|2019-12-10| Prawo Słowo o stołecznej reprywatyzacji W grudniowym wydaniu GEODETY sędzia Magdalena Durzyńska pisze tym razem nie o geodezji, a o reprywatyzacji warszawskich nieruchomości. Zarówno ze względu na medialną, jak i społeczną doniosłość tej kwestii przedstawia związane z nią regulowane prawem zagadnienia podstawowe. W środku zreprywatyzowana kamienica przy ul. Jagiellońskiej 22 otoczona przez nieruchomości miejskie (fot. AW) • Dekret Bieruta Uchwalony 26 października 1945 roku dekret o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (DzU z 1945 r. nr 50, poz. 279), zwany dekretem warszawskim czy też dekretem Bieruta (dalej: dekret), był odpowiedzią na to, co działo się w Warszawie po zakończeniu II wojny światowej. Miasto zostało w większości zburzone, a kontakt z właś­cicielami nieruchomości z oczywistych względów był utrudniony. Aby w miarę szybko i sprawnie odbudować stolicę, mocą dekretu grunty na całym obszarze Warszawy przeszły na włas­ność gminy. Chodziło o niezakłócone procedurami dysponowanie gruntami, a nie systemowe wywłaszczenie dotychczasowych właścicieli. Stąd dekret przewidywał, że mogą oni wystąpić o prawo zabudowy i prawo wieczystej dzierżawy będącej odpowiednikiem dzisiejszego użytkowania wieczystego. Gmina była zobowiązana do uwzględnienia wniosku, jeżeli tylko korzystanie z gruntu przez dawnego właściciela dawało się pogodzić z przeznaczeniem określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli nieruchomość była zabudowana, do momentu rozpoznania wniosku budynek pozostawał własnością dotychczasowego właściciela. Oznaczało to, że dekret odszedł od zasady superficies solo cedit (tzn. to, co jest na powierzchni, przypada gruntowi) i, jeśli chodzi o budynki, czasowo oddzielił ich własność (jako osobnych nieruchomości budynkowych) od nieruchomości gruntowej. Dopiero negatywne rozpoznanie wniosku o przyznanie prawa własności czasowej powodowało, że budynki przechodziły na własność gminy. W praktyce dekret, który swym działaniem objął teren o powierzchni około 14 146 ha, pozbawił wielu byłych właś­cicieli prawa własności do nieruchomoś­ci. • Roszczenia dekretowe W latach 1948-1949 złożono blisko 17 tys. wniosków o przyznanie prawa własności czasowej. Większość z nich została rozpatrzona odmownie, a część nie została rozpatrzona do dziś. Po 1989 roku byli właściciele bądź ich spadkobiercy rozpoczęli starania o odzyskanie swoich praw. Trwało to latami, dlatego proces notarialnego obrotu roszczeniami dekretowymi był może nie tyle powszechny, co niezakłócony. Prawo tego nie zabraniało, a przy tym Sąd Najwyższy na początku lat 90. nie zanegował tej praktyki. Właściciele dekretowi masowo występowali o stwierdzenie nieważności niekorzystnych dla nich decyzji dekretowych z lat 50. i 60. XX wieku. Ostateczne stwierdzenie nieważności takiej decyzji, co nie było rzadkością, powodowało, że wniosek dekretowy „odżywał”, a przez to z mocy samego dekretu dawny właściciel bądź jego spadkobierca albo nabywca roszczeń (jako że stwierdzenie nieważności decyzji działa z mocą wsteczną ex tunc) stawał się automatycznie właścicielem budynku dekretowego. Do rozpoznania pozostawał natomiast wniosek o przyznanie użytkowania wieczystego gruntu pod nim. Stąd późniejsze procesy cywilne o odszkodowania za bezumowne korzystanie przez gminę z ww. budynków. Budynki te stanowiły bowiem od początku (czyli od 1945 r.) własność... Pełna treść artykułu w grudniowym wydaniu miesięcznika GEODETA • Zamów wersję papierową • Zamów wersję cyfrową Redakcja

«« powrót

Udostępnij:

   

więcej wiadomości Prawo

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.

zobacz też: