Jan Kryński, Jerzy B. Rogowski
Znaczenie IGS w geodezji
Warsztaty i sympozjum z okazji 10-lecia Międzynarodowej Służby GPS, Berno, 1-5 marca
Od końca lat 80., kiedy to konstelacja satelitów NAVSTAR (GPS) zaczęła umożliwiać jego praktyczne i naukowe wykorzystanie, system ten odgrywa coraz większą rolę w globalnych i regionalnych badaniach geodynamicznych oraz wyznaczaniu pozycji w sieciach geodezyjnych. Już w 1989 roku na posiedzeniu Międzynarodowej Asocjacji Geodezji (IAG) w Edynburgu prof. Ivan I. Mueller przedstawił plan powołania Międzynarodowej Służby GPS – IGS (International GPS Service).
|
Pierwsze inicjatywy, które miały istotny wpływ na uruchomienie IGS jako służby, to: Kampania Pilotowa IGS (od 1992 roku), następnie Kampania Testowa IGS (od czerwca 1992 r.) i wreszcie Służba Pilotowa IGS (od 1 listopada 1992 r.). Dzięki pozytywnym rezultatom testów IAG podjęła decyzję o uruchomieniu IGS od 1 stycznia 1994 roku.
IGS blisko współpracuje z innymi służbami IAG, w szczególności z Międzynarodową Służbą Ruchu Obrotowego Ziemi IERS (International Earth Rotation Service), której zadaniem jest utrzymywanie Międzynarodowego Niebieskiego Systemu Odniesienia (ICRS) oraz monitorowanie parametrów ruchu obrotowego Ziemi na podstawie obserwacji ze światowych sieci stacji VLBI, SLR, GLONASS i DORIS. Podstawowym wynikiem tej współpracy jest wyznaczanie na bieżąco przez IGS dokładnych orbit satelitów wchodzących w skład systemów nawigacyjnych, a także utrzymywanie ziemskiego systemu odniesienia wykorzystywanego w geodezji i geodynamice.
Stacje IGS
W ramach IGS satelity GPS śledzone są obecnie przez 364 rozsiane po całej Ziemi stacje permanentne, z których 127 ma status stacji globalnych. W porcjach dobowych przekazują one surowe obserwacje do regionalnych centrów analizy danych IGS, które po częściowym przetworzeniu przekazuj ą je dalej do globalnych centrów analizy danych IGS.
Istotny wkład w prace IGS wnoszą również polskie placówki naukowe: Akademia Rolnicza we Wrocławiu, Centrum Badań Kosmicznych PAN, Instytut Geodezji i Kartografii, Politechnika Warszawska i Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Obecnie działa w Polsce 8 stacji permanentnych GPS, z czego 3 mają status stacji IGS, 4 uczestniczą w projekcie pilotowym IGS – IGLOS (International GLONASS Service), a 5 – w obserwacjach w ramach EPN (EUREF Permanent Network) stanowiącej podsieć regionalną w sieci IGS. Jeden z odbiorników GPS w Józefosławiu (JOZE) prowadzi ciągłe obserwacje od 1993 roku, czyli od początku działania IGS. Niektóre stacje przesyłają dane dobowe, godzinne oraz w czasie rzeczywistym. Ważnym elementem IGS jest również pracujące od 1996 roku Lokalne Centrum Analiz EUREF przy Instytucie Geodezji Wyższej Politechniki Warszawskiej, które dostarcza wyniki obliczeń części sieci EUREF dla potrzeb tworzenia produktu kombinowanego dla Europy, a później globalnego IGS.
Pełna treść artykułu w kwietniowym wydaniu GEODETY
powrót
|
