Pół wieku nieprzerwanej obserwacji Ziemi: program Landsat ma już 50 lat!

Równo 50 lat temu, 25 lipca 1972 roku satelita ERTS przesłał na Ziemię pierwsze zobrazowanie naszej planety, inicjując tym samym najdłuższy nieprzerwany program obserwacji Ziemi znany pod nazwą Landsat.

Okolice Dallas w Teksasie na pierwszym zobrazowaniu przesłanym przez satelitę ERTS

Od startu ERTS (Earth Resources Technology Satellite), zwanego także Landsat 1, kolejne satelity serii Landsat pozyskały aż 10 milionów zobrazowań Ziemi. Jak wspomina Jim Irons, emerytowany dyrektor Działu Nauk o Ziemi w NASA, początki tego przedsięwzięcia zrewolucjonizowały sposób, w jaki obserwujemy naszą planetę. To właśnie dzięki temu programowi mogliśmy w ostatnich dekadach śledzić zmieniający się obraz Ziemi – topniejące lodowce, deforestację tundry czy lasów tropikalnych, a także rozwój miast. Zobrazowania te stały się ponadto cennym narzędziem pracy dla hydrologów, ekologów, a nawet farmerów.

Na przestrzeni tych 50 lat na konstelację Landsat współtworzyło 8 satelitów, przy czym „szóstkę” utracono zaraz po starcie. Obecnie dane zbierane są przez instrumenty oznaczone numerami 7 i 8 oraz wystrzeloną jesienią ubiegłego roku „dziewiątkę”.

Każdy kolejny satelita oferował coraz lepsze parametry obrazowania. Przykładowo, pierwsze trzy Landsaty wykonywały zobrazowania w rozdzielczości 60 metrów dla raptem 4 kanałów spektralnych (zielony i czerwony oraz w dwóch pasmach bliskiej podczerwieni). Z kolei w Landsatach 8 i 9 rozdzielczość wzrosła do 15 metrów, a liczba kanałów do 11.

Jednym z najbardziej przełomowych momentów w historii programu był rok 2008. To właśnie wtedy weszła w życie decyzja o bezpłatnym uwolnieniu całego archiwum zobrazowań Landsat, co spowodowało skokowy wzrost wykorzystania tej bazy. Do 2020 roku pobrano z niej aż blisko 100 mln scen.

Mimo upływu 50 lat dane z programu Landsat wciąż znajdują wiele praktycznych zastosowań, chociażby w rolnictwie czy gospodarce wodnej. Dlatego administratorzy projektu – NASA oraz Służba Geologiczna USA (USGS) – chcą jego kontynuacji. Trwają już zatem prace koncepcyjne nad kolejną misją, którą na razie nazwano Landsat Next. Kiedy znajdzie się w kosmosie oraz jakie zaoferuje parametry obrazowania Ziemi? Tego dowiemy się już wkrótce.

JK