Zastosowanie geoinformatyki w leśnictwie

To hasło XI Sesji Zimowej Szkoły Leśnej, która wystartowała wczoraj (12 marca) w Sękocinie Starym pod Warszawą. W wydarzeniu zorganizowanym przez Instytut Badawczy Leśnictwa wspólnie z Dyrekcją Generalną Lasów Państwowych uczestniczy blisko 400 osób, głównie przedstawicieli służby leśnej, ale także parków narodowych czy resortu środowiska.

Uczestników Zimowej Szkoły Leśnej przywitał prof. Jacek Hilszczański, dyrektor IBL

W sesji inauguracyjnej dr Maurizio Santoro ze szwajcarskiej firmy teledetekcyjnej przedstawił nowe przedsięwzięcie, w którym obrazy z radaru z syntetyczną aperturą (SAR), obrazy optyczne oraz dane lotniczego skanowania laserowego (LiDAR) zostały wykorzystane do wygenerowania globalnej mapy biomasy leśnej dla 2010 r. Działania zostały wsparte przez Europejską Agencję Kosmiczną w ramach projektu GlobBiomass i są obecnie kontynuowane w ramach prowadzonej przez ESA inicjatywy dotyczącej zmian klimatu (CCI) w projekcie CCI Biomass.

Julia Maschler z Instytutu Biologii Integracyjnej w Zurychu mówiła z kolei o problematyce dotyczącej efektu nawożenia dwutlenkiem węgla i potencjale wiązania węgla przez roślinność leśną. O bezpośrednim wpływie podwyższonego poziomu dwutlenku węgla na przyszłe warunki klimatyczne wiedzą chyba wszyscy. Jednak naukowcy przypuszczają, że rosnąca koncentracja tego gazu może również stymulować produktywność roślin, co z kolei może częściowo złagodzić tempo zmian klimatu. Modele ziemskiego systemu klimatycznego wykorzystywane do prognozowania zmian klimatu w większości zakładają pozytywny długookresowy wpływ podwyższonego poziomu dwutlenku węgla na wzrost roślin. Jednak, jak dotąd, znamy jedynie wyniki badań krótkookresowych (teledetekcyjnych czy modelowania) i nie do końca mechanizmy te są poznane.

O wykorzystaniu danych z lotniczego skaningu laserowego do inwentaryzacji zasobów leśnych z perspektywy skandynawskiej mówił prof. Erik Naesset z Norweskiego Uniwersytetu Przyrodniczego. Mapy zasięgu i typów lasów jako efekty wielkoobszarowej inwentaryzacji lasu w Szwajcarii były tematem wystąpienia dr. Larsa Wasera z Federalnego Instytutu Badawczego Lasu, Śniegu i Krajobrazu w Szwajcarii. Natomiast prognozy zapasu drewna na pniu (czyli w rosnących drzewostanach) we Włoszech na podstawie danych z wielkoobszarowej inwentaryzacji lasu i pomiarów teledetekcyjnych prezentował prof. Gherardo Chirici z Uniwersytetu Florenckiego we Włoszech.


Jeśli chodzi o krajowy dorobek, o inwentaryzacji zasobów leśnych z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych i wynikach badań przeprowadzonych w ramach projektu REMBIOFOR „Teledetekcyjne określanie biomasy drzewnej i zasobów węgla w lasach” mówił dr hab. Krzysztof Stereńczak, zastępca dyrektora ds. Naukowo-Badawczych IBL. Jest to przedsięwzięcie badawcze współfinansowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu „Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo” BIOSTRATEG. Projekt ten jest przykładem kompleksowego wykorzystania danych teledetekcyjnych (głównie lotniczego skanowania laserowego) do określenia wybranych cech taksacyjnych drzewostanów. Prelegent zapowiedział, że metody te zostaną wkrótce wdrożone do praktyki urządzeniowej w Polsce.
Natomiast prof. Jarosław Socha, prodziekan Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, przedstawił badania prowadzone w ramach tego samego projektu, w efekcie których opracowano nowe podejście do modelowania wzrostu drzewostanów z wykorzystaniem danych z powtarzanego skanowania laserowego.
O możliwościach geomatyki w kontekście wymagań „Instrukcji urządzania lasu” i przyszłości metod teledetekcyjnych w inwentaryzacji zasobów leśnych mówił natomiast Marek Ksepko z białostockiego oddziału Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej.

Konferencję podzielono na sześć bloków tematycznych dotyczących: inwentaryzacji zasobów leśnych, monitorowania stanu lasu, oceny różnorodności biologicznej w lasach, ochrony przeciwpożarowej w lasach, wykorzystania informacji przestrzennej w zarządzaniu lasem czy wreszcie zastosowania geomatyki do komunikowania się ze społeczeństwem. Na dziś zaplanowano m.in. pokaz technologii geoinformatycznych wykorzystywanych w leśnictwie. Wydarzenie trwa do jutra (14 marca).

Więcej w kwietniowym wydaniu miesięcznika GEODETA.

Anna Wardziak