IGiK monitoruje zagrożenie powodziowe

Utrzymujące się wyjątkowo długo wysokie temperatury oraz brak deszczu skutkujące suszami w poprzednich latach ustąpiły miejsca obfitym opadom w roku bieżącym. Wychodząc naprzeciw wyzwaniom, jakie stawia bezustannie zmieniający się klimat oraz zagrożenia, jakie ze sobą niesie, Instytut Geodezji i Kartografii w sposób ciągły monitoruje, prognozuje oraz bada skutki tych zmian.

Długo wyczekiwany deszcz pod koniec kwietnia przerodził się w obfite ulewy w połowie maja, które spowodowały dramatyczną sytuację w południowej części kraju, szczególnie w województwach małopolskim, podkarpackim i śląskim. W wielu miastach ogłoszono stany alarmu przeciwpowodziowego, a liczba interwencji związanych z burzami, opadami i wiatrem wyniosła ponad 8 tys.

Dzięki europejskiemu programowi monitoringu Ziemi Copernicus zapewnione zostają dokładne oraz aktualne informacje pozwalające na poprawę zarządzania środowiskiem oraz wsparcie bezpieczeństwa cywilnego. Zjawisko podnoszenia się stanu wody oraz podtopień terenów zalewowych szczegółowo obrazują dane z satelity Sentinel-2 w rozdzielczości przestrzennej 10 m. IGiK zbiera, przetwarza i tym samym monitoruje widoczne skutki opadów w postaci fali wezbraniowej przechodzącej sukcesywnie przez kolejne obszary kraju.

Pomimo dobrej rozdzielczości oraz intuicyjnej interpretacji tych zobrazowań w sytuacji dużego zachmurzenia, dane te okazują się niewystarczające. Wtedy z pomocą przychodzą dane radarowe pochodzące z satelity Sentinel-1, które nie są zależne od warunków atmosferycznych ani od pory dnia. Z tego też powodu zobrazowania w pasmach mikrofalowych znajdują szczególne zastosowanie w zarządzaniu kryzysowym, gdyż umożliwiają obrazowanie niezależnie od zachmurzenia.

Poniższe animacje przedstawiają etapy przechodzenia fali kulminacyjnej na Wiśle, a tym samym podnoszenia się wody w rzekach, na obszarach, na których ogłoszono alarm przeciwpowodziowy. Wyraźnie widoczne są też obszary podtopień spowodowanych przez wystąpienie z brzegów wody w rzekach Nida oraz Łęg, będących dopływami Wisły.

Ekstremalne zjawiska przyrodnicze są przyczyną wielu klęsk żywiołowych, a największe w skali świata zagrożenia są związane z wodą. Centrum Teledetekcji IGiK posiada doświadczenie w zastosowaniu metod teledetekcji satelitarnej do opracowania map zasięgu powodzi. Pierwsze prace wykonywano już w latach 70. w czasie wylania Bugu. Kolejne opracowano przy okazji „powodzi tysiąclecia” na Odrze w 1997 roku. Jednocześnie od ponad 20 lat wykonywane w Instytucie mapy suszy pozwalają na określenie niekorzystnych warunków wzrostu roślin wywołanych tym zjawiskiem.

Źródło: IGiK