Polska Geodezja Komercyjna z nadziejÄ… i rezerwÄ… o nowelizacji prawa przetargowego

PrzyjÄ™ta przez Sejm 25 lipca nowelizacja Prawa zamówieÅ„ publicznych daje szansÄ™ na zerwanie z dyktatem najniższej ceny, także w branży geodezyjnej – uważajÄ… czÅ‚onkowie Polskiej Geodezji Komercyjnej Krajowego ZwiÄ…zku Pracodawców Firm Geodezyjno-Kartograficznych.

Jak zauważa Tomasz Białożyt z katowickiego Przedsiębiorstwa Miernictwa Górniczego, z danych Urzędu Zamówień Publicznych za zeszły rok wynika, że w zdecydowanej większości przetargów cena jest wciąż jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty. I to mimo, że obowiązujące prawo teoretycznie daje możliwość stosowania wielu innych kryteriów, jak np.: jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, zastosowanie najlepszych dostępnych technologii w zakresie oddziaływania na środowisko, koszty eksploatacji, serwis, termin wykonania zamówienia itp.

Powszechne stosowanie jedynego kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty, jakim jest najniższa cena, niekorzystnie uderza w obydwie strony realizujÄ…ce proces wyÅ‚aniania oferenta – podkreÅ›la w swoim stanowisku PGK. ZamawiajÄ…cy przy z góry okreÅ›lonym (czÄ™sto okrojonym) budżecie naraża siÄ™ na wyÅ‚onienie wykonawcy, który dostarczy produkt lub usÅ‚ugÄ™ zgodny wprawdzie z warunkami technicznymi i SIWZ, ale niezgodny z oczekiwaniami jakoÅ›ciowymi zamawiajÄ…cego. Z kolei wykonawca, majÄ…c do dyspozycji okrojony budżet, użyje do wykonania zamówienia technologii, których jakość odbiega od tych preferowanych przez zamawiajÄ…cego. Branża usÅ‚ug geodezyjnych czeka wiÄ™c na rozwiÄ…zania, które pozwolÄ… na wygrywanie przetargów i konkurowanie podmiotów w branży pod wzglÄ™dem jakoÅ›ci Å›wiadczonych usÅ‚ug, a nie pod wzglÄ™dem ceny, czÄ™sto dumpingowej.

W Å›wietle nowelizacji Pzp zamawiajÄ…cy otrzyma narzedzie w postaci caÅ‚ego katalogu zmian majÄ…cych na celu ograniczenie liczby przetargów rozstrzyganych na podstawie tego kryterium. Zaproponowane w ustawie rozwiÄ…zania – zdaniem Tomasza BiaÅ‚ożyta – majÄ… wiÄ™c szansÄ™ polepszyć jakość Å›wiadczonych usÅ‚ug i koniunkturÄ™ w branży, ale pod warunkiem rzetelnego dostosowania siÄ™ przez obie strony procesu zamówieÅ„ publicznych do wytycznych ustawy.

Tomasz Białożyt zwraca ponadto uwagę, że niektóre z zapisów tego aktu, jak np. art. 91 ust. 2a, nie są do końca precyzyjne i tym samym pozostawiają dowolność interpretacyjną, która to z pewnością będzie szeroko wykorzystywana we wszelkich przetargach, w tym usługowych, i to nie tylko z branży geodezyjnej.

WyjaÅ›nijmy, że wspomniany fragment nowelizacji Pzp zakÅ‚ada, że cena nie może być jednym kryterium oceny ofert. WyjÄ…tkiem sÄ… przypadki, gdy „przedmiot zamówienia jest powszechnie dostÄ™pny oraz ma ustalone standardy jakoÅ›ciowe”. Dodajmy, że na nieprecyzyjność tego zapisu zwracajÄ… uwagÄ™ także inne organizacje grupujÄ…ce przedsiÄ™biorców, m.in. Business Center Club.

Mniej pozytywnie nowe przepisy ocenia prezes OPGK Kraków Robert Rachwał. Jak mówi Geoforum.pl, nie sądzi, aby ostatnie zmiany w istotny i skuteczny sposób zmieniły kondycję firm geodezyjnych w sytuacji ich udziału w postępowaniu w ramach Pzp. Najniższa cena nadal będzie stosowana, a firmy wciąż będą oferować ceny znacznie poniżej budżetów, ponieważ żaden z czynników powodujących ten stan rzeczy nie został wyeliminowany. Tylko w wyjątkowo rażących przypadkach zamawiający w procedurze wyjaśnienia najniższej ceny będzie odrzucał ofertę, zwyczajnie z braku obiektywnych narzędzi do stwierdzenia, czy oferta jest wiarygodna cenowo.

Z kolei konieczność wykazania siÄ™ wÅ‚asnymi zasobami (zatrudnienie na umowy o pracÄ™) jest dobrym kierunkiem, tyle że prawdopodobnie bÄ™dzie siÄ™ to ograniczaÅ‚o do podstawowych zasobów, tzn. kierownika projektu, osoby z uprawnieniami. A skÄ…d zamawiajÄ…cy ma wiedzieć, ile osób ma być zatrudnionych do projektu? – pyta Rober RachwaÅ‚.

Jak podsumowuje prezes OPGK Kraków, zmiany w Pzp poszły w dobrym kierunku, jednak destrukcja rynku jest dużo głębsza i wymaga zdecydowanych działań po stronie ustawodawcy i zamawiającego, jak np.: bezwzględne odrzucenie ofert poniżej 30% średniej ceny składanych ofert, organizowanie przetargów w trybie ograniczonym (powszechnie nazywanego dwustopniowym), zmiana polityki deregulacji rynku.

Każda zmiana powodujÄ…ca zmuszenie zamawiajÄ…cego do podjÄ™cia dziaÅ‚aÅ„ majÄ…cych na celu odrzucanie ofert z rażąco niskÄ… cenÄ… jest dobra – uważa z kolei Wojciech BÄ™dkowski, prezes OPGK Opole. Ale, jak zwykle, pojawia siÄ™ pytanie: na ile urzÄ™dnicy przeprowadzajÄ…cy przetargi bÄ™dÄ… korzystali z dostÄ™pnych im mechanizmów, a na ile pójdÄ… po „po linii najmniejszego oporu” umożliwiajÄ…cej im jak najmniejszy nakÅ‚ad pracy i tzw. „Å›wiÄ™ty spokój” ? W tym kontekÅ›cie mam obawy co do zapisów w art. 91 ust. 2 – zaznacza Wojciech BÄ™dkowski.

Obecnie nowelizacja Pzp znajduje siÄ™ w Senacie.

JK