Modelowanie złóż, drony i skaning na sesji geomatyki górniczej

W dniach 22-26 lutego br. w Krakowie odbyła się największa w Polsce konferencja górnicza – XXV Szkoła Eksploatacji Podziemnej. Czwartego dnia tej konferencji miała miejsce VII edycja sesji „Geomatyka Górnicza”, którą poświęcono szeroko pojętym aspektom zinformatyzowanego pozyskiwania i przetwarzania danych przestrzennych w górnictwie podziemnym.

Artur Dyczko z IGSMiE (fot. Wojciech Dyrda)

25-lecie Szkoły Eksploatacji stało się okazją do dokonania pewnych podsumowań. Sesja „Geomatyka Górnicza” po raz pierwszy odbyła w 2010 roku. W ciągu 6 lat wygłoszono na niej 101 referatów. Wydano dwie monografie „Geomatyka Górnicza – praktyczne zastosowania” w 2011 i 2013 roku oraz opublikowano wiele artykułów w czasopiśmie „Wiadomości Górnicze”. Warto wspomnieć, że przez pierwsze 3 lata sesja nie posiadała sponsora. W 2013 r. została nim firma Bentley Systems, a w tym roku dołączył drugi sponsor – firma SHH z Wrocławia.

Sesję „Geomatyka Górnicza” otworzył Artur Dyczko z Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, a poprowadzili – dr Artur Krawczyk z AGH (na fot. poniżej w środku) i Chris Reardon z firmy Deswik (na fot. poniżej pierwszy z lewej). Dr Artur Krawczyk wygłosił również wykład wprowadzający w tematykę sesji. Dotyczył on nowych trendów w „informatyce górniczej” na świecie, które w skrócie można określić jako: redystrybucję funkcjonalności oprogramowania górniczego oraz uniezależnienie się zasobu danych geologicznych od dostawcy oprogramowania górniczego.

Tematem wiodącym sesji było modelowanie złoża oraz projektowanie jego eksploatacji. Bardzo ciekawe było zestawienie referatów przygotowanych przez przedstawicieli przemysłu z naukowymi badaniami prowadzonymi w tym zakresie. Małgorzata Bielakowicz (KGHM Polska Miedź O/ZG Lubin) od strony praktycznej przedstawiła analizę przydatności programu Studio 5D Planner do planowania i harmonogramowania produkcji w kopalniach rud miedzi. Paweł Kosydor, kolejny pracownik Biura Zarządu KGHM PM, przedstawił procedurę tworzenia modelu stropu piaskowca jako płaszczyzny referencyjnej dla danych geologicznych w KGHM Polska Miedź.
Połączone siły naukowe IGSMiE oraz AGH analizowały natomiast procesy harmonogramowania. Wyniki ich prac przedstawił Wojciech Anacki z AGH, który scharakteryzował procesy harmonogramowania produkcji górniczej KGHM PM. Referat na temat gromadzenia danych z otworów geologicznych złoża pojawił się również w kontekście górnictwa węglowego. Jan Kubanek z Asseco Poland oraz Anna Oleś z Kompanii Węglowej (oddział KWK „Marcel”) zaprezentowali efekty wykorzystania najnowszych technologii informatycznych w zakresie ewidencji i obsługi danych geologicznych. Z kolei Andrzej Gądek z firmy ABB przedstawił referat na temat modelowania pokładów i wyrobisk ścianowych w programie ABB MineScape.

Drugim dominującym tematem tegorocznej sesji była teledetekcja, a konkretnie fotogrametria i termografia. Marek Sołowczuk z firmy SHH przedstawił możliwości wykorzystania fotogrametrii cyfrowej w górnictwie. Podzielił się swoimi doświadczeniami w zastosowaniu fotogrametrii do obliczania objętości zwałów i wyrobisk odkrywkowych oraz w wykorzystaniu fotogrametrii cyfrowej w wyrobiskach podziemnych.
Dalszą częścią tego tematu była prezentacja drona przez dr Pawła Ćwiąkałę z AGH, który potwierdził możliwość uzyskania wyników pomiarów objętości zwałów z dokładnością wymaganą przez obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa. Trzecim referatem tego wątku była prezentacja Pauliny Lewińskiej. Wykorzystała ona skaning laserowy i termowizję do obserwacji zwałowiska odpadów pogórniczych kopalni Bogdanka, w stosunku do którego istnieje obawa samozapalania. Wykonane badania wykazały brak zagrożenia termicznego hałdy.
Artur Dyczko zaprezentował natomiast wyniki raportu środowiskowego wykonanego dla LW Bogdanka w zakresie wpływu eksploatacji na stosunki wodne z wykorzystaniem numerycznego modelu terenu, a dr Tomasz Stoch z AGH uzupełnił ten temat referatem omawiającym prognozę deformacji terenu górniczego w horyzoncie czasowym obowiązywania koncesji na wydobycie złóż węgla.

Ponadto należy odnotować dwie prezentacje członków Studenckiego Koła Naukowego „KNGK Geoinformatyka”. Student Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska AGH Radosław Grzybek przygotował referat pod tytułem „Wykorzystanie obrazów radarowych satelity Sentinel-1a do interferometrycznych badań zmian wysokości terenu”, a Marta Rusek, studentka Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii AGH – „Przegląd możliwości oprogramowania Mine Cycle do wykorzystania w górnictwie”. Warto podkreślić, że obydwa referaty były efektami zrealizowanych prac inżynierskich.

Sesja ta już po raz siódmy była współorganizowana przez Komisję Geomatyki Górniczej PTIP AGH. Patronat medialny nad nią objęła redakcja miesięcznika GEODETA oraz portalu Geoforum.pl. Korzystając z okazji przewodniczący Komisji chciałby wyrazić podziękowanie Organizatorom Szkoły Eksploatacji Podziemnej za wieloletnią współpracę w organizacji tak unikalnej sesji referatowej.

Dr inż. Artur Krawczyk