GISforum: jak iść w dane 3D, to z głową

Choć nowoczesne technologie pozwalają coraz łatwiej, taniej i szybciej pozyskiwać oraz przetwarzać dane 3D, to jednak często nie potrafimy zrobić z nich dobrego użytku. O tym, jak skutecznie wykorzystywać te rozwiązania, dyskutowano w dniach 14-15 października we Wrocławiu na dorocznej konferencji GISforum.

Ważnym punktem spotkania byÅ‚o podsumowanie realizowanego przez Główny UrzÄ…d Geodezji i Kartografii w ramach projektu ISOK lotniczego skanowania laserowego kraju. PrzedsiÄ™wziÄ™cie jest już na finiszu (kontroli poddawane sÄ… ostanie zbiory) i – jak przekonywaÅ‚ jego kierownik Piotr Woźniak – można je uznać na sukces. Åšwiadczy o tym chociażby szybko rosnÄ…ca liczba użytkowników produktów ISOK – numerycznych modeli terenu i pokrycia terenu oraz chmur punktów.

Od udostÄ™pniania pierwszych zbiorów przez CODGiK już 1151 podmiotów zÅ‚ożyÅ‚o 9,5 tys. zamówieÅ„ na materiaÅ‚y pokrywajÄ…ce Å‚Ä…cznie 10 mln km kw. Teoretycznie projekt ukierunkowany byÅ‚ na ochronÄ™ przeciwpowodziowÄ…, ale w praktyce z materiałów ISOK korzystajÄ… również podmioty zwiÄ…zane z: edukacjÄ… i naukÄ… (majÄ… do nich darmowy dostÄ™p), ochronÄ… przyrody, administracjÄ…, geodezjÄ…, a nawet firmy ubezpieczeniowe. – Równowartość danych udostÄ™pnionych dotychczas z projektu ISOK wynosi 1,5 mld zÅ‚. Biznes nie byÅ‚by w stanie zaspokoić tych potrzeb, choćby dlatego, że wielu krajowych użytkowników nie stać na zakup takich produktów od komercyjnych podmiotów – podkreÅ›laÅ‚ Piotr Woźniak.

W zakresie trójwymiarowych danych GUGiK nie chce jednak poprzestawać na ISOK-u. Najbliższą nowością ma być przeglądarka trójwymiarowych danych w Geoportalu. W tym miesiącu kończą się jej testy, po których ma zostać udostępniona wszystkim internautom. Kolejnym krokiem będzie projekt Polska 3D+, który włączono ostatnio do szerszego przedsięwzięcia o nazwie CAPAP (Centrum Analiz Przestrzennych Administracji Państwowej). W jego ramach zaplanowano m.in. doskanowanie pozostałych 7% kraju, ale także opracowanie dla całej Polski trójwymiarowego modelu zabudowy na drugim poziomie szczegółowości. Prace nad nim zajmą 3 lata i mają być w około 80% zautomatyzowane.

Start projektu CAPAP uzależniony jest jednak od przyznania mu dotacji z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (POPC). Wyniki konkursu powinniśmy poznać w ciągu najbliższych dni. Jeśli rozstrzygnięcie będzie po myśli GUGiK-u, pierwsze modele 3D powinny ujrzeć światło dzienne na początku 2017 r. Ale czy znajdą się chętni, by z nich skorzystać? Piotr Woźniak nie ma co do tego wątpliwości. Jak przekonuje, przeprowadzone przez GUGiK konsultacje i badania ankietowe pokazały, że popyt na modele 3D w administracji publicznej jest na tyle duży, że nawet środki dostępne w ramach PO PC nie będą w stanie mu sprostać.

GISforum 2015 nie kręciło się jednak wyłącznie wokół projektów GUGiK-u. Własne osiągnięcia i plany w zakresie danych 3D prezentowały m.in.: Państwowa Służba Hydrogeologiczna, elektrownia w Turowie, Miejska Pracownia Urbanistyczna w Bydgoszczy czy Urząd Miasta Rybnika. Szczególnie ciekawie wypadło wystąpienie Romana Gęzikiewicza (GEOPOZ), który przestawił koncepcję technologii mającej umożliwić prowadzenie aktualnego modelu 3D Poznania.

O tym, że dane 3D to nie tylko skanowanie laserowe, przypominaÅ‚ dr Adam Szynkiewicz z Uniwersytetu WrocÅ‚awskiego. NawiÄ…zujÄ…c do gÅ‚oÅ›nego tematu „zÅ‚otego pociÄ…gu”, stwierdziÅ‚, że choć technologia georadarów oferuje ogromnie możliwoÅ›ci i jest pozornie prosta w obsÅ‚udze, to w praktyce jej wykorzystanie wymaga sporej wiedzy z różnych dziedzin. Niestety, jej polskim użytkowników czÄ™sto jej brakuje – stwierdziÅ‚ naukowiec.

IntrygowaÅ‚o również wystÄ…pienie Igora Amrozika – geodety powiatowego ze Starostwa w Åšrodzie ÅšlÄ…skiej. PodkreÅ›liÅ‚ on, że choć na razie powiatowy zasób ma niewiele wspólnego z danymi 3D, to jednak ich wprowadzenie na tym poziomie administracji mogÅ‚oby rozwiÄ…zać wiele problemów. Ma tu na myÅ›li przede wszystkim kataster 3D, a w dalszej perspektywie również GESUT 3D. Igor Amrozik nie ma jednak wÄ…tpliwoÅ›ci, że wdrożenie choćby tej pierwszej koncepcji byÅ‚oby gigantycznym wyzwaniem dla powiatowej sÅ‚użby geodezyjnej – zarówno finansowym, jak i organizacyjnym.

O problemach związanych z pozyskiwaniem i wykorzystaniem danych 3D szerzej dyskutowano podczas debaty, w której udział wzięli przedstawiciele: GUGiK, Starostwa w Środzie Śl., AGH, PIG, KGHM oraz SHH. Jej uczestnicy zwracali m.in. uwagę, że przy tego typu projektach sporym wyzwaniem jest nie tylko pozyskanie pieniędzy na ich realizację, ale także wcześniejsze zbadanie potrzeb beneficjentów. Szerzej o przebiegu debaty w listopadowym GEODECIE.

Na GISforum 2015 nie zabrakÅ‚o prezentacji technologii usprawniajÄ…cych pozyskiwanie i pracÄ™ na danych 3D. Uczestnicy mogli zapoznać siÄ™ np. z aplikacjÄ… Acute 3D firmy Bentley Systems do przetwarzania zdjęć do postaci trójwymiarowych modeli, skanerami Faro, oprogramowaniem bazodanowym Oracle przystosowanym do wyzwaÅ„ Big Data czy stacjami roboczymi Fujitsu, które parametrami bardziej zbliżone sÄ… już do serwera niż dobrego „peceta”.

Nietypowym akcentem konferencji było wystąpienie Marka Krajewskiego. Ten autor popularnych retrokryminałów, których akcja toczy się m.in. w przedwojennym Wrocławiu, podkreślał, jak ważną rolę w jego pracy twórczej pełnią zabytkowe mapy i plany miast, a także nowoczesne technologie, w tym mobilne aplikacje, smartfony oraz smartwatche.

Organizatorem konferencji GISforum była wrocławska firma SHH. Patronat medialny nad wydarzeniem objęła redakcja miesięcznika GEODETA i portalu Geoforum.pl.

Jerzy Królikowski