PIG otwiera kartograficzny sezam

Polska jest pierwszym krajem na świecie, który zdecydował się udostępnić swoim obywatelom bez opłat szczegółowe mapy geologiczne.

O udostępnianiu kartograficznych zbiorów przez PIG-PIB poinformował podczas III Polskiego Kongresu Geologicznego prof. Mariusz Orion Jędrysek – sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska i główny geolog kraju.

– Uwalniamy dane zbierane przez dziesięciolecia i jednocześnie uruchamiamy nowy, wielki program kartograficzny, który będzie bazował na najnowszych danych z przynajmniej 10 ostatnich lat, z uwzględnieniem wyników badań geofizycznych i nowych sposobów obrazowania w technologii 3D – zapowiedział prof. Mariusz Orion Jędrysek. Główny geolog kraju podkreślił też, że informacja geologiczna będzie udostępniana bezpłatnie. – Za darmo, ponieważ społeczeństwo już za to zapłaciło. Badania były prowadzone za publiczne pieniądze – przypomniał. Zastrzegł, że upowszechniane są tylko te dane, których udostępnianie leży w społecznym interesie.

Np. informacje na temat budowy podłoża, na którym ma być realizowane zaplanowane przedsięwzięcie, są niezbędne do realizacji większości inwestycji, takich jak zakup działki, budowa domu, montaż pomp ciepła, sporządzanie planów zagospodarowania przestrzennego, a także projektów przemysłowych czy infrastrukturalnych. Dzięki mapom wraz z objaśnieniami, które udostępnia Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, obywatele, samorządy, przedsiębiorstwa i inni użytkownicy zyskują pożyteczne i efektywne narzędzie umożliwiające dostęp do podstawowych informacji na temat rozpoznania budowy geologicznej, warunków hydrogeologicznych i środowiskowych. Pozwala to na szybką ocenę obszaru przeznaczonego pod inwestycje. PIG-PIB poprzez swoją stronę internetową zapewnia dostęp do czterech podstawowych map w skali 1:50 000:
• Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski (SMGP),
• Mapy Litogenetycznej Polski (MLP),
• Mapy Hydrogeologicznej Polski (MHP),
• Mapy Geośrodowiskowej Polski (MGŚP).

Informacje na mapie hydrogeologicznej pomogą na przykład wybrać najlepsze miejsce do wiercenia studni czy też zaplanować ujęcia wód podziemnych na wypadek sytuacji kryzysowych – suszy lub konieczności awaryjnego zaopatrzenia w wodę ludności. Mapy zawierają też informacje o potencjalnych zagrożeniach dla stanu wód i gruntu, jak również o obszarach narażonych na ryzyko występowania podtopień (MHP) i osuwisk (MGŚP). Na mapie geośrodowiskowej oznaczono obiekty uciążliwe dla środowiska oraz obszary bezkolizyjnego lokowania przyszłych inwestycji, tak by ograniczyć ich negatywny wpływ na środowisko. Mapa ta wspiera zatem decyzje lokalizacyjne inwestorów i pomaga właściwie ocenić ryzyko inwestycyjne. Mapa litogenetyczna wskazuje natomiast, jakie skały tworzą podłoże pod przyszłą inwestycję.

W prace nad arkuszami w skali 1:50 000 było zaangażowanych dotąd ponad 2 tysiące geologów. To potężne przedsięwzięcie realizowane jest przez PIG-PIB od ponad 60 lat. Dla porównania, Niemcy prowadzą podobne prace od końca XIX w., ale mapy, które udostępniają, nie są tak szczegółowe (są w skali 1:200 000) i nie zawierają dostępnych dla wszystkich objaśnień.

PIG-PIB zamieścił na swojej stronie internetowej już blisko 5 tysięcy arkuszy map w wersji cyfrowej. Są one udostępniane poprzez przeglądarkę internetową Centralnej Bazy Danych Geologicznych oraz za pośrednictwem aplikacji GeoLog przeznaczonej dla urządzeń mobilnych. Równolegle z opracowywaniem danych do nowych arkuszy trwa uaktualnianie starszych. Przeglądu wymaga także 214 arkuszy Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, które powstały od lat 50. do 80. ubiegłego wieku (nie są dokładne z powodu używania w latach 1950-80 tzw. skażonych podkładów – o zniekształconych współrzędnych ze względów wojskowych). Prace nad Szczegółową Mapą Geologiczną Polski mają być zakończone do 2020 roku. Pełne pokrycie Polski mapą litogenetyczną ma być gotowe w 2022 r.

Andrzej Rudnicki (PIG-PIB)