Duża reforma planowania przestrzennego przyjęta przez rząd

Rada Ministrów przyjęła w tym tygodniu projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jak deklaruje rząd, ma on uprościć, przyspieszyć i ujednolicić procedury dotyczące planowania przestrzennego w gminach. Wprowadzi również istotne zmiany w geodanych dla tego tematu.

– Zastąpimy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego planem ogólnym gminy. Uprościmy procedury planistyczne. Zasady wydawania decyzji o warunkach zabudowy będą bardziej precyzyjne. Udostępnimy darmowy i dostępny dla wszystkich elektroniczny Rejestr Urbanistyczny. Chcemy, by planowanie przestrzenne było szybsze i bardziej zrównoważone – informuje minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.

Kluczowy plan ogólny gminy

Zgodnie z nowelizacją wprowadzone zostanie nowe narzędzie planistyczne dla całej gminy – plan ogólny. Będzie to akt prawa miejscowego, z którym zgodność będą musiały zachować zarówno plany miejscowe, jak i decyzje o warunkach zabudowy.

Plan ogólny pozwoli określić m.in.:

• strukturę funkcjonalno-przestrzenną gminy przez wydzielenie stref planistycznych;
• granice obszaru, na którym możliwe będzie uzupełnianie zabudowy w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy;
• zasady lokalizacji nowej funkcji mieszkaniowej w relacji do obsługujących je obiektów, które realizują usługi publiczne, np. szkoła podstawowa, obszar zieleni publicznej.

– Planowanie przestrzenne to ważna kompetencja gmin. Reforma daje samorządom narzędzia, aby sprawnie dbać o ład przestrzenny – wskazuje wiceminister rozwoju i technologii Piotr Uściński.

– Transparentne reguły inwestowania w planie ogólnym gminy oraz sprawne opracowanie nowych i zmiany istniejących planów miejscowych, w tym pod budownictwo mieszkaniowe, to szansa na niższe ceny mieszkań również w dużych miastach – dodaje minister Buda.

Nowe ścieżki konsultacji

Wprowadzone zostaną zmiany dotyczące procedury planistycznej polegające m.in. na ujednoliceniu przepisów dla różnych aktów planistycznych czy wprowadzeniu trybu uproszczonej procedury planistycznej w konkretnych przypadkach.

Dodatkowo, aby wzmocnić głos społeczeństwa w procedurach planistycznych, zmodyfikowano przepisy dotyczące partycypacji społecznej, wprowadzając między innymi możliwość stosowania różnorodnych form konsultacji.

System planowania przestrzennego zostanie uzupełniony o nowy rodzaj miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – zintegrowany plan inwestycyjny, uchwalany na wniosek inwestora. W ten sposób będzie możliwe uchwalenie planu miejscowego oraz realizacja inwestycji przy współudziale inwestora. Uchwalenie takiego planu miejscowego będzie możliwe po podpisaniu umowy pomiędzy gminą a inwestorami, określającej wzajemne prawa i obowiązki stron, w tym zobowiązania inwestora do realizacji inwestycji uzupełniającej.

Rejestr Urbanistyczny i w pełni cyfrowe plany

Z punktu widzenia branży geodezyjno-kartograficznej najistotniejszą zmianą jest wprowadzenie od roku 2026 darmowego i dostępnego dla wszystkich zainteresowanych Rejestru Urbanistycznego. Na tej rządowej platformie znajdziemy akty planowania przestrzennego z całego kraju, a także:

• raporty z konsultacji społecznych,
• decyzje administracyjne związane z planowaniem przestrzennym,
• rozstrzygnięcia organów nadzoru.

Nowelizacja ma także zakończyć proces cyfryzacji aktów planowania przestrzennego. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami powinny mieć one formę rastra wraz z georeferencją. Docelowo mają być opracowywane w znacznie użyteczniejszym formacie wektorowym.

Nowe przepisy zaczną obowiązywać zasadniczo po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Opracowanie strategii rozwoju gminy będzie fakultatywne do 1 stycznia 2026 r., a po tym terminie będzie obowiązkowe. Nim jednak przepisy te wejdą w życie, muszę przejść przez parlament oraz uzyskać podpis prezydenta.

Źródło: MRiT, JK