|2019-02-22| Geodezja, Mapy Inżynierowie wojskowi Korpus Inżynierów Koronnych utworzono na mocy ustawy sejmowej z 1775 r. jako jednostkę wchodzącą w skład Korpusu Artylerii Koronnej. Jego zadania w zakresie kartografii znacznie wykraczały poza sporządzanie map i planów twierdz. O pracach Korpusu w lutowym wydaniu miesięcznika GEODETA pisze dr Henryk Bartoszewicz (część 1). Fragment mapy sporu granicznego między polską wsią Wasiły i pruską wsią Baraniewo, 1788 r., Jakub Jasiński, Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Królestwa Polskiego, 54, k. 326 Szefem Korpusu Inżynierów Koronnych z urzędu został dowódca Korpusu Artylerii Koronnej generał Alojzy Brühl. Pierwszym komendantem mianowano ppłk. Jana Chrzciciela Kleina. Oficerami korpusu w początkowym okresie byli: kapitanowie Jan Marks i Jakub de Sévigny oraz porucznik Jan Mehler, podoficerami zaś m.in. Jan Gawłowski i Józef Hiż, którzy wkrótce zostali oficerami. Zadania Korpusu Inżynierów Koronnych określono w opracowanym w 1774 r. przez generała Brühla regulaminie artylerii. Sprecyzowano tam także kompetencje i zakres prac komendanta, oficerów i podoficerów. Korpusowi powierzono prace fortyfikacyjne i budowlane w twierdzach oraz prowadzenie robót drogowych, zabezpieczania mostów i grobli. W czasie wojny formacja ta miała zajmować się planowaniem i nadzorowaniem działań oblężniczych i fortyfikacyjnych. Od komendanta i oficerów wymagano rozległej wiedzy w zakresie projektowania i wznoszenia budowli wojskowych. Do obowiązków komendanta należało szkolenie podwładnych, gromadzenie map i planów twierdz oraz prowadzenie archiwum jednostki. Ponadto miał on przygotowywać projekty prac fortyfikacyjnych i budowlanych w twierdzach. Początek działalności Korpusu Inżynierów Koronnych zbiegł się w czasie z rozpoczęciem demarkacji granic państwa polskiego po I rozbiorze. Do wytyczania granic w terenie oraz ich kartowania zaangażowano trzech najbardziej doświadczonych inżynierów wojskowych: komendanta tej formacji ppłk. Kleina oraz kpt. Marksa i por. Gawłowskiego. Klein i Marks prace pomiarowe w terenie realizowali od września 1776 r. do lipca 1777 r. Gawłowski brał udział w pracach komisji granicznej w Wielkopolsce w latach 1782-1788. W demarkacji granicy Rzeczypospolitej z Rosją i Austrią uczestniczył chorąży Karol Sierakowski z Korpusu Kadetów, przyszły komendant Korpusu Inżynierów Koronnych. W 1784 r. postanowiono dokonać rozdzielenia map królewskich od map Departamentu Interesów Cudzoziemskich i Stanisław August zarządził sporządzenie kopii wszystkich map granicznych, które miały wzbogacić królewski Zbiór Geograficzny. Z Korpusu Inżynierów Koronnych kopiowaniem map zajmowali się: Krzysztof Hauffe, Józef Hurtig, Michał Kado, Jan Mehler, Jan Sielanka i August Torri. Całością prac kierował Karol Sierakowski (wówczas już w stopniu majora). Nie jesteśmy w stanie ustalić dokładnej liczby map delimitacyjnych i demarkacyjnych granic Polski sporządzonych po I rozbiorze. Spośród zachowanych map granicznych państwa polskiego wykonanych w latach 1774-?1788 prawie wszystkie... Pełna treść artykułu w lutowym wydaniu miesięcznika GEODETA • Zamów wersję papierową • Zamów wersję cyfrową Redakcja

«« powrót

Udostępnij:

   

więcej wiadomości Mapy

REKLAMA

• zaloguj się    • rejestruj konto    • zapomniałeś hasła?

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.

zobacz też: