Pierwsze kroki polskiej platformy satelitarnej

Flagowy projekt Creotech Instrument SA, związany z budową platformy mikrosatelitarnej HyperSat nabiera rozpędu. Firma w listopadzie podpisała opiewającą na 20 mln złotych umowę w NCBiR. Jest to największy projekt w polskiej prywatnej branży kosmicznej. Prace projektowe trwać będą 36 miesięcy, a w ich wyniku powstanie model inżynieryjny platformy satelitarnej, który przejdzie wszystkie wymagane testy i osiągnie gotowość do pracy na orbicie.

W listopadzie Creotech Instruments SA podpisał z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju umowę na wykonanie projektu polskiej platformy satelitarnej przeznaczonej dla przyszłych niewielkich misji kosmicznych. Projekt o nazwie Renesans pozyskany został w ramach konkursu Szybka Ścieżka 1.1.1 w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój i potrwa 36 miesięcy. Jego wartość to 20 mln zł. Wyłonienie projektu na drodze konkursowej nastąpiło w czerwcu 2017, od tego momentu trwało uzgodnienie szczegółów podpisanej umowy. Creotech uznał jednak, że nie będzie czekać na wyjaśnienie wszystkich kwestii formalnych i rozpoczął projekt Renesans jeszcze przed podpisaniem porozumienia. W jego wyniku powstanie platforma satelitarna o nazwie HyperSat.


Polska platforma

– Pierwsze miesiące projektu minęły pod znakiem ustalania parametrów technicznych i wymagań dla projektowanej platformy. W przyszłości HyperSat ma stać się nośnikiem dla szeregu misji kosmicznych, w tym obserwacyjnych, czy telekomunikacyjnych. Stąd dobre rozpoznanie wymagań dla całego spektrum instrumentów jest konieczne na wczesnej fazie projektu – tłumaczy Marcin Stolarski, pomysłodawca projektu i inżynier systemowy w projekcie HyperSat w Creotech Instruments SA. – W następnych etapach wymagania zostaną wdrożone do projektu platformy.

HyperSat będzie platformą modułową, o masie od 10 kg do 60 kg i rozmiarach od 35 x 35 x 10 cm do 35 x 35 x 60 cm. Zapewniać będzie wszystkie niezbędne podsystemy pokładowe, takie jak komputer pokładowy, system zasilania czy system komunikacji z Ziemią. Podsystemy znajdą się w zaprojektowanej strukturze mechanicznej z dodatkowym wolnym przedziałem na instrument (tzw. Payload), np. teleskop, przekaźnik radiowy, radar itp. Przedział ten dostępny będzie dla przyszłych użytkowników platformy. Rolę „układu nerwowego” platformy pełnić będzie tzw. HyperSat Data Network, czyli szyna komunikacji pomiędzy poszczególnymi modułami satelity.

– Optymalnym wyborem wydaje się oparcie jej na tzw. standardzie SpaceVPX – zwraca uwagę Marcin Stolarski – Standard ten zapewnia wysoki poziom niezawodnej komunikacji pomiędzy komponentami satelity. Szereg dostawców na rynku światowym korzysta z tego standardu.

Gra warta świeczki

Creotech postanowił także, że rozwijana w ramach projektu NCBiR platforma będzie wspierała wstecznie standard CubeSat, co daje możliwość wykorzystania dużej liczby już istniejących na rynku podsystemów w tym standardzie. Ważną cechą platformy HypeSat będzie jej skalowalność oraz optymalizacja pod kątem ekspresowej integracji.

– Skalowalność pozwoli dostosowywać wymagania i wielkość platformy do montowanych instrumentów, co z kolei będzie skutkować optymalizacją kosztów misji kosmicznych. Optymalizacja pod kątem szybkiej integracji pozwoli na ekspresowe budowanie satelitów z wykorzystaniem naszych rozwiązań – tłumaczy dr Grzegorz Brona, prezes Creotech Instruments SA. - Jest to właściwość bardzo pożądana na dynamicznym rynku nowych usług satelitarnych. Zgodnie z prognozami rynkowymi w ciągu najbliższych 10 lat na ziemską orbitę trafić może aż ponad 6000 satelitów klasy mikro, a wartość tego segmentu może przekroczyć 30 mld dol.

HyperSat będzie pierwszą na świecie platformą tej wielkości opartą na idei Open Hardware. Dokumentacja satelity zostanie udostępniona publicznie. Creotech liczy w związku z tym na istotne zainteresowanie nie tylko samą platformą, ale też inicjatywą otwartości, która przyciągnie do projektu szereg mniejszych firmy, uniwersytetów i instytucji naukowych. Wcześniej podobna strategia została zaimplementowana na platformie CubeSat. Między innymi dzięki temu platforma ta odniosła wielki sukces na rynku.

Międzynarodową premierę projekt HyperSat miał 23 listopada na konferencji organizowanej przez Europejską Agencję Kosmiczną w Darmstadt – Open Source Cubesat Workshop 2017. Prezentacja platformy Hypersat spotkała się z olbrzymim zainteresowaniem międzynarodowej społeczności rozwijającej bezpłatne oprogramowanie i aplikacje do małych satelitów.

– Cena platformy wynosić będzie od 1 do 5 mln euro, w zależności od jej konfiguracji. To kilkukrotnie mniej w porównaniu z ceną rozwiązań konkurencyjnych. Projekt zakłada możliwość dostarczania na rynek gotowej, skonfigurowanej na potrzeby klienta platformy w przeciągu 6 miesięcy od złożenia zamówienia – podkreśla dr Grzegorz Brona – To również rekord, który będzie można osiągnąć dzięki standaryzacji modułów i wykorzystaniu systemu komunikacji opartego na SpaceVPX. Normą na rynku są dziś 24 miesiące. Ponadto gwarantujemy pełny transfer wiedzy do klienta. Wszystko to sprawia, że użyciem HyperSata już dziś zainteresowanych jest kilkanaście podmiotów zagranicznych, zarówno w ramach pojedynczych misji, jak i większych konstelacjach.

Źródło: Creotech Instrument SA