Budowa europejskiej IIP teoretycznie na finiszu

Dziś (21 października) upływa ważny termin wdrażania europejskiej infrastruktury informacji przestrzennej określony w dyrektywie INSPIRE.

Mapa drogowa INSPIRE (źródło: GUGiK)

Właśnie do tego dnia państwa członkowskie Unii Europejskiej powinny dostosować do przepisów INSPIRE wszystkie zbiory danych przestrzennych dla tematów wymienionych w załącznikach II i III tej dyrektywy (zobacz: podział danych INSPIRE na tematy), a także udostępnić je przez usługi sieciowe. Podobny wymóg dla danych określonych w załączniku I upłynął w listopadzie 2017 roku.

Zgodnie z „mapą drogową INSPIRE” (patrz rys. obok) kończy to zasadniczy etap budowy europejskiej IIP. Do wykonania pozostało jedynie przygotowanie dla danych przestrzennych oraz powiązanych z nimi usług dodatkowych elementów metadanych. Zadanie to należy zrealizować do października przyszłego roku.

Jak idzie wdrażanie INSPIRE w Polsce?

Trudno powiedzieć, na ile Polska spełniła upływający dziś wymóg, gdyż najnowsze statystyki dotyczące wdrażania INSPIRE pochodzą z końca 2019 roku. Wynika z nich, że zgodnych z unijnymi wymogami jest 76% naszych zbiorów danych przestrzennych (a zgłoszono ich ponad 35 tys.). W podziale na poszczególne załączniki wskaźniki te wynoszą odpowiednio 81%, 42% i 76%.

Zgodność usług sieciowych wynosi z kolei 48%, zaś w rozróżnieniu na poszczególne typy usług – 36% (wyszukiwania), 32% (przeglądania) i 95% (pobierania). Jednocześnie przez usługi przeglądania dostępnych jest 25% zbiorów, a pobierania – raptem 1,4%.

Warto nadmienić, że powyższe wyniki opracowano pierwszy raz według nowej unijnej metodyki. Zamiast deklaracji poszczególnych organów wiodących bazowano na automatycznej analizie metadanych. „Przy okazji różnych analiz okazało się, że automatyczne wskaźniki nie do końca odzwierciedlały rzeczywiste wskaźniki, np. dotyczące usług” – zastrzega GUGiK, który jest odpowiedzialny za koordynację wdrażania INSPIRE w Polsce.

A jak GUGiK ocenia aktualny stan wdrażania INSPIRE? Z komentarza udzielonego redakcji Geoforum.pl wynika, że mimo upłynięcia wspomnianego terminu prace nad zbiorami i usługami wciąż się toczą, zarówno w Polsce, jak i w pozostałych krajach członkowskich. „Jeśli chodzi o harmonizację II i III aneksu, działania Komisji Europejskiej koncentrują się obecnie na zbiorach danych priorytetowych dotyczących zagadnień środowiskowych. W międzyczasie procedowane są zmiany przepisów dotyczących interoperacyjności zbiorów danych i usług, które mają ułatwić harmonizację chociażby takich zbiorów jak numeryczny model terenu czy ortofotomapa. Na bieżąco trwają też prace w tematach środowiskowych, głównie w zakresie priorytetowych zbiorów danych. Pojawia się też coraz więcej metadanych dla tych zbiorów”.

Jak pisaliśmy w poprzednich latach, wciąż sporo do zrobienia jest chociażby w zakresie danych i usług dla tematu „zagospodarowanie przestrzenne” (wymienionego w załączniku III). Tu nasze wskaźniki mocno zaniżają gminne dane planistyczne. Ale wkrótce powinno się to zmienić. 31 października wchodzą bowiem w życie przepisy nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które wprowadzają obowiązek prowadzenia zbiorów danych dla aktów planowania przestrzennego w formie rastrów z georeferencją.

JK