I czytanie nowelizacji Pgik zakończone. Jedna zmiana w ustawie

Sejmowa Komisja Infrastruktury przeprowadziła dziś (13 maja) pierwsze czytanie projektu nowelizacji Prawa geodezyjnego i kartograficznego dotyczącego uwierzytelniania oraz odpowiedzialności zawodowej geodetów i kartografów.

Debata skupiła się na kontrowersyjnym temacie uwierzytelniania. W uzasadnieniu projektu napisano, że nowelizacja ma wyeliminować rozbieżności interpretacyjne w tym zakresie. Wbrew intencji ustawodawcy obowiązujące od 12 lipca 2014 r. przepisy są bowiem odczytywane przez niektórych w ten sposób, że klauzulowanie materiałów wykonywanych dla zamawiającego pracę geodezyjną powinno odbywać się z urzędu i bezpłatnie. Posłanka PiS Anna Paluch zwróciła jednak uwagę, że żadnych wątpliwości tu nie ma, co potwierdziły niedawne wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych w Lublinie i Kielcach. Celem nowelizacji jest – w jej ocenie – usankcjonowanie opłat nienależnie pobieranych od wykonawców geodezyjnych. Zwróciła ponadto uwagę, że nieprawdą jest, iż – jak twierdzą autorzy projektu – proponowane przepisy nie wpłyną na budżet państwa, bo przecież mają ona ratować przychody starostw. Poseł Paweł Wojtkiewicz (również z PiS) stwierdził z kolei, że nowelizacja to kolejny sposób na łupienie obywateli, co kłóci się z nazwą partii, która przedstawiła te przepisy (PO). Krzysztof Tchórzewski (PiS) dopytywał natomiast, jaką pracę wykonuje urzędnik podczas uwierzytelniania, że pobiera się z tego tytułu 50 zł.

Na zarzuty opozycji odpowiadał główny geodeta kraju Kazimierz Bujakowski. Stwierdził, że w jego ocenie, gdy art. 12b i 40 czytane są razem, ustawa powinna być interpretowana po myśli ich twórców. Ale że w praktyce jest inaczej, co potwierdzają wyroki WSA (wciąż nieprawomocne – podkreślił GGK), zaproponowano doprecyzowanie przepisów. Kazimierz Bujakowski zaznaczył ponadto, że mimo wprowadzenia uwierzytelniania sposób funkcjonowania służby geodezyjnej znacząco się nie zmienił. Po 12 lipca 2014 r. nie przyjmuje się już do PZGiK materiałów z prac geodezyjnych, które powstają na zlecenie zamawiającego (np. mapy do celów projektowych). Do ośrodka trzeba przekazać tylko informacje, które są niezbędne do zaktualizowania baz prowadzonych przez starostę. Zachodzi tu więc konieczność porównania – tłumaczył dalej GGK – czy opracowanie geodety jest zgodne z bazą danych starostwa, dlatego właśnie wprowadzono obowiązek uwierzytelnienia. Jeśli zaś chodzi o opłaty, to do 12 lipca 2014 r. wykonawca płacił ryczałt, w którym mieściła się zarówno opłata za dane, jak i tzw. poświadczenie. Po 12 lipca te dwa elementy zostały rozbite na opłatę za dane i uwierzytelnienie – wyjaśniał Kazimierz Bujakowski. Przedstawił ponadto statystyki, z których wynika, że w całym 2014 r. przychody powiatów z tytułu udostępniania danych spadły w porównaniu z poprzednim rokiem o 14%. Jeśli zaś uwzględnić opłaty za uwierzytelnianie, przychody pozostały na podobnym poziomie.

Do dyskusji włączył się również Stanisław Huskowski, sekretarz stanu odpowiedzialny w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji za sprawy geodezji. Odnosząc się do wypowiedzi posła Wojtkiewicza, stwierdził, że inicjatorem nowelizacji jest Związek Powiatów Polskich – organizacja, w której kierownicze stanowiska piastują m.in. starostowie z ramienia Prawa i Sprawiedliwości.

Ostatecznie posłowie przyjęli w I czytaniu bez żadnych zmian propozycję przepisów w zakresie uwierzytelniania. Nie stało się tak jednak w przypadku odpowiedzialności zawodowej. Przypomnijmy, że poselska propozycja miała załatać lukę prawną w przepisach dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej geodetów i kartografów, która powstanie po 1 lipca br. wskutek zmian w Kodeksie postępowania karnego. Przedstawiciele sejmowego Biura Legislacyjnego zwrócili uwagę na wadliwość art. 3 nowelizacji stanowiącego przepis przejściowy, zgodnie z którym: „Do postępowań dyscyplinarnych wszczętych od dnia 1 stycznia 2015 r. i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. − Kodeks postępowania karnego w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r.”. W ich ocenie zapis ten jest niekonstytucyjny, przewiduje bowiem, że geodeta będzie sądzony wg przepisów, które nie obowiązywały w momencie, w którym popełniał czyn (bo nowelizacja Kpk wchodzi w życie 1 lipca br.). Stanisław Huskowski nie był w stanie odnieść się do tej uwagi, stwierdził jedynie, że takie brzmienie art. 3 było konsultowane z Ministerstwem Sprawiedliwości oraz Krajową Radą Sądowniczą. Ostatecznie posłowie na wniosek Anny Paluch zdecydowali się wykreślić ten artykuł.

Biuro Legislacyjne miało też wątpliwości dotyczące daty wejścia w życie nowelizacji, wyznaczonej w art. 4 na 1 lipca br. Zdaniem sejmowych prawników, biorąc pod uwagę obowiązujące procedury legislacyjne, nie da się zagwarantować, że do tego dnia ustawa zostanie opublikowana w Dzienniku Ustaw. W związku z tym Senat być może będzie musiał wprowadzić do nowelizacji poprawkę, która zmodyfikuje przepisy przejściowe. Ostatecznie posłowie postanowili nie zmieniać brzmienia art. 4.

Za całością projektu opowiedziało się 12 posłów, przeciw było 9. II czytanie nowelizacji może rozpocząć się jeszcze na bieżącym posiedzeniu Sejmu (13-15 maja).

Jerzy Królikowski