Numer księgi wieczystej to dane osobowe. Poznaliśmy uzasadnienie wyroku WSA

Urząd Ochrony Danych Osobowych opublikował dziś (29 czerwca) uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w sprawie publikacji na Geoportalu numerów ksiąg wieczystych.

Orzeczenie z 5 maja br. (sygn. akt II Sa/Wa 2222/20) dotyczy kary w wysokości 100 tys. zł, którą prezes UODO nałożył 24 sierpnia 2020 r. na głównego geodetę kraju za bezprawną publikację na Geoportal.gov.pl numerów ksiąg wieczystych pochodzących z powiatowych baz EGiB. W ocenie UODO numery ksiąg wieczystych to bezsprzecznie dane osobowe, zatem GGK nie mógł ich publikować w rządowym serwisie mapowym bez stosownej podstawy prawnej.

Przed WSA główny geodeta kraju argumentował, że nr KW to informacja o charakterze przedmiotowym, a te są jawne i powszechnie dostępne. Informacja ta odnosi się nie do osoby, ale do przedmiotu, czyli w tym przypadku nieruchomości. Nie można zatem uznać, że to dana osobowa. Publikacja nr KW na Geoportalu nie jest zatem przetwarzaniem danych osobowych, a GGK nie jest ich administratorem i nie musi wykazywać podstawy prawnej ich udostępniania. A jeśli doszukiwać się takiej podstawy, to jest nią rozporządzenie Komisji Europejskiej 1089/2010 w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych.

GGK kwestionował też wysokość kary, która w jego ocenie jest nieproporcjonalna do rozmiarów rzekomego naruszenia. Zarzucił ponadto prezesowi UODO, że wszczęcie postępowania administracyjnego nie zostało poprzedzone obligatoryjnym postępowaniem kontrolnym, które pozwoliłoby GGK wypowiedzieć się co do zebranych dowodów przed wydaniem decyzji.

WSA w Warszawie przyznał rację prezesowi UODO, oddalając skargę GGK. W uzasadnieniu wyjaśnia, że publikacja numerów ksiąg wieczystych pozwala w łatwy sposób pośrednio zidentyfikować właścicieli nieruchomości, tym samym numer ten stanowi dane osobowe. Pogląd ten nie jest nowy, bo potwierdził to już Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 26 września 2018 r. (sygn. akt I OSK 11/17).

WSA zwrócił uwagę, że swoim działaniem GGK zapewnił użytkownikom Geoportalu bezpośredni dostęp do zawartości ksiąg wieczystych. Umieszczone w nim numery KW były jednocześnie odnośnikami przekierowującymi użytkowników bezpośrednio na stronę Ministerstwa Sprawiedliwości do elektronicznych ksiąg wieczystych. W ocenie sądu ta funkcjonalność spowodowała, że użytkownicy nie musieli nawet podawać numeru KW, by uzyskać wgląd do takich informacji jak: imiona, nazwiska właściciela nieruchomości, imiona rodziców, numer PESEL, adres nieruchomości. Nie potrzebował też do tego żadnych dodatkowych uprawnień.

WSA ocenił również, że przywołane przez GGK rozporządzenie KE w żaden sposób nie dotyczy publikacji numerów ksiąg wieczystych.

Sąd zarzucił ponadto GGK naruszenie art. 36 ze znaczkiem 4 ust. 16 ustawy z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece. Stwierdził przy tym, że nietrafiony jest argument głównego geodety kraju, iż ograniczenia określone w tym przepisie go nie dotyczą. Zdaniem sądu GGK ramach prowadzonej współpracy ze starostami na podstawie zawartych porozumień nie może naruszać ograniczeń prawnych nałożonych na powiaty wyżej wymienionym przepisem. Ponadto zapis ten pozwala starostom pozyskiwać dostęp do danych zawartych w dziale pierwszym i drugim ksiąg wieczystych. Tymczasem GGK, publikując numery KW, które jednocześnie były odnośnikami przekierowującymi na stronę Ministerstwa Sprawiedliwości do systemu EKW, umożliwiał użytkownikom Geoportalu na zapoznanie się z pełną zawartością księgi wieczystej.

Sąd odrzucił ponadto argumenty, jakoby prezes UODO nieprawidłowo realizował działania kontrolne wobec GGK. Ocenił przy tym, że wymiar kary był słuszny, bo GGK naruszył przepisy o ochronie danych osobowych umyślnie. Główny geodeta kraju znał bowiem stanowisko prezesa UODO w tej sprawie i wbrew niemu postanowił opublikować na Geoportalu numery KW.

Orzeczenie WSA nie jest prawomocne.

Uzasadnienie wyroku

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski