NIK ocenia działania GGK w sprawie ZSIN

Główny Urząd Geodezji i Kartografii udostępnił raport Najwyższej Izby Kontroli dotyczący Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach (ZSIN).

fot. NIK

Okres objęty kontrolą to lata 2010-2019 (I półrocze), a zatem czas, kiedy na stanowisku GGK byli kolejno: Jolanta Orlińska, Jacek Jarząbek, Kazimierz Bujakowski, Aleksandra Jabłonowska, Grażyna Kierznowska, Marcin Wójtowicz oraz Waldemar Izdebski.

Kontroli NIK podlegała realizacja przez GGK zadań w zakresie tworzenia ZSIN, w tym:
1. Działania GGK na rzecz budowy ZSIN, w tym uzyskania jego pełnej funkcjonalności.
2. Realizacja przez GGK projektów w zakresie aktualizacji ewidencji gruntów i budynków w starostwach, w celu zapewnienia przekazania kopii danych do centralnego repozytorium.
3. Podejmowanie działań na rzecz skutecznej, bezzakłóceniowej wymiany danych pomiędzy rejestrami w ramach Centralnej Integrującej Platformy Elektronicznej i ZSIN.

W ocenie NIK „projekt rozporządzenia w sprawie ZSIN – określający sposób, tryb i standardy techniczne tworzenia i prowadzenia ZSIN oraz ustanawiający terminy realizacji poszczególnych zadań, w tym termin wdrożenia pełnej funkcjonalności ZSIN – GGK przygotował w warunkach braku pełnej wiedzy na temat stanu ewidencji gruntów i budynków w powiatach oraz możliwości starostów i innych organów państwowych zobowiązanych do współpracy przy tworzeniu i utrzymaniu ZSIN dotyczących spraw technicznych, organizacyjnych i finansowych utworzenia ZSIN w zakładanych terminach. Brak takiego wstępnego rozpoznania spowodował, że żaden z organdw współpracujących z GGK w tworzeniu ZSIN nie zrealizował zadań w wyznaczonych terminach”. Przypomnijmy, że zgodnie z zapisami rozporządzenia ws. ZSIN pełna funkcjonalność systemu miała zostać osiągnięta do 9 września 2016 r.

Kontrolerzy NIK zarzucają GGK, że po stwierdzeniu (co najmniej od 2015 r.) występowania znacznych problemów w zakresie budowy ZSIN nie podjął do czasu zakończenia kontroli skutecznych działań na rzecz zmiany sposobu i trybu dalszej realizacji budowy tego systemu oraz urealnienia terminów realizacji poszczególnych zadań w celu wdrożenia pełnej funkcjonalności systemu. W ocenie kontrolerów GGK utworzył ZSIN w zakresie jego funkcjonalności jedynie poprzez uruchomienie pod względem informatycznym i na poziomie centralnym.

Jak czytamy dalej w wystąpieniu pokontrolnym, na dzień 30 czerwca 2019 r. zasilenia danymi z EGiB do centralnego repozytorium ZSIN zrealizowało 99 spośród 380 powiatów. Niski stopień zasilenia danymi wynikał głównie z występowania tzw. błędów krytycznych w powiatowych bazach danych EGiB oraz niepodjęcia próby zasilenia centralnego repozytorium ZSIN przez inne powiaty. Ponadto dane zgromadzone w centralnym repozytorium ZSIN nie były na bieżąco aktualizowane z powodu nieuruchomienia funkcji zasilania różnicowego, którego po nieudanych próbach zaniechano.

Zdaniem NIK bez zmiany zasad i sposobu podejścia systemowego do pozyskania do centralnego repozytorium kompletu danych z EGiB kontynuacja tworzenia ZSIN może trwać jeszcze wiele lat. I to bez gwarancji sukcesu. A GGK jako centralny organ odpowiedzialny za nadzór nad realizacją polityki państwa w zakresie geodezji i kartografii powinien wykazać stosowne inicjatywy w sprawie opracowania i zrealizowania planu pozyskania wszystkich brakujących danych geodezyjno-kartograficznych niezbędnych do zasilenia centralnego repozytorium ZSIN.

Izba zauważa także, że choć GGK od 2016 r. był informowany o problemach w realizacji ZSIN, to dopiero w 2019 r. ostatecznie zdiagnozował sytuację, stwierdzając m.in., że „aby system ZSIN mógł faktycznie zaistnieć i przynosić korzyści, potrzebne jest określenie na nowo i realnie zadań, jakie są stawiane przed systemem i na podstawie tych zadań zdefiniowanie modelu danych, jakie z powiatów mają trafiać do ZSIN. Dane w aktualnym modelu, opartym bezpośrednio na modelu danych ewidencji gruntów i budynków, są nierealne do uzyskania przez powiaty. Dodatkowo model zakłada gromadzenie w ZSIN wszystkich szczegółowych danych z powiatów, co zatraca sens systemu centralnego, który powinien gromadzić jedynie dane istotne do zarządzania na poziomie kraju, a w sprawie szczegółów odsyłać do źródłowego systemu powiatowego”.

W związku z ustaleniami kontroli Najwyższa Izba Kontroli wnosi do GGK o:
1. Podjęcie stosownych działań na rzecz zmiany sposobu, trybu i standardów technicznych tworzenia i utrzymania ZSIN w celu skutecznego pozyskania wszystkich danych geodezyjno-kartograficznych niezbędnych do zasilenia centralnego repozytorium ZSIN.
2. Ustalenie i skuteczne wdrożenie metod dokonywania przez starostów zasileń centralnego repozytorium w celu bieżącego aktualizowania danych EGiB.

AW