Czołowa postać polskiej kartografii, emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego, wieloletni Kierownik Zakładu Kartografii UWr.

Był absolwentem UWr (1955 r.; specjalność – kartografia) i wychowankiem prof. Józefa Wąsowicza, najbliższego współpracownika Eugeniusza Romera. Pracę zawodową rozpoczął we wrocławskim Wydziale Państwowego Przedsiębiorstwa Wydawnictw Kartograficznych, gdzie w kolejnych latach awansował do stanowiska redaktora. W 1964 r. rozpoczął pracę na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1968 r. uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy pt. „Charakter zniekształceń wybranych elementów treści mapy powstałych w procesie generalizacji kartograficznej”, a w 1978 r. – doktora habilitowanego (temat pracy: „Teoretyczne i techniczne problemy cieniowania na mapach”).
W 1980 r. został kierownikiem Zakładu Kartografii UWr i pełnił tę funkcję aż do czasu przejścia na emeryturę w 2002 r. Osiągnięcie wieku emerytalnego nie zahamowało aktywności profesora, który kontynuował pracę naukową i dydaktyczną we współpracy z Zakładem Kartografii. W ciągu całej swojej kariery naukowo-dydaktycznej wypromował ponad 150 absolwentów specjalności kartografia oraz ośmiu doktorów, z których troje uzyskało później stopień doktorów habilitowanych.

Był twórcą i kierownikiem Pracowni Atlasu Dolnego Śląska Uniwersytetu Wrocławskiego, w której powstało jego największe dzieło – Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego (dwa wydania 1997 i 2008), należące do czołowych atlasów regionalnych na świecie. Ponadto był autorem ponad stu prac i podobnej liczby map luźnych i atlasowych oraz redaktorem czterech innych atlasów. W 1985 r. zainicjował Szkołę Kartograficzną, której kolejne edycje, już jako konferencji międzynarodowej, odbywają się co dwa lata.

Poza działalnością naukową i dydaktyczną, prof. Pawlak udzielał się także w pracach organizacyjnych UWr i nauki polskiej. W latach 1978-81 był dyrektorem Instytutu Geograficznego UWr, a w latach 1987-90 oraz 1993-2001 – prodziekanem Wydziału Nauk Przyrodniczych UWr. W okresie 1981-87 pełnił funkcję Przewodniczącego Komisji Kartograficznej Polskiego Towarzystwa Geograficznego i wiceprzewodniczącego Oddziału Kartograficznego PTG. W latach 2000-03 był członkiem Zarządu głównego PTG, a w latach 2003-10 przewodniczył Komisji Rewizyjnej Oddziału Kartograficznego PTG. Od 1998 do 2011 r. pełnił funkcję Przewodniczącego Komitetu Redakcyjnego „Polskiego Przeglądu Kartograficznego”. Ponadto był członkiem Komitetu Nauk Geograficznych Polskiej Akademii Nauk oraz Honorowym Członkiem Stowarzyszenia Kartografów Polskich. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Polskiego Towarzystwa Geograficznego i Medalem Stowarzyszenia Kartografów Polskich im. Prof. Makowskiego za istotny wkład w rozwój kartografii.

Zmarł 3 sierpnia 2016 r. w wieku 85 lat.