Kolejna reforma szkolnictwa wyższego

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego planuje zmiany w ustawie o szkolnictwie wyższym oraz w ustawie o zasadach finansowania nauki.

Według ministerstwa w ciągu najbliższych lat liczba studiujących zmniejszy się z 1,84 mln do 1,26 mln. W 2022 roku tylko 12% osób będzie studiować na uczelniach niepublicznych (obecnie jest ich 30%). Studenci studiów stacjonarnych na uczelniach publicznych stanowić mają natomiast 80% ogółu studiujących (obecnie 47%).
Niż demograficzny, skutki masowego kształcenia w postaci obniżenia poziomu nauczania oraz zmieniające się potrzeby rynku pracy są podstawowymi przesłankami do wprowadzenia zmian.

Jak podano w projekcie założeń, „niż demograficzny powoduje, że uczelnie silnie konkurują o studentów. Ich rosnąca liczba na tzw. kierunkach masowych często prowadzi do obniżania jakości nauczania i wywołuje zjawisko tzw. równania w dół. Proponowane zmiany mają na celu przede wszystkim wzmocnienie mechanizmów konkurowania uczelni w oparciu o jakość kształcenia, a także zróżnicowanie wymogów stawianych różnym typom uczelni”.

Proponuje się m.in., aby tylko wydział, który posiada uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora, mógł prowadzić kształcenie zarówno na kierunkach studiów o profilu ogólnoakademickim, jak i praktycznym. Wydział nieposiadający takich uprawnień będzie mógł kształcić tylko na tych drugich.
Ma zostać wprowadzona zasada, że na kierunku studiów o profilu praktycznym ponad połowa programu kształcenia (określonego liczbą punktów ECTS) będzie obejmować zajęcia praktyczne. Ponadto publiczne uczelnie zawodowe będą musiały organizować co najmniej trzymiesięczne praktyki zawodowe w ramach kierunków o profilu praktycznym.
W projekcie proponuje się również wprowadzenie definicji pracy dyplomowej oraz uzupełnienie katalogu wymagań niezbędnych do ukończenia studiów pierwszego i drugiego stopnia. Dodatkowo na uczelnie zostanie nałożony obowiązek sprawdzania prac dyplomowych w systemie antyplagiatowym.

Ministerstwo zamierza również ułatwić dostęp do studiów wyższych osobom dojrzałym. Nowe regulacje mają zwiększyć liczbę osób w wieku powyżej 25 lat kształcących się w sposób formalny lub pozaformalny. W Polsce tylko 5% studiujących to ludzie powyżej 25 roku życia. Jest to jeden z najniższych wskaźników w Europie, co – jak twierdzi ministerstwo – przekłada się na niski poziom zatrudnienia w grupie wiekowej do 64 roku życia.

Projekt zmian do ustawy

JP