Muzeum Narodowe rozpoczyna konserwację cennego atlasu

Rozpoczęły się prace konserwatorskie nad XVI-wiecznym atlasem kartograficznym Speculum orbis terrae. Za rok dzieło będzie można podziwiać w Galerii Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego oraz w wersji zdigitalizowanej on-line.

Opublikowany w 1593 roku w Antwerpii atlas zawiera 179 kart z 78 mapami opracowanymi przez znakomitych kartografów niderlandzkich Gerarda i Cornelisa de Jode. Wśród nich znalazły się m.in. mapy Polski z portretem Zygmunta Augusta, Prus, Pomorza Zachodniego, Śląska czy Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego. Tekst wstępu oraz opisów na rewersie map został starannie wydrukowany antykwą oraz uzupełniony o renesansowe inicjały i winiety. Zarówno mapy, frontispis, jak i większość ozdobników drukarskich zostały ręcznie pokolorowane najpewniej jeszcze w XVI lub na początku XVII wieku. Dzieło zachowało również złocenia brzegów kart z tłoczonym ornamentem oraz ozdobną, barwioną na wiśniowo oprawę.

Na świecie istnieje zaledwie 45 woluminów drugiego wydania „Speculum orbis terrae”, z czego dwa przechowywane są w polskich kolekcjach – jeden egzemplarz znajduje się w zbiorach Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, a drugi – w Muzeum Narodowym w Warszawie, przy czym w woluminie włocławskim brakuje 42 map, a w warszawskim tylko 6.

Już przez współczesnych kartografów atlas ten uznawany był za cenne źródło wiedzy i stawiany na równi z „Theatrum orbis terrae” Abrahama Orteliusa czy „Atlas sive Cosmographicae mediatationis de fabrica mundi et fabricati figura...” Gerarda Mercatora.

Po zakończeniu działań konserwatorskich dzieło zostanie zdigitalizowane, a następnie udostępnione publiczności w wersji cyfrowej.

Źródło: MN, JK