Zdjęcia lotnicze wojennej Warszawy w zbiorach Muzeum Powstania Warszawskiego

Muzeum Powstania Warszawskiego udostępniło właśnie blisko 2 tys. w większości niepublikowanych wcześniej zdjęć lotniczych Warszawy wykonanych przez Niemców podczas II wojny światowej. Zachęca jednocześnie wszystkich pasjonatów do ich analizy przy użyciu narzędzi GIS.

Te unikatowe zdjęcia pochodzą z amerykańskich i brytyjskich archiwów, m.in. z National Archives and Records Administration (NARA), gdzie przechowywanych jest ponad 1,2 mln niemieckich fotografii lotniczych. Przedstawiają one obszary, przez które przechodził front.

Zdjęcia prezentowane na stronie projektu „Korzenie Miasta” pokazują Warszawę z różnych okresów okupacji: sprzed Powstania Warszawskiego, z okresu walk i doszczętnie zburzoną stolicę po zakończeniu starć. Fotografie te są bezcennym źródłem informacji o Warszawie. Uważny obserwator dostrzeże na nich zarówno obiekty i warstwy miasta, które przetrwały działania wojenne, jak i te, które przeminęły. Obok widocznych już na pierwszy rzut oka ulic i budynków odnaleźć można mniej rzucające się w oczy barykady, tramwaje, pojazdy czy drzewa.

– Te zdjęcia to ostatnie spojrzenie na Warszawę, która przestała istnieć. Widać na nich miasto sprzed 1939 roku, widać także proces jego niszczenia. W tych fotografiach ukryte jest wielkie bogactwo informacji oraz wielki ładunek emocji. Zapraszamy wszystkich, którzy interesują się historią Warszawy, do tworzenia kolejnych warstw tej fotograficznej mapy i wspólnego opracowywania tych wyjątkowych materiałów – mówi Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.

Projekt „Korzenie Miasta” to baza zdjęć oraz cyfrowe narzędzia umożliwiające opracowywanie i wspólne odsłanianie nowych warstw mapy powstańczej Warszawy. Do odkrywania korzeni miasta Muzeum zaprasza wszystkich, którzy chcą poznać historię i przedłużyć życie dawnej stolicy.

Baza udostępnionych fotografii i liczba elementów, które można odnaleźć na zdjęciach, jest tak pokaźna, że zespół Muzeum Powstania Warszawskiego potrzebuje pomocy w poszukiwaniu i uzupełnianiu warstw mapy powstańczej Warszawy. We współpracy ze studiem kreatywnym Science Now placówka zainicjowała projekt „badań społecznościowych” (citizen science) łączący bazę zdjęć z zaawansowanym systemem informacji geograficznej, który umożliwia poszukiwanie i dokumentowanie miejsc na współczesnej mapie Warszawy mających przedwojenną lub powstańczą przeszłość.

– Muzeum Powstania Warszawskiego staje się prekursorem w wykorzystaniu badań społecznościowych w polskim muzealnictwie. W ten sposób badaczami dawnej i współczesnej Warszawy mogą być nie tylko eksperci, ale i każdy z nas – mówi Jan Pomierny, prezes Science Now. – Udostępnione dzisiaj przez Muzeum narzędzia, w tym cyfrowa platforma do analizy i badań fotografii niemieckich przelotów, to unikatowy instrument w rękach pasjonatów, specjalistów i wszystkich tych, którym bliskie są losy przedwojennej i powstańczej Warszawy – dodaje Łukasz Alwast, wiceprezes Science Now.

Pierwszą warstwę zaproponowali sami powstańcy – jak słusznie zauważyli, świadkami wojennych wydarzeń były m.in. drzewa. Choć często nie zdajemy sobie z tego sprawy, liczne drzewa, które rosną do dziś w Warszawie, pamiętają przedwojenną stolicę, a później lata okupacji i ciężkie walki z okresu Powstania Warszawskiego.

Drzewa to tylko jedna z wielu możliwych warstw tej mapy. Kolejne to: warszawskie tramwaje oraz powstańcze barykady. Każda z takich warstw stanowi osobny temat badań, obszar poszukiwań, który pozwala lepiej poznać korzenie naszego miasta. Członkowie społeczności opracowującej zbiór zdjęć mogą proponować kolejne nowe warstwy.

Strona projektu: korzeniemiasta.pl
Strona platformy do badań: zdjecia.korzeniemiasta.pl

Źródło: MPW, JK