Jastrzębie-Zdrój: jeszcze łatwiejszy dostęp do satelitarnych danych o deformacjach

Dzięki współpracy Urzędu Miasta Jastrzębie-Zdrój z krakowską firmą Satim mieszkańcy tej miejscowości zyskali dostęp do zindywidualizowanych raportów dotyczących wystąpienia osiadań terenu dla dowolnej nieruchomości.

Jastrzębie-Zdrój w serwisie OsiadanieTerenu.pl

Jastrzębie-Zdrój to jeden z pierwszych samorządów w Polsce, który już od 2015 r. docenia zalety wykorzystania satelitarnej interferometrii radarowej (InSAR). Służy ona przede wszystkim do obserwacji pionowych przemieszczeń terenu, które są jednym z wielu negatywnych efektów podziemnej działalności górniczej. Podjęcie współpracy z firmą Satim Monitoring Satelitarny Sp. z o.o. z Krakowa, świadczącej różne usługi na bazie własnych specjalistycznych technologii przetwarzania danych satelitarnych, zaowocowało pozyskiwaniem w cyklach kwartalnych aktualnych wyników pomiarów osiadań terenu cechujących się wysoką dokładnością, zależną od stopnia zagospodarowania badanego obszaru obiektami stanowiącymi stabilne rozpraszacze radarowe, które zapewniają wysoką koherencję interferometryczną.

Wyniki opracowania, które są publikowane m.in. w Internetowym Planie Miasta – komponencie Miejskiego Systemu Informacji Przestrzennej (http://mapa.um.jastrzebie.pl, profil „Pionowe przemieszczenia terenu”), posiadają niepodważalne walory informacyjne. Zarówno mieszkańcy miasta, jak i odpowiednie służby miejskie z obiektywnego źródła otrzymują informacje na temat skali bieżącej działalności przedsiębiorcy górniczego zaistniałych w wyniku faktycznych deformacji ciągłych (osiadań) terenu. Informacje te są wykorzystywane w różnych aspektach codziennej pracy administracji samorządowej. Dają także możliwość kontroli stanowiska przedsiębiorcy górniczego w sprawach związanych ze zjawiskiem „szkód górniczych”.

W ocenie jastrzębskiego magistratu publikacja aktualnych danych o osiadaniach terenu zapewnia następujące korzyści:

• możliwość niezależnego i obiektywnego porównania prognoz deformacji wynikających z planistycznej dokumentacji górniczo-geologicznej udostępnianej przez przedsiębiorcę górniczego z faktycznym wymiarem wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu, w tym na budynki, inne obiekty budowlane i elementy infrastruktury terenu – drogi, mosty, sieć kanalizacyjną itd.;
• bieżące dokumentowanie wystąpienia osiadań terenu i ich wielkości w krótkim czasie po ich wystąpieniu dające możliwość zdiagnozowania przyczyn występujących deformacji i uszkodzeń, a także szybkiego reagowania w celu przeciwdziałania lub minimalizacji negatywnych skutków obserwowanych zjawisk;
• likwidacja monopolu przedsiębiorcy górniczego na posiadanie informacji w zakresie wielkości faktycznych wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu;
• wyrównywanie pozycji w relacjach poszczególnych użytkowników terenu z przedsiębiorcą górniczym w sprawach związanych z występowaniem „szkód górniczych”, co przyczynia się do łagodzenia lub eliminowania potencjalnych sporów na tym tle;
• dane te mogą stanowić dowód na pogórnicze pochodzenie uszkodzeń i zniekształceń obiektów budowlanych jako argument w ewentualnych postępowaniach roszczeniowych o naprawę szkód w stosunku do przedsiębiorcy górniczego;
• wsparcie wykonywania zadań administracji geodezyjnej oraz wykonawców prac geodezyjnych na terenach górniczych dzięki rejestracji przemieszczania się punktów osnowy geodezyjnej, punktów granicznych, budynków i innych obiektów geodezyjnych baz danych (możliwość wiarygodnej analizy danych i prawidłowej diagnozy obserwowanych zjawisk);
• element transparentnej polityki informacyjnej miasta pozytywnie wpływającej na rozwój społeczeństwa informacyjnego poprzez otwarty dostęp do geoinformacji, także tej mogącej wywoływać emocje i kontrowersje.

Najnowsza umowa z firmą Satim umożliwia dodatkowo mieszkańcom miasta sporządzanie zindywidualizowanych raportów dotyczących wystąpienia osiadań terenu dla dowolnej nieruchomości dzięki wykorzystaniu platformy internetowej OsiadanieTerenu.pl, udostępnionej przez wykonawcę w ramach usługi świadczonej na rzecz Urzędu Miasta Jastrzębie-Zdrój. Wartość usługi, na którą składa się 5 kwartalnych raportów z wyników przeprowadzonych obserwacji (do 30 marca 2023 r.) oraz nieograniczony dostęp do platformy wynosi 86 100 zł brutto.

– Jako geodeta miejski borykający się wraz z pracownikami Wydziału Geodezji i Kartografii ze zjawiskiem „szkód górniczych” w prowadzeniu państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, które wymyka się wszelkim obowiązującym standardom, widzę w satelitarnym monitorowaniu osiadań terenu nadzieję na znaczącą poprawę funkcjonowania „uszkodzonej” geodezji – mówi Jacek Kmita, naczelnik WGiK UM Jastrzębie-Zdrój.

– „Kosmicznie” geodezyjna dokładność różnicowego pomiaru przemieszczeń pionowych oraz, na co szczególnie liczę, odpowiednie matematyczne przetworzenie bieżąco aktualizowanych danych o kształcie niecek obniżeniowych na informacje o faktycznych przemieszczeniach poziomych w obrębie niecki, mogłyby w niedalekiej przyszłości stać się podstawą permanentnej aktualizacji osnowy geodezyjnej oraz obiektów EGiB, BDOT500 i GESUT na terenach górniczych. Mam nadzieję, że jest to realne wyobrażenie, a geodezyjne środowisko naukowe już nad tym pracuje. Na pewno jest taka potrzeba – podkreśla Jacek Kmita.

JK