Odszedł profesor Henryk Kowalski

8 grudnia w wieku 83 lat zmarł prof. Henryk Kowalski – wieloletni nauczyciel akademicki, specjalista w zakresie geodezji kinematycznej, instrumentoznawstwa oraz teledetekcji.

Henryk Kowalski urodził się w 1938 r. Po ukończeniu technikum Radio-Teletechnicznego w Warszawie pracował w Zakładach Radiowych im. M. Kasprzaka (1957-1958) na stanowisku młodszego konstruktora. Studia wyższe odbył na Wydziale Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej (1958-1963). uzyskując tytuł magistra inżyniera geodety w specjalności geodezja inżynieryjno-przemysłowa. Od 1963 r. pracował w Katedrze Geodezji SGGW (kolejno na stanowiskach: stażysty, asystenta, starszego asystenta i adiunkta).

Stopień doktora nauk technicznych uzyskał w 1970 r. po obronie rozprawy pt. „Analiza dokładności automatycznego pomiaru kąta kątomierzem impulsowym własnej konstrukcji oraz badanie możliwości jego zastosowania do kontroli stałości budowli wodno–melioracyjnych” (promotor – prof. Zdzisław Adamczewski). Praca recenzowana przez Instytut Podstawowych Problemów Techniki na wniosek prof. Tomasza Gomuliszewskiego z AGH została nagrodzona przez Komitet Geodezji PAN. Została również przedstawiona przez prof. Tadeusza Lazzariniego do pierwszej nagrody Światowego Kongresu FIG w Frankfurcie n. Menem w 1971 r.
W latach 1972-1973 na zaproszenie Departamentu Stanu USA dr inż. Henryk Kowalski odbył staże naukowe na Uniwersytecie Cornella (stan Nowy York) oraz Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, uzyskując świadectwo do badań naukowych na terenie Stanów Zjednoczonych i prawo do noszenia złotego medalu amerykańskiej organizacji naukowców Sigma.
Po zakończeniu stażu otrzymał propozycję pracy w Banku Światowym (Department of Natural Resources). Po powrocie do kraju w 1974 r. został służbowo przeniesiony do Instytutu Geodezji i Kartografii, w którym pracował na stanowisku docenta, pełniąc równocześnie funkcję zastępcy dyrektora ds. naukowo badawczych. W czerwcu 1974 r. wygrał konkurs na stanowisko docenta kontraktowego w Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. W latach 1974-77 prowadził tam wykłady i ćwiczenia z teledetekcji.

Stopień doktora habilitowanego nauk technicznych w dyscyplinie geodezja i kartografia uzyskał na podstawie kolokwium pt. „Wykorzystanie interferencji światła spójnego (zarejestrowanego pola interferencyjnego) do pomiaru wielkości liniowej i kątowej”, które odbyło się w 1978 r. przed radą Wydziału Geodezji i Kartografii PW. W latach 1978-1981 był zatrudniony na WGiK PW w wymiarze 1/2 etatu, prowadząc wykłady z instrumentoznawstwa geodezyjnego (jednocześnie pracował w IGiK).
W latach 1982-1985, jako docent Uniwersytetu w Benghazi (Libia), prowadził wykłady z geodezji na wydziałach Inżynierii oraz Architektury. Po powrocie do kraju ponownie pracował w IGiK. W tym czasie został też zatrudniony w Instytucie Geodezji i Meteorologii WAT, w którym prowadził wykłady i ćwiczenia z geodezji i instrumentoznawstwa geodezyjnego.
W 1986 roku dr hab. inż. Henryk Kowalski został decyzją Ministra Obrony Narodowej przeniesiony służbowo na stanowisko docenta do Wydziału Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni. Równolegle pracował na pełnym etacie w WAT. W 1990 r. uzyskał tytuł naukowy profesora nauk technicznych, nadany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej na wniosek Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni.

Profesor Henryk Kowalski swoją działalność naukową poświęcił automatyzacji w geodezji i kartografii. W Jego pracy naukowej można wyodrębnić trzy zasadnicze grupy tematyczne:
1. Automatyzacja precyzyjnych pomiarów długości i kątów z uwzględnieniem projektowania i konstruowania nowych rozwiązań elektronicznych teodolitów cyfrowych oraz laserowych dalmierzy interferencyjnych
2. Prace zmierzające do pełnej automatyzacji procesów pozyskiwania, przetwarzania i obrazowania informacji kartograficznych
3. Prace teoretyczne nad Autonomicznymi Systemami Wyznaczenia Pozycji w czasie rzeczywistym w modelu relatywistycznym we wszystkich środowiskach (powietrze, woda, pod ziemią). Ten obszar działalności miał na celu zainicjowanie pierwszych w Polsce wykładów z geodezji kinematycznej. Autor twierdził na licznych seminariach, że w takim modelu pomiarowym można widzieć nowe aplikacje w robotyce i zarządzaniu przestrzenią w czasie rzeczywistym, zwłaszcza dla eksploatacji zasobów naturalnych.

Prof. Henryk Kowalski uczestniczył w 5 światowych konferencjach kartograficznych w Waszyngtonie, Madrycie, Moskwie, Tokio oraz Warszawie, będąc ich współorganizatorem. Wygłosił ponad 20 zaproszonych referatów w USA, Kanadzie, Francji, Niemczech, Szwajcarii, Czechosłowacji, Węgrzech, Chinach, Kenii oraz Szwecji. Otrzymał propozycję pracy w Space Center w Brazylii oraz jako doradca ministra zasobów naturalnych w Nigerii.
Z opublikowanych około 100 prac (indywidualnie i jako współautor) na szczególne uznanie zasługuje ta nagrodzona Złotym Medalem na Światowej Wystawie Innowacyjnej w Brukseli. Profesor zaproponował w niej układ i sposób do pomiaru częstotliwości pozwalający zbudować system do wyznaczenia pozycji z ruchu obrotowego Ziemi.
Prof. Henryk Kowalski uzyskał 15 patentów i zgłoszeń patentowych chronionych w 7 krajach. Był wielokrotnie wyróżniany przez ministrów administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska oraz prezesa GUGiK, a także odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Srebrnym i Złotym Medalem Zasługi oraz Złotą Odznaką SGP.
Prof. Henryk Kowalski pracę w Wojskowej Akademii Technicznej zakończył na własną prośbę 30 września 2014 roku.

Opracował: prof. Ireneusz Winnicki (WAT)