzacje budynków za 500 zł (!!!). Nieświadomi ludzie, idąc do urzędu po wypisy, wyrysy itp., zostają przez takie osoby ze starostw „przechwycone”. Panuje totalna bezkarność. Kierownicy ośrodków o tym wiedzą, wszyscy wszystkich kryją. Doświadczam tego na co dzień.

Damian Czekaj