Rozporządzenie ws. EGiB opublikowane. Będzie sporo zmian w tym rejestrze

30 lipca w Dzienniku Ustaw (poz. 1390) opublikowano rozporządzenie ministra rozwoju, pracy i technologii w sprawie ewidencji gruntów i budynków.

Zasady określania nowych atrybutów SPD i ISD

Akt ten wchodzi w życie 31 lipca, zastępując rozporządzenie o tej samej nazwie obowiązujące od 2001 roku. Przewidziano w nim jednak sporo przepisów przejściowych. Powiaty będą miały czas do końca 2023 roku na dostosowanie swoich baz EGiB do tych regulacji. Numerację działek w podziale arkuszowym oraz identyfikatory budynków i lokali niespełniające nowych wymogów należy z kolei dostosować do końca 2024 r. lub do czasu przeprowadzenie modernizacji EGiB.

Do prac geodezyjnych zgłoszonych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowego rozporządzenia dopuszcza się stosowanie przepisów dotychczasowych, jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2021 r.

Do czasu ustalenia linii brzegów dla cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych na zasadach określonych w art. 220 ust. 5 ustawy Prawo wodne przebieg granic działek ewidencyjnych między gruntami tworzącymi dna i brzegi tych cieków, jezior i zbiorników a gruntami do nich przyległymi wykazuje się w ewidencji za pomocą danych ustalonych na podstawie wyników geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych, przy wykonywaniu których identyfikacji przebiegu tych granic dokonano zgodnie z przepisami art. 220 ust. 1-4 Prawa wodnego. Regulacja ta nie może być jednak stosowana dłużej niż do końca 2022 roku.

Jeśli chodzi o zasadnicze zmiany w tym rozporządzeniu, to wiele z nich koncentruje się na ograniczeniu zakresu informacyjnego tego rejestru. Najbardziej spektakularnym przykładem jest zredukowanie 174 funkcji budynków do raptem 10 rodzajów budynków według Klasyfikacji Środków Trwałych. Ponadto liczbę kategorii danych działki ewidencyjnej zredukowano z 11 do 9, a budynku – z 27 do 12. Liczba grup użytków gruntowych spadła z kolei z 6 do 5. Usunięto bowiem użytki ekologiczne, gdyż informacje na ich temat znajdują się już w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody prowadzonym przez GDOŚ. Treścią ewidencji nie będzie ponadto informacja, czy osoba fizyczna jest cudzoziemcem. Urealniono też zakres informacyjny Rejestru cen nieruchomości (RCN), tak aby znajdowały się tam tylko te informacje, które można uzyskać z aktów notarialnych.

W przepisach ujednolicono definicję budynku z brzmieniem Prawa budowlanego oraz określono sposób obliczania pola powierzchni zabudowy.

W § 15 zapisano, że w EGiB nie wykazuje się budynków, które nie wymagają geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej (czyli niektórych obiektów, które można budować „na zgłoszenie”) oraz budynków projektowanych i w budowie – elementy te stają się jednocześnie treścią BDOT500. Z kolei zgodnie z § 19 w ewidencji oprócz konturu budynku ujawnia się bloki budynków oraz obiekty budowlane trwale związane z budynkiem, takie jak: taras, weranda, wiatrołap, schody, podpora, rampa, wjazd do podziemia, podjazd dla osób niepełnosprawnych. Ponadto znacząco skrócono listę atrybutów budynku, a w przypadku lokali usunięto m.in. atrybut informujący o liczbie izb.

Innym istotnym przykładem redukcji zakresu informacyjnego EGiB są punkty graniczne. W ich przypadku zrezygnowano z atrybutów ZRD (źródło danych) oraz BPP (błąd położenia względem osnowy), które zastąpiono atrybutami odpowiednio SPD (sposób pozyskania danych o punkcie granicznym) oraz ISD (informacja o spełnieniu warunków dokładnościowych przez punkt graniczny).

Rozporządzenie reguluje wydawanie wypisów i wyrysów z EGiB również w formie elektronicznej. Przyjęto także, że dokument elektroniczny jest podstawową formą przekazywania zawiadomień o zmianie danych ewidencyjnych. Powiewem nowoczesności ma być także powiązanie adresów podmiotów ewidencyjnych z rejestrami PESEL i REGON z jednoczesnym usunięciem z EGiB adresu korespondencyjnego.

Podczas konsultacji sporo kontrowersji wzbudziły przepisy dotyczące ustalania granic. Argumentowano, że kryteria wykonywania tej czynności powinny być podobne jak przy rozgraniczaniu, bo w proponowanej formie mogą prowadzić do bezumownego przenoszenia prawa własności. Nie przewidują bowiem analizy materiałów PZGiK, ale bazowanie przede wszystkim na zgodnym oświadczeniu stron. GUGiK nie uległ jednak naciskom, choć w § 33 dopisano, że zgodne oświadczenie stron nie może być sprzeczne z dostępnymi materiałami. GUGiK przystał ponadto na propozycję, by ustalanie mogli wykonywać jedynie geodeci z zakresami uprawnień nr 2 i 5, ale już nie z „jedynką”, jak pierwotnie proponowano. Z drugiej strony nie uwzględniono postulatu, by pozostawić możliwość ustalania granic na podstawie zobrazowań lotniczych, satelitarnych lub ortofotomapy.

Podobnie jak w nowych rozporządzeniach ws. PRG, EMUiA, GESUT, BDOT500 czy osnów również w tym akcie zdecydowano się wprowadzić wymóg udostępniania danych poprzez sieciowe usługi pobierania (WFS) oraz przeglądania (WMS). W tym celu dołączono do niego specyfikację tych serwisów. W przepisach nie sprecyzowano jednak, do kiedy organy odpowiadające za prowadzenie EGiB mają wdrożyć te usługi.

Wśród wielu innych nowości warto zwrócić uwagę na:

• obowiązek opiniowania projektów zakładania i modernizacji EGiB u GGK za pośrednictwem WINGiK-a,
• uregulowanie trybu postępowania z projektowanymi działkami i projektowanymi punktami granicznymi,
• ograniczenie liczby przesyłanych do ksiąg wieczystych zawiadomień o zmianie danych ewidencyjnych,
• określenie zakresu informacji zamieszczanych w wykazie zmian danych ewidencyjnych,
• rezygnację z wypisów z kartotek budynku i lokalu,
• wyłączenie z gleboznawczej klasyfikacji gruntów terenów leśnych zarządzanych przez Lasy Państwowe,
• wyłączenie marszałków ze sporządzania zestawień zbiorczych EGiB,
• przywrócenie zawiadamiania właścicieli o zmianach w EGiB w przypadku zmian wprowadzanych na wniosek oraz w trybie czynności materialno-technicznej na podstawie dokumentacji przyjętej do PZGiK,
• doprecyzowanie przepisów dotyczących doręczania zawiadomień w toku ustalania przebiegu granic działek ewidencyjnych, jednoznacznie wskazując w tym zakresie na przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski