|
|2012-11-19|
Mapy
Świat Ptolemeusza w Bibliotece Narodowej
Od 20 listopada do 22 grudnia br. będzie można zwiedzać wystawę skarbów włoskiej kartografii renesansowej.
„Świat Ptolemeusza. Włoska kartografia renesansowa w zbiorach Biblioteki Narodowej” to ekspozycja prezentująca najcenniejsze skarby sztuki kartograficznej powstałej dzięki odrodzeniowej fascynacji nauką starożytnych Greków. Traktat „Geografia” Klaudiusza Ptolemeusza pochodzi z II w. W średniowieczu został zapomniany, a będące jego częścią mapy nie zachowały się. Dopiero nadejście renesansu sprawiło, że na podstawie zawartych w nim współrzędnych wykreślono od nowa mapy znanego starożytnym świata. Wykonywane ręcznie, na pergaminie, zdobione szczerym złotem były one dziełami sztuki, artykułami luksusowymi, których posiadaniem podkreślali swój prestiż królowie i papieże.
Na wystawie zaprezentowano 30 map z „Geografii” Klaudiusza Ptolemeusza w najsłynniejszej redakcji Nicolausa Germanusa z 1467 r. oraz XVI-wieczne morskie atlasy Antonia Milla i Angela Freducciego. To wyjątkowa w skali światowej okazja zobaczenia „Geografii” w całości - egzemplarz z Biblioteki Ordynacji Zamojskiej jako jedyny spośród zachowanych nie jest zszyty w atlas, co umożliwia eksponowanie wszystkich jego kart jednocześnie.
Prezentowane na wystawie dzieła należą do zbioru Biblioteki Ordynacji Zamojskiej, znajdującego się w wieczystym depozycie Biblioteki Narodowej. Bezcenną kolekcję, założoną przez Kanclerza Jana Zamoyskiego i przez cztery wieki wzbogacaną i uzupełnianą staraniem kolejnych pokoleń rodu, przekazał Bibliotece Narodowej w 1946 r. ostatni Ordynat, Jan Zamoyski. – Jako ostatni Kurator byłej Biblioteki Ordynacji Zamojskiej, co mogłem, wyratowałem z pożogi i zniszczenia, dokonanego przez barbarzyńców hitlerowskich, składając tę cząstkę po odzyskaniu niepodległości w Bibliotece Narodowej na ręce dr. Bogdana Horodyskiego. Niech mi wolno będzie prosić, by ta cząstka Biblioteki Ordynackiej uratowana przeze mnie i ekipy ewakuujące zabytki Warszawy służyła nadal ku chwale kultury i nauki polskiej szerząc wielkie idee pierwszego jej twórcy kanclerza Jana Zamoyskiego – napisał Ordynat w 1978 r. w liście do ówczesnego dyrektora BN Witolda Stankiewicza. Biblioteka Narodowa, w 100. rocznicę urodzin i 10. rocznicę śmierci Jana Zamoyskiego dedykuje tę wystawę pamięci Wybitnego Obywatela Rzeczypospolitej Polskiej i jej Dobroczyńcy.
Wystawie towarzyszy nowa, specjalnie na tę okazję napisana książka Jacka Dehnela „Kosmografia, czyli trzydzieści apokryfów tułaczych” – inspirowana mapami Ptolemeusza literacki przewodnik po ekspozycji. – Trzydzieści map, trzydzieści wieków, trzydzieści postaci różnych narodowości i zawodów w trzydziestu różnych formach literackich mówi o mapach, podróżowaniu, przestrzeni, swoim i obcym. Historia i literatura mają swoje szerokie gościńce i autostrady, ale mają również zaułki, boczne ścieżynki i ślepe uliczki - moja książka to zbiór apokryfów, a zatem spacer po peryferiach, białych plamach, które na dawnych mapach oznaczano napisem: „ubi sunt leones”, czyli „tam żyją lwy” – mówi Jacek Dehnel o swoim dziele, które będzie można nabyć tylko na wystawie.
Ekspozycję będzie można zwiedzać w Pałacu Rzeczypospolitej Biblioteki Narodowej przy pl. Krasińskich 3/5 w Warszawie w godzinach od 12 do 20. Wstęp wolny.
Źródło: BN, JK
|
