Jak KE ocenia wdrażanie INSPIRE w Polsce?

Europejscy urzędnicy przyglądali się w ostatnim czasie postępom we wdrażaniu dyrektywy INSPIRE w Polsce. Wyniki tych analiz były tematem dzisiejszego posiedzenia Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej (5 kwietnia).

Żadnemu krajowi Unii Europejskiej nie udaje się wdrażać INSPIRE zgodnie z narzuconym w tym akcie harmonogramem. By usprawnić ten proces, urzędnicy Komisji Europejskiej przyjrzeli się więc postępom, jakie czynią w tym zakresie poszczególne państwa i na tej podstawie wydali szereg rekomendacji. Część z nich odnosi się do wszystkich członków UE. KE sugeruje np. zwiększenie koordynacji między organami, które w poszczególnych krajach zajmują się INSPIRE. Brukselscy urzędnicy doradzają ponadto podjęcie działań, które w szybki sposób zademonstrowałyby użyteczność tej europejskiej inicjatywy.

O rekomendacjach dla Polski mówił główny geodeta kraju Kazimierz Bujakowski. KE wytknęła nam m.in. brak zbiorów danych przestrzennych dla tematów wyszczególnionych w aneksie III dyrektywy INSPIRE. Chodzi tu o: obiekty rolnicze oraz akwakultury, strefy zagrożenia naturalnego, regiony biogeograficzne, siedliska i obszary przyrodniczo jednorodne oraz rozmieszczenie gatunków. Jak wyjaśniał GGK, na razie dysponujemy tu zbiorami, które tylko częściowo spełniają unijne wymagania.

Wspólnotowi urzędnicy zwrócili uwagę również na niewystarczającą zgodność naszych zbiorów danych i usług sieciowych z przepisami INSPIRE dotyczącymi interoperacyjności. Uwaga ta dotyczy tematów ze wszystkich trzech aneksów dyrektywy, choć – jak stwierdził Kazimierz Bujakowski – w przypadku załącznika I wskaźniki zgodności uda się szybko poprawić. Sytuacja wygląda jednak znacznie trudniej, jeśli chodzi o aneksy II oraz III.

Popracować musimy również nad zgodnością metadanych. Największy problem jest z tematem „zagospodarowanie przestrzenne” i wynika z tego, że za dane w tym zakresie odpowiadają przede wszystkim gminy, a współpraca z nimi – jak stwierdził dyplomatycznie GGK – jest niezwykle złożona.

Wreszcie Komisja Europejska zwróciła uwagę na stosunkowo niewielką dostępność naszych zbiorów danych przestrzennych poprzez sieciowe usługi przeglądania i pobierania. – Serwisy te powinny być przygotowywane równocześnie z metadanymi, niestety u nas w praktyce powstają w drugiej kolejności – powiedział Kazimierz Bujakowski.

W podsumowaniu GGK podkreślił, że choć teoretycznie jesteśmy już w połowie wdrażania dyrektywy INSPIRE, to faktycznie pozostały nam do wykonania rzeczy najtrudniejsze. Poszczególne ministerstwa powinny więc szczególnie skupić się na realizacji swoich obowiązków związanych z budową krajowej IIP. – Niestety, niektóre resorty nie traktują tej sprawy jako priorytetowej – stwierdził.

Oprócz analizy naszych wskaźników wdrażania INSPIRE Komisja Europejska przyjrzała się również legislacyjnej stronie implementacji tej dyrektywy w Polsce. Jak powiedział wiceprezes GUGiK Jacek Jarzębek, trzyletnie prace KE w tym zakresie (zakończone w marcu br.) potwierdziły, że nasze prawo w pełni przenosi przepisy tego aktu do polskiego prawa.

W krótkiej dyskusji dr Tomasz Nałęcz z Państwowego Instytutu Geologicznego zwrócił uwagę na kwestię finansowania wdrażania INSPIRE w Polsce. Jak argumentował, obecnie każdy resort musi sam zadbać o pieniądze na realizację swoich zadań w tym zakresie, a tymczasem Rada IIP powinna opracować tu jakiś całościowy plan. Przewodniczący Rady prof. Jerzy Gaździcki mówił z kolei o potrzebie uwzględnienia w przepisach dotyczących krajowej IIP roli samorządów. Wtórował mu Jan Schnerch (Łódzki Ośrodek Geodezji), który dodał, że jest to szczególnie istotne właśnie teraz, gdy w Sejmie procedowana jest nowelizacja ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, która może znacznie uszczuplić przychody samorządów z tytułu udostępniania swojego zasobu geodezyjnego.

Dodajmy, że dzisiejsze posiedzenie Rady IIP było pierwszym po zmianach personalnych związanych z zeszłorocznymi wyborami parlamentarnymi, a te wpłynęły również na skład tego gremium. Aktualna lista członków RIIP dostępna jest na stronie internetowej GUGiK.

Jerzy Królikowski