Urodził się 10 lutego 1915 roku w Częstochowie. Po ukończeniu gimnazjum Karola Miarki w Mikołowie studiował na Oddziale Mierniczym Politechniki Lwowskiej (1932-38). Po uzyskaniu dyplomu powrócił na Śląsk i do chwili wybuchu II wojny światowej praktykował w biurze geodety przysięgłego Juliana Kwiecińskiego w Katowicach.

Zmobilizowany we wrześniu 1939 roku udaje się do Lwowa, gdzie dociera już po zajęciu miasta przez Rosjan. Następnie przedostaje się do Francji i wstępuje do 2. Dywizji Strzelców Pieszych (202. Pułk Artylerii Ciężkiej). W lipcu 1941 roku po nierównych walkach z Niemcami dywizja przekroczyła granice Szwajcarii, a jej żołnierze zostali internowani i rozlokowani w obozach. Blachut znalazł się w obozie uniwersyteckim w Winterthur pod Zurychem.

Wkrótce został asystentem na Politechnice w Zurychu u profesora Maksa Zellera, kierownika Instytutu Fotogrametrii i jednocześnie szefa obozów szkoleniowych. Pracuje u niego do 1946 roku, a następnie przenosi się do zakładów Wilda w Heerbrugg, gdzie zostaje inżynierem w dziale produkcji i kontroli. Według jego koncepcji firma Wild wyprodukowała w 1949 roku uniwersalny autograf Wild A7. W 1951 roku Blachut przeniósł się do Kanady do National Research Council (NRC), w którym zorganizował Sekcję Badań Fotogrametrycznych (był jej szefem do 1980 roku). W krótkim czasie sekcja stała się czołowym fotogrametrycznym ośrodkiem naukowym na świecie (pracowali w niej m.in. Geery H. Schut i Uki V. Helava).

Prace prowadzone pod kierunkiem Blachuta koncentrowały się m.in. na budowie i kalibracji kamer fotogrametrycznych, rozwoju analitycznych metod aerotriangulacji i zastosowaniu fotogrametrii w innych dziedzinach. Ich zwieńczeniem było opracowanie w 1957 roku przez Helavę koncepcji autografu analitycznego, który w następnych latach zrewolucjonizował fotogrametrię. Jednym z głównych tematów badawczych Blachuta był rozwój techniki ortofoto, w której zdjęcia fotogrametryczne zastąpił modelami terenu. Metoda ta uprościła proces technologiczny i umożliwiła szerokie wykorzystanie fotogrametrii w różnych dziedzinach. W 1971 roku Teodor Blachut obronił na Politechnice w Zurychu pracę doktorską na temat techniki stereo-ortofoto. W NRC wyprodukowano wiele instrumentów wykorzystujących pomysł Blachuta. Po przejściu na emeryturę (1980 r.) działał jako niezależny naukowiec, inicjował wiele projektów fotogrametrycznych poza granicami Kanady.

Teodor Blachut był twórcą piętnastu patentów zarejestrowanych w USA (8) i Kanadzie (7), autorem ponad 150 prac i artykułów naukowych oraz kilku książek („Cadastre”, 1974; „Historical Development of Photogrammetric Methods and Instruments”, 1978; „Urban Surveying and Mapping”, 1979). W latach 1955-64 był członkiem zarządu Kanadyjskiego Towarzystwa Fotogrametrycznego, w okresie 1962-63 przewodniczącym Kanadyjskiego Towarzystwa Geodezyjno-Kartograficznego (CISM) i redaktorem naczelnym „The Canadian Surveyor” (1963-66). Od 1991 r. był także członkiem zagranicznym Polskiej Akademii Nauk.

Przez cały czas aktywnie działał na niwie międzynarodowej. Jeszcze jako przedstawiciel firmy Wild zorganizował instytut fotogrametrii w Jerozolimie i prowadził odczyty w wielu krajach europejskich. W latach 70. prowadził wykłady m.in. na uniwersytetach w Brazylii, Chile i Argentynie. Był autorem projektów inwentaryzacji kraju z wykorzystaniem katastru i techniki stereo-orotfoto w Kolumbii i Peru. Wniósł wielki wkład w przybliżenie polskim naukowcom najnowszych technologii.

Bezpośrednio po wojnie jako przedstawiciel firmy Wild współpracował z Głównym Urzędem Pomiarów Kraju przy instalacji instrumentów fotogrametrycznych w Polsce. Dzięki jego staraniom wielu polskich naukowców odbyło w Kanadzie staże naukowe, a kierowany przez Blachuta instytut przewinęła się cała plejada polskich fotogrametrów. W 1996 roku Teodor Blachut i jego żona Fanni utworzyli przy Akademii Górniczo-Hutniczej Fundusz Nagród i Stypendiów, który ma na celu finansowe wspomaganie wybitnych młodych polskich fotogrametrów. W 2001 r. Fundusz dysponował kwotą 150 tys. dolarów.

Józef Teodor Blachut jest m.in. laureatem prestiżowej Photogrammetric Award przyznawanej przez Amerykańskie Towarzystwo Fotogrametryczne za osiągnięcia w dziedzinie fotogrametrii oraz doktorem honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej (1974 r.). Zmarł 17 czerwca 2004 roku w Kanadzie.

Oprac. JP