|
Urodził się 27 września 1937 r. w Żniatynie (woj. lubelskie). Tuż po ukończeniu studiów na Wydziale Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej (1960) rozpoczął pracę w Olsztynie na stanowisku pracownika naukowo-technicznego w powstającym tam Studium Geodezji na Wyższej Szkole Rolniczej (potem Akademia Rolniczo-Techniczna, a obecnie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski). Kilka miesięcy później został asystentem i wraz z dr. Witoldem Senissonem oraz Andrzejem Hopferem tworzył od podstaw nowy kierunek studiów na olsztyńskiej uczelni. Zajął się organizacją Zespołu Rachunku Wyrównawczego i Metod Obliczeń Geodezyjnych, a następnie Zespołu Geodezji Wyższej i Astronomii Geodezyjnej, przekształconego w 1968 r. w katedrę. Był inicjatorem utworzenia (1961 r.) oraz organizatorem i pierwszym kierownikiem Stacji Obserwacji Sztucznych Satelitów Ziemi (jedna z 10 ówczesnych polskich placówek tego typu). Założyciel studenckiego Astronomicznego Koła Naukowego (1961 r.).
Pod jego kierownictwem skonstruowano w 1971 r. elektroniczny chronograf perforujący, pierwsze tego typu urządzenie obserwacyjne w Polsce. Kolejnym pomysłem było zastąpienie klasycznych kół podziałowych w instrumencie TZK przetwornikami pojemnościowymi kątów (wg konstrukcji Zbigniewa Boenigka, 1975), dzięki którym uzyskano możliwość automatycznej rejestracji odczytów na taśmie perforowanej. Ukoronowaniem tego okresu pracy było otwarcie w 1978 r. Obserwatorium Satelitarnego w Lamkówku k. Barczewa, połączone z uroczystą sesją plenarną międzynarodowego sympozjum organizacji Interkosmos z udziałem blisko 150 uczestników z 14 krajów. Obserwatorium pełni dzisiaj rolę stacji permanentnej IGS oraz EPN, służy także jako punkt oporowy krajowej sieci geodezyjnej POLREF. Równolegle z obserwacjami satelitów L. Baran prowadził badania teoretyczne w zakresie geodezji satelitarnej. Pierwsza jego publikacja naukowa dotyczyła wyznaczenia spłaszczenia elipsoidy ziemskiej na podstawie obserwacji satelitarnych. Do najważniejszych osiągnięć naukowych można zaliczyć: opracowanie oryginalnych metod wyrównania kontynentalnych i regionalnych sieci triangulacji satelitarnej, wykorzystujących obserwacje synchroniczne (był jednym z czołowych ekspertów w tej dziedzinie na świecie) oraz opracowanie koncepcji zastosowania GPS do założenia fundamentalnej sieci geodezyjnej w Polsce EUREF-POL, a następnie sieci POLREF. Lubomir Baran rozwinął teorię wyrównania sieci geodezyjnych o wielkiej liczbie parametrów. Ważnym efektem jego badań było stwierdzenie wyraźnej korelacji między zaburzeniami jonosfery i wynikami pomiarów GPS.
W 1976 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1987 – profesora zwyczajnego. W latach 1968-70 był kierownikiem Katedry Geodezji i Wyższej, a w okresie 1970-76 – Katedry Geodezji. W latach 1976-83 i 1989-93 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Geodezji i Fotogrametrii. Był także prodziekanem (1975-78) i dziekanem (1969-75, 1978-81, 1992-99) Wydziału Geodezji i Urządzeń Rolnych. Prorektor (1981-84) i rektor (1984-87) Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Od 1991 r. był członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych. Wypromował siedmiu doktorów. W 1994 r. został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a od 1996 roku przewodniczył Polskiemu Komitetowi Narodowemu PAN ds. Współpracy z Międzynarodową Unią Geodezji i Geofizyku. W 2004 r. został członkiem rzeczywistym PAN. W ramach działalności Sekcji Sieci Geodezyjnych KG PAN oraz Komisji Geodezji Satelitarnej KBKiS PAN kierował zespołami przygotowującymi różnorodne ekspertyzy m.in.: O zasadach założenia zintegrowanej podstawowej sieci geodezyjnej Polski w układzie EUREF (1991 r.); Podstawowe założenia nowego Państwowego Systemu Współrzędnych Geodezyjnych w Polsce (1993 r.); O celowości i zasadach tworzenia w Polsce sieci permanentnych stacji GPS (1995 r.); Wybór odwzorowania kartograficznego dla wielkoskalowych opracowań geodezyjnych i kartograficznych w Polsce (1997 r.); Techniczno-ekonomiczne badanie wykonalności geodezyjnego systemu stacji permanentnych GPS (CORS-PL) dla potrzeb krajowej służby geodezyjnej i kartograficznej przy użyciu internetu i metody postprocessingu (2000 r.). Ekspertyzy te GUGiK wykorzystał przy tworzeniu osnowy geodezyjnej ASG-PL oraz ASG-EUPOS, a także przy wprowadzaniu nowego układu współrzędnych geodezyjnych. Ludomir Baran był autorem bądź współautorem 86 prac, 6 wydawnictw książkowych i monografii, 154 artykułów i komunikatów naukowych oraz 29 opracowań i ekspertyz.
Przedstawił ponad 250 referatów na licznych kongresach, konferencjach i sympozjach naukowych, w tym 131 międzynarodowych. Opracował blisko 100 opinii o całokształcie dorobku naukowego oraz ponad 50 recenzji. Od 1988 r. był przedstawicielem Polski w podkomisji EUREF. Doktor honoris causa Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Honorowy Profesor Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej, honorowy członek Międzynarodowej Asocjacji Geodezji, oraz członek Amerykańskiej Unii Geofizycznej i Europejskiego Towarzystwa Geofizycznego. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim, Krzyżem Oficerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Pionier geodezji satelitarnej w Polsce. Niekwestionowany autorytet naukowy. Zmarł 3 kwietnia 2009 roku.
Oprac. Na podstawie „Człowiek dobry” Stanisław Oszczak (GEODETA 5/2009)
|