PTG ws. przepisów dotyczących odpowiedzialności zawodowej geodetów

Polskie Towarzystwo Geodezyjne skierowało do rzecznika praw obywatelskich prof. Ireny Lipowicz wniosek o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zbadania zgodności z Konstytucją RP przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne w zakresie odpowiedzialności zawodowej geodetów.

W opinii PTG obowiązujące uregulowania prawne dotyczące trybu i zasad prowadzenia postępowania w zakresie ponoszenia odpowiedzialności zawodowej przez geodetów, naruszają ich podstawowe konstytucyjne prawa człowieka i obywatela, w szczególności prawo do obrony, prawo do sądu, a także zasadę równości wobec obowiązującego prawa. Ponadto ustawowe przekazanie sprawowania pieczy nad wykonywaniem zawodu geodety organowi administracji publicznej, a nie – jak być powinno – samorządowi zawodowemu, narusza postanowienia art. 17 ust. 1 Konstytucji RP.

Prezes PTG Jarosław Formalewicz we wniosku do RPO zwraca m.in. uwagę na to, że przepisy prawa administracyjnego, mające zastosowanie dla postępowań zakresu odpowiedzialności zawodowej geodetów nie przewidują możliwości ustanowienia obrońcy lub obrońcy z urzędu, a jedynie pełnomocnika. Istotne jest przy tym to, że zadaniem obrońcy jest prowadzenie sprawy w sposób jak najbardziej korzystny dla osoby, którą reprezentuje, pełnomocnik natomiast w żadnym razie nie korzysta z uprawnień (i obowiązków) określanych jako tajemnica obrończa, a także nie jest związany tzw. tajemnicą zawodową (np. tajemnicą adwokacką). Status pełnomocnika, a nie obrońcy, ma też swoje implikacje w przypadku, gdy osoba ta wykonuje swoją funkcję z nienależytą starannością: pełnomocnik w procedurze administracyjnej – w przeciwieństwie do obrońcy – nie podlega jakimkolwiek rygorom odpowiedzialności zawodowej, o której mowa w art. 20 kpk.

O ile w postępowaniu przed Głównym Geodetą Kraju strona (obwiniony) ma prawo do zgłaszania wniosków dowodowych, o których mowa w art. 75 i następnych kpa – pisze dalej Jarosław Formalewicz – to prawo to nie jest możliwe do realizacji w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W przypadku postępowań z zakresu odpowiedzialności zawodowej geodetów, naruszone zostaje ich prawo do obrony, o którym mowa w art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, z uwagi na prawną niemożność wnioskowania o przeprowadzenie wniosków dowodowych w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a więc realizacji konstytucyjnego prawa obwinionego do obrony na każdym etapie postępowania w wymiarze materialnym.

PTG zwraca uwagę, że sądy administracyjne wyznaczone przez ustawodawcę w art. 46 ust. 4 ustawy Pgik do sprawowania nadzoru nad orzeczeniami z zakresu odpowiedzialności zawodowej geodetów, nie spełniają konstytucyjnych kryteriów właściwości sądu, o której mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. We wniosku do RPO dla porównania sytuacji geodetów z innymi grupami zawodowymi wskazano, że ich cechą wspólną jest realne dwuinstancyjne sądownictwo zawodowe, sprawowane przez sąd I instancji oraz sąd zawodowy II instancji (wyjątkiem są komornicy, którzy mają jednoinstancyjne postępowanie przed organami samorządu zawodowego). W żadnej z grup zawodowych kontrola nad orzecznictwem sądów zawodowych nie jest sprawowana przez sądy administracyjne, a przez sądy powszechne. Sąd administracyjny sprawujący nadzór nad postępowaniami w sprawie odpowiedzialności zawodowej geodetów – czytamy dalej – nie ma prawnej możliwość samodzielnego przeprowadzenia postępowania dowodowego oraz orzeczenia co do meritum sprawy.

Pełna treść wniosku PTG do RPO

AW