Ustawa o scalaniu i wymianie gruntów znowelizowana

Doprecyzowanie przepisów zmierzające do stworzenia korzystniejszych warunków gospodarowania w rolnictwie i leśnictwie poprzez poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych i gruntów leśnych jest celem opublikowanej 1 października nowelizacji ustawy z 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (DzU, poz. 1157).

fot. geoportal.gov.pl

Zmiany w ustawie mają na celu usprawnienie prac scaleniowo-wymiennych poprzez:
• doprecyzowanie definicji „uczestnika scalenia” i wprowadzenie pojęcia „inwestora”;
• rozszerzenie listy przesłanek umożliwiających wszczęcie postępowania scaleniowego z urzędu o sytuacje wystąpienia w takiej sprawie inwestora, którego działalność spowodowała lub spowoduje znaczne pogorszenie rozłogów gruntów albo organu właściwego w zakresie ochrony przyrody, w przypadku gdy korzystanie z gruntów, na których ochronie podlegają zagrożone wyginięciem gatunki roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody, stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone;
• zapewnienie środków finansowych niezbędnych do realizacji prac scaleniowych oraz zagospodarowania poscaleniowego ww. przypadkach; koszty pokrywać będzie każdy z inwestorów, którego działalność powoduje, że ukształtowanie rozłogów gruntów gospodarstw rolnych zostało lub zostanie znacznie pogorszone albo organ właściwy w zakresie ochrony przyrody, który wystąpił o scalenie gruntów;
• dopuszczenie możliwości ustalania przebiegu granic w terenach zabudowanych w trakcie scalania gruntów bez zgody dotychczasowego właściciela, z zastrzeżeniem, że taka zmiana nie może pogorszyć warunków korzystania z nieruchomości; od zgody uczestnika scalenia będzie uzależnione wydzielenie na jego rzecz gruntów zabudowanych; jednocześnie zostaną zachowane dotychczasowe przesłanki takiego wydzielenia w postaci uzyskania zgody dotychczasowego właściciela, który dokona rozbiórki lub przeniesienia zabudowań w oznaczonym terminie, albo wyrazi zgodę na dokonanie rozliczenia wartości zabudowań;
• ustanowienie wojewody organem wyższego stopnia w stosunku do starosty w sprawach z zakresu scalania i wymiany gruntów (w miejsce Samorządowego Kolegium Odwoławczego);
• czytelne określenie zasady ekwiwalentności gruntów stosowanej w scalaniu gruntów; to znaczy uczestnicy scalenia lub wymiany (z zastrzeżeniem ust. 2-3a oraz art. 17 ust. 2) mają otrzymywać grunty o równej wartości szacunkowej w zamian za grunty dotychczas posiadane; gdy takie rozwiązanie będzie fizycznie niemożliwe lub gospodarczo nieuzasadnione równa wartość szacunkowa będzie mogła osiągnąć inną wielkość, nieprzekraczającą różnicy 3%; wydzielenie gruntów o innej wartości szacunkowej będzie też możliwe w przypadku zgłoszenia zgodnego wniosku uczestników scalenia; stosowane będą wtedy dopłaty;
• umożliwienie wydzielania gruntów m.in. na cele miejscowej użyteczności publicznej z gruntów Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub gminy, a w przypadku ich braku – z gruntów uczestników scalenia; uczestnicy scalenia w drodze uchwały będą wybierać cele miejscowej użyteczności publicznej oraz określać procentową wielkość zmniejszenia wartości należnych im gruntów;
• ograniczenie czasowe stosowania trybów nadzwyczajnych określonych w Kodeksie postępowania administracyjnego w odniesieniu do ostatecznych decyzji wydanych w sprawach scaleń lub wymian gruntów (ustawa uchyla stosowanie przepisów kpa wobec procesu scalania i wymiany gruntów, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów stała się ostateczna).

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, czyli 16 października br.

Przypomnijmy, że poselski projekt nowelizacji wpłynął do Sejmu 3 września 2012 r., 22 października skierowano go do I czytania w komisjach. 21 lutego wpłynęło stanowisko rządu, a 21 marca odbyło się I czytanie w komisjach. Z kolei 23 lipca br. odbyło się II czytanie na posiedzeniu Sejmu, które zakończyło się decyzją o niezwłocznym przekazaniu do III czytania, po czym 26 lipca ustawę przekazano prezydentowi i marszałkowi Senatu. 30 sierpnia rozpatrzono stanowisko Senatu, przyjmując poprawki i 2 września przekazano ustawę prezydentowi, który podpisał ją 19 września.

Anna Wardziak