Kolej do kontroli

Bazę danych skrajni budowli linii kolejowych cechować powinna przede wszystkim aktualność. Spełnienie tego warunku nie jest możliwe bez sprawnego mobilnego systemu do pomiaru skrajni – przekonują specjaliści z AGH w Krakowie oraz spółki PKP PLK. W sierpniowym GEODECIE (już w sprzedaży) publikujemy pierwszą część artykułu na temat opracowania innowacyjnej metodyki i informatycznego systemu zarządzania dla kodyfikacji linii kolejowej.

System Riegl VMX 450 zamontowany na wagonie Smms 426Z

Zgodnie z zapisami „Master Planu dla Transportu Kolejowego w Polsce do 2030 roku” kodyfikacji powinny podlegać wszystkie linie docelowej sieci kolejowej, na których przewidziany jest ruch pociągów towarowych. Prace nad kodowaniem linii kolejowych dla potrzeb przewozu ładunków z przekroczoną skrajnią ładunkową i transportu kombinowanego rozpoczęto w latach 90. ubiegłego wieku. Wnioski z przebiegu tych prac wskazały na potrzebę rozwiązania problemu baz danych parametrów skrajni poszczególnych elementów infrastruktury kolejowej. Jednocześnie stwierdzono, że uzyskane wyniki charakteryzują się zbyt małą dokładnością i precyzją.

Wobec tego w 1996 r. rozpoczęto prace nad wdrożeniem pojazdu pomiarowego UPS 80 i stworzeniem odpowiedniego systemu pomiarowego. W 2008 r. po serii badań i prób oraz uzyskaniu wymaganego przepisami prawnymi świadectwa dopuszczenia do eksploatacji (nadawanego przez Urząd Transportu Kolejowego) pojazd został wprowadzony do prac pomiarowych. Projekt zamontowanych na nim systemów pomiarowych realizowany był jako praca badawcza, a konstrukcję traktowano jako prototyp, który będzie wymagał wprowadzenia pewnych zmian w celu poprawy jego sprawności i dokładności oraz automatyzacji pomiarów. Wobec rozwoju nowej techniki skaningu laserowego wskazana stała się rozbudowa i uzupełnienie systemów pomiarowych o urządzenia ciągłego skanowania laserowego za pomocą jedno- lub wielogłowicowych skanerów.

Założenia projektu kodyfikacji
W grudniu 2009 r. PKP Polskie Linie Kolejowe SA złożyły do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości wniosek autorstwa Biura Nieruchomości i Geodezji Kolejowej o dofinansowanie projektu pn. „Opracowanie innowacyjnej metodyki i informatycznego systemu zarządzania dla kodyfikacji linii kolejowej” w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-13. Projekt uzyskał rekomendacje do otrzymania wsparcia i w listopadzie 2010 r. została podpisana umowa na dofinansowanie przedsięwzięcia. W 2011 roku Biuro Nieruchomości i Geodezji Kolejowej PKP PLK przystąpiło do realizacji projektu. Celem przedsięwzięcia było przeprowadzenie badań (I etap), a następnie wdrożenie ich wyników (II etap) w związku z wymogami unijnymi dotyczącymi wprowadzenia na terenie kraju jednolitego informatycznego systemu zarządzania dla kodyfikacji linii kolejowej.

Niniejszy artykuł jest pierwszym z cyklu trzech, w których zaprezentowane zostaną doświadczenia zespołu realizującego projekt w obszarze: wyboru metodyki badań i przeprowadzonych eksperymentów pomiarowych (cz. I), budowy bazy danych i implementacji procedur kodyfikacji linii kolejowej (cz. II) oraz opisu funkcjonalności systemu po dokonaniu wdrożenia (cz. III).

Etap badawczy
Pierwszy etap projektu był typowo badawczy i dotyczył opracowania metodyki pozyskiwania danych oraz modelu przestrzennego infrastruktury pasa kolejowego o dokładności pozwalającej na pomiar skrajni budowli według standardów określonych w kartach UIC oraz innych norm obowiązujących w Polsce. Jako podstawę funkcjonowania tego modelu przewidziano przestrzenną bazę danych infrastruktury kolejowej umożliwiającą kompilację, aktualizację i przetwarzanie – według ściśle określonych algorytmów – danych pozyskiwanych przy udziale różnych technik i metod pomiarowych, a także ich prezentację w przestrzeni wirtualnej.

W wyniku postępowania przetargowego najkorzystniejszą propozycję (o wartości 3,95 mln zł brutto) złożyła Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie. Uczelnia realizowała ten projekt przy współudziale dwóch wydziałów: Inżynierii Mechanicznej i Robotyki oraz Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska. Kierownikiem projektu został prof. Tadeusz Uhl – kierownik Katedry Automatyki i Mechatroniki. Natomiast na WGGiIŚ projekt realizowała głównie Katedra Geoinformacji, Fotogrametrii i Teledetekcji Środowiska...

Pełna treść artykułu w sierpniowym wydaniu GEODETY, a w nim ponadto:
• Na drony przyjdzie jeszcze czas – mówią Jacek Siedlik i Witold Kuźnicki z MGGP Aero, obalając mity narosłe wokół wykorzystania UAV w fotogrametrii
• Co pomierzy dron? – ocenę dokładności pomiarów szczegółów terenowych przedstawiają naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu i praktycy z poznańskiej firmy PUGK GEOBIZ
• Przykład wykorzystania specustawy drogowej do pacyfikacji właścicieli nieruchomości opisuje Bogdan Grzechnik
• Nieruchomość i jej wycena – przypadki z praktyki sądowej omawia sędzia Magdalena Durzyńska
• Mapy granic Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-48)

Redakcja