Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.
blog

Geodaty


p.n.e 1-1000 1001-1250 1251-1500 1501-1600 1601-1650 1651-1700 1701-1750 1751-1800 1801-1825 1826-1850 1851-1875 1876-1900 1901-1925 1926-1950 1951-1975 1976-2005 2006-2011

[1901-1925] - 1925



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1925</b>
Polska podpisuje Konwencję Metryczną; w Warszawie uruchomiono pierwszy 24-metrowy komparator do komparacji drutów Jäderina.



[1901-1925] - 1925


Wydział Geodezyjny Politechniki Warszawskiej ukończyło 6 pierwszych dyplomantów z tytułem inżyniera geodety.



[1901-1925] - 1925



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1925</b>
Tytuł mierniczego przysięgłego uzyskała Aniela Pokorska (1897-1984), pierwsza kobieta z tym tytułem w Polsce.



[1901-1925] - 1925



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1925</b>
Ukazuje się ustawa o mierniczych przysięgłych. Aby zostać mierniczym przysięgłym należało mieć obywatelstwo polskie, wykształcenie wyższe lub średnie i odpowiednią praktykę zawodową. Konieczne było zdanie egzaminu przed jedną z dwóch państwowych komisji egzaminacyjnych (Lwów, Warszawa). Prawo nadawania tytułów i nadzór nad wykonywaniem zawodu należały do wojewody. Mierniczy wykonywał wszelkie prace pomiarowe, które nie były zastrzeżone dla służb państwowych. Plan lub mapa opatrzona jego pieczęcią były dokumentami urzędowymi.



[1901-1925] - 1925



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1925</b>
Rozpoczynają się prace nad założeniem na obszarze całej Polski nowej sieci triangulacyjnej. Postanowiono, że sieć będzie 4-rzędowa, układ współrzędnych odniesiono na elipsoidę Bessela z punktem przyłożenia w Borowej Górze k. Warszawy, układ wysokości dla mareografu w Amsterdamie, odwzorowanie konforemne Gaussa-Krügera. Do wybuchu II wojny światowej założono sieć dla ponad połowy powierzchni kraju, głównie we wschodniej części. Prace prowadzone były przez Wojskowy Instytut Geograficzny i Ministerstwo Robót Publicznych (po jego likwidacji przez Ministerstwo Komunikacji).



[1901-1925] - 1925


Prace nad jednolitą osnową geodezyjną na obszarze tzw. Wielkiej Warszawy. Utworzono Biuro Triangulacyjne, które założyło sieć triangulacyjną składającą się z ponad 300 punktów, trzyrzędową sieć osnowy pomiarowej i 2 tys. reperów. Pomiary prowadzono pod kierunkiem prof. Edwarda Warchałowskiego.



[1901-1925] - 1925


Sejm uchwalił ustawę o parcelacji gruntów.



[1901-1925] - 1924


Połączenie lwowskich spółek akcyjnych "Książnica Polska" i "Atlas"; powstanie firmy "Książnica-Atlas" - największego przedwojennego wydawnictwa kartograficznego w Polsce. W 1955 r. po rozparcelowaniu majątku pozostałości firmy znacjonalizowano, włączając w struktury utworzonego w 1951 r. Państwowego Przedsiębiorstwa Wydawnictw Kartograficznych w Warszawie.



[1901-1925] - 1924


Amerykanie Leopold Mennes (1899-1964) i Leopold Jr. Godovsky (1900-83) opatentowali światłoczuły film wielowarstwowy.



[1901-1925] - 1924


W Państwowym Instytucie Geologicznym w Warszawie powstaje pracownia kartograficzna.



[1901-1925] - 1924


W ZSRR przy towarzystwie Lotniczym "Dobrolot" powstaje "Aerosjomka" biuro ds. pomiarów fotogrametrycznych. Pierwszym zadaniem biura jest opracowanie fotomozaiki do aktualizacji mapy stolikowej w skali 1:10 000. Do 1940 r. wykonano zdjęcia dla obszaru 4,5 mln km2. Rozpoczęto produkcję zdjęć lotniczych dla potrzeb gospodarczych Związku Radzieckiego.



[1901-1925] - 1924


Polska została członkiem Międzynarodowej Unii Geodezji i Geofizyki oraz Międzynarodowej Asocjacji Geodezji.



[1901-1925] - 1924



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1924</b>
Międzynarodowa Unia Geodezji i Geofizyki przyjmuje parametry elipsoidy Hayforda, jako podstawę dla międzynarodowej elipsoidy odniesienia.



[1901-1925] - 1924



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1924</b>
Wychodzi pierwszy zeszyt miesięcznika "Przegląd Mierniczy". Czasopismo poświęcone było geodezji i sprawom środowiska mierniczego; ukazywało się do lipca 1939 r.



[1901-1925] - 1924


W Polsce funkcjonuje 12 stowarzyszeń grupujących mierniczych (Warszawa - 4, Poznań - 2 oraz: Kraków, Lublin, Lwów, Łomża, Łuck, Wilno -1); działa 6 średnich szkół mierniczych lub oddziałów mierniczych w szkoła średnich (Kowel, Kraków, Lwów, Łomża, Poznań, Warszawa).



[1901-1925] - 1924


Szwajcarska firma "Optical Institute of Ernst Leitz" w Wetzlar zmienia nazwę na "Leica". Firma produkuje mikroskopy i aparaty fotograficzne.



[1901-1925] - 1924


Zbudowano prototyp tachimetru redukcyjnego (Redta), wykonanego według patentu szwajcarskiego topografa R. Bosshardta (1884-1967).



[1901-1925] - 1923-1925


Wykonano triangulację na obszarze Zagłębia Dąbrowskiego.



[1901-1925] - 1923


Walter Bauersfeld (1879-1959), naczelny inżynier w zakładach "Carl Zeiss" w Jenie projektuje stereoplanigraf. W tym samym roku w Monachium otwarto planetarium z kopułą o średnicy 10 metrów, na którą obraz nieba rzucany był przez specjalny projektor wykonany w zakładach Zeissa i zaprojektowany także przez Bauersfelda.



[1901-1925] - 1923



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1923</b>
We Lwowie ukazuje się pierwszy zeszyt Polskiego Przeglądu Kartograficznego, pod redakcją Eugeniusza Romera; jedyne w owym czasie w Europie czasopismo naukowe poświęcone wyłącznie sprawom kartografii. Edycja przedwojenna wychodziła do 1934 r.



[1901-1925] - 1923


W ZSRR rusza produkcja teodolitów i niwelatorów rodzimej konstrukcji.



[1901-1925] - 1923


Sejm uchwalił ustawę o scalaniu gruntów wiejskich.



[1901-1925] - 1922


Na Wydziale Mierniczym Politechniki Warszawskiej utworzono katedry: zwyczajną - Miernictwa I i nadzwyczajną - Miernictwa II, których kierownikami zostali prof. Edward Warchałowski i inż. Jan Piotrowski (od 1925 r. profesor Politechniki).



[1901-1925] - 1922


Na Uniwersytecie Poznańskim powstała Katedra Miernictwa



[1901-1925] - 1922


Zakład "Heinrich Wild, Werkstätte für Feinmechanik und Optic" w Heerbrugg w Szwajcarii wyprodukował pierwszy fototeodolit.



[1901-1925] - 1921


Wydawnictwo "Książnica Polska" utworzyło spółkę akcyjną "Atlas", zajmującą się wydawaniem opracowań kartograficznych.



[1901-1925] - 1921


Profesor Reinhard Hugershoff (1882-1941), geodeta i fotogrametra, konstruuje Autocartograph - pierwszy autograf analogowy. Urządzenie umożliwiało przetwarzanie zdjęć naziemnych i lotniczych oraz pozwalało na kartometryczne odwzorowanie obiektów powierzchniowych i rzeźby terenu.



[1901-1925] - 1921


W Heerbrugg (Szwajcaria) powstaje firma "Heinrich Wild, Werkstätte für Feinmechanik und Optic", zajmująca się produkcją instrumentów optycznych. Jej założycielami są: płk Jacob Schmidheiny, Robert Helbling - geolog i Heinrich Wild - geodeta. W 1954 r. zakład przekształci się w "Wild Heerbrugg Ltd.", a w 1990 w "Leica Holding B.V. Group".



[1901-1925] - 1921


Na Politechnice Warszawskiej utworzono Wydział Mierniczy (od 1925 r. Wydział Geodezyjny), a na Politechnice Lwowskiej - Oddział Mierniczy na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej. W Warszawie naukę rozpoczyna 38 studentów.



[1901-1925] - 1921


W Lublinie rozpoczyna działalność Zrzeszenie Geodetów.



[1901-1925] - 1921


Sejm uchwalił nową Konstytucję (tzw. konstytucja marcowa); zgodnie z nią w Rzeczypospolitej "władza zwierzchnia należy do narodu". Państwo podzielone było na: województwa, powiaty i gminy (miejskie i wiejskie).



[1901-1925] - 1920


Na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Pooznańskiego rozpoczęto wykłady z miernictwa.



[1901-1925] - 1920


Amerykanin Sherman M. Fairchild (1896-1971), wynalazca i biznesmen zaprojektował kamerę lotniczą K-3, wyposażoną w silnik, magazynek na film i szybką migawkę.



[1901-1925] - 1920


W Tokio powstała firma Sokkia, produkująca instrumenty geodezyjne.



[1901-1925] - 1920


Ukazała się pierwsza książka na temat interpretacji zdjęć lotniczych.



[1901-1925] - 1920


Włoch Umberto Nistri (1895-1962), fotogrametra i konstruktor, opracowuje Multiplex - optyczny analogowy stereoploter do opracowań wielkoskalowych, rok później podobne urządzenie powstało w zakładach Carl Zeiss w Jenie.



[1901-1925] - 1920


Szwajarski geodeta i konstruktor Heinrich Wild (1877-1951) zaprojektował teodolit Th1, produkowany (od 1922) przez zakłady Carl Zeiss w Jenie - pierwszy teodolit z wyskalowanym szklanym kołem (400 gradów), wewnętrznym ogniskowaniem i mikrometrem koincydencyjnym; przełom w budowie teodolitów optycznych.



[1901-1925] - 1919


Powołanie Głównego Urzędu Ziemskiego (od 1923 r. Ministerstwo Reform Rolnych), odpowiedzialnego za przeprowadzenie reformy rolnej. Prowadzenie katastru w Polsce leży w gestii Ministerstwa Skarbu.



[1901-1925] - 1919


W Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie na Wydziale Leśnym otwarto Zakład Urządzania Lasu.



[1901-1925] - 1919


Włoch Umberto Nistri (1895-1962), fotogrametra, konstruktor, wykonał zdjęcia lotnicze Rzymu; na ich podstawie opracował fotomapę miasta w skali 1:10 000.



[1901-1925] - 1919


Po raz pierwszy zarejestrowano (z samolotu) fotograficzny obraz Ziemi z paśmie podczerwieni.



[1901-1925] - 1919


Utworzenie Ministerstwa Robót Publicznych. W jego gestii znalazły się sprawy związane z prowadzeniem pomiarów podstawowych kraju.



[1901-1925] - 1919



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1919</b>
Powołanie Instytutu Wojskowo-Geograficznego, powstałego z połączenia Sekcji Geograficznej Departamentu Technicznego WP i Wydziału Geograficznego w Sztabie Głównym WP. W 1921 r. po reorganizacji nastąpiła zmiana nazwy na Wojskowy Instytut Geograficzny (WIG).



[1901-1925] - 1919



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1919</b>
W Rosji dekretem Rady Komisarzy Ludowych, podpisanym przez W.I. Lenina, utworzono państwową służbę geodezyjną na czele z Wyższym Urzędem Geodezyjnym. W tym samym roku wydano dekret o zasadach socjalistycznych urządzeń rolnych i warunkach przejścia na socjalistyczne rolnictwo.



[1901-1925] - 1919


W Poznaniu przy Państwowej Szkole Budownictwa powstała Państwowa Szkoła Mierniczo-Melioracyjna.



[1901-1925] - 1919


Uchwała Rady Ministrów o powołaniu Akademii Górniczej w Krakowie.



[1901-1925] - 1919


Ukazuje się Dekret o miarach. Utworzenie Głównego Urzędu Miar w Warszawie.



[1901-1925] - 1919


W Warszawie odbył się Pierwszy Powszechny Zjazd Mierniczych Polskich. W obradach wzięło udział 250 osób z całego kraju.



[1901-1925] - 1918


W Warszawie przy Stowarzyszeniu Techników Polskich powstało Koło Inżynierów Mierniczych.



[1901-1925] - 1918



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1918</b>
Przy komisji Wojskowej (późniejsze Ministerstwo Spraw Wojskowych) utworzono Sekcję Geograficzną Departamentu Technicznego, a w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego - Wydział Geograficzny, tym samym w niepodległej Polsce rozpoczęła działalność wojskowa służba topograficzna.



[1901-1925] - 1917



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1917</b>
Firma Eastman Kodak zaprojektowała dla armii USA kamerę lotniczą K-1, rejestrującą obraz na 6-calowym zwijanym filmie; kamery były montowane w kokpicie lub trzymane na zewnątrz samolotu przez obserwatora.



[1901-1925] - 1917


Albert Einstein (1879-1955), fizyk, przedstawia podstawy teoretyczne zjawiska emisji wymuszonej, na którym opiera się działanie maserów i laserów.



[1901-1925] - 1917


Albert Abraham Michelson (1852-1931), amerykański fizyk pochodzenia polskiego, zaprojektował dalmierz dla US Navy.



[1901-1925] - 1917



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1917</b>
Tadeusz Banachiewicz (1882-1954), matematyk i astronom, opracowuje zasady rachunku krakowianowego. Podstawy teoretyczne opublikował w 1923 r. w "Biuletynie Polskiej Akademii Umiejętności". Krakowiany - odmiana rachunku macierzowego służyły do przyspieszenia obliczeń prowadzonych na arytmometrach.



[1901-1925] - 1916



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1916</b>
Rozpoczęto Kurs Mierniczy zorganizowany przy Politechnice Warszawskiej. W następnych latach szkoła wielokrotnie zmieniała swą nazwę (dzisiaj jest to Technikum Geologiczno-Geodezyjno-Drogowe).



[1901-1925] - 1916


na Wydziale Inżynierii Budowlanej powołano do życia pierwszą katedrę geodezyjną - Katedrę Miernictwa



[1901-1925] - 1916


W Warszawie powstał Związek Geometrów (od 1919 r. Związek Mierniczych Polskich). Organizacja działała do chwili utworzenia Stowarzyszenia Mierniczych Przysięgłych (1935), którego była współzałożycielem.



[1901-1925] - 1916


Ukazuje się "Geograficzno-statystyczny atlas Polski" Eugeniusza Romera.



[1901-1925] - 1916



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1916</b>
Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie utworzyło wydawnictwo - "Książnica Polska". Prezesem rady nadzorczej został Eugeniusz Romer - geograf i kartograf.



[1901-1925] - 1915


Albert Einstein (1879-1955), fizyk, formułuje ogólną teorię względności, w której poddał gruntownej analizie prawa grawitacji.



[1901-1925] - 1914


Porucznik Lawes z lotnictwa brytyjskiego wykonuje z samolotu zdjęcia pozycji wojsk niemieckich. Rozpoznanie lotnicze prowadzą także Niemcy; w czasie I wojny światowej wykonywali oni w ciągu dnia ok. 4 tys. zdjęć lotniczych.



[1901-1925] - 1913


W Wiedniu odbył się I Międzynarodowy Kongres Fotogrametryczny.



[1901-1925] - 1913


Meksyk i Kanada przyjęły do stosowania amerykański system odniesienia wysokości. System nazwano North American Datum (NAD).



[1901-1925] - 1913


Pierwszą półautomatyczną kamerę lotniczą zbudował płk. W. Potte z armii rosyjskiej.



[1901-1925] - 1913


W Austrii uchwalono ustawę o izbach inżynierskich; przyznała ona geometrom cywilnym pełne prawa członków zawodu inżynierskiego.



[1901-1925] - 1911


Niemiecki geofizyk Alfred Wegener (1880-1930) opisał teorię wędrówek kontynentów.



[1901-1925] - 1911


Austriak Theodor Scheimpflug (1865-1911) dokonał rektyfikacji zdjęć lotniczych; początek fotogrametrii lotniczej.



[1901-1925] - 1910


Eduard Doležal (1862-1955), matematyk i geodeta, profesor Uniwersytetu Wiedeńskiego, założył Międzynarodowe Stowarzyszenie Fotogrametrii. Autor pracy o zastosowaniu fotografii w miernictwie.



[1901-1925] - 1909


Amerykański geodeta John Fillmore Hayford (1868-1925) określil wymiary elipsoidy ziemskiej na podstawie pomiarów przeprowadzonych na terenie USA. W 1924 r. elipsoidę Hayforda zaaprobowała Międzynarodowa Unia Geodezji i Geofizyki (elipsoida międzynarodowa).



[1901-1925] - 1908


Elmer Ambrosse Sperry (1860-1930) wynalazł żyrokompas - urządzenie wskazujące kierunek północy geograficznej, niezależnie od deklinacji magnetycznej i pola magnetycznego statku. Wynalazek został zaadaptowany w 1911 r. przez US Navy.



[1901-1925] - 1908


Wilbur Wright (1867-1912), pilot amerykański i L.P. Bonvillain, wykonują nad Le Mans we Francji pierwsze zdjęcia lotnicze z pokładu samolotu.



[1901-1925] - 1908


Austriacki inżynier wojskowy Eduard Ritter von Orel (1877-1941) buduje stereoautograf. Zastosowanie w urządzeniu pomysłu ze znaczkiem tłowym umożliwiło ciągłe kreślenie rzeźby terenu (warstwic). Armia austriacka wykorzystywała stereoautografy do opracowania map terenów górskich (mapa Tyrolu, 1911).



[1901-1925] - 1908


Szwajcarski konstruktor Heinrich Wild (1877-1951) zostaje dyrektorem działu produkcji instrumentów geodezyjnych w zakładach Carla Zeissa w Jenie. Konstruuje m.in. pierwszą lunetę z wewnętrznym ogniskowaniem, charakteryzującą się stałą długością.



[1901-1925] - 1908


Ukazuje się Mały Atlas Geograficzny opracowany przez kartografa i geografa Eugeniusza Romera (1871-1954).



[1901-1925] - 1906


Udana próba niemieckiego inżyniera Alfreda Maula (1864-1941) sfotografowania powierzchni Ziemi kamerą umieszczoną w rakiecie. Zdjęcie zrobiono z wysokości ok. 800 metrów, kamera opadła na ziemię na spadochronie.



[1901-1925] - 1906


W Hiszpanii zostaje uchwalone prawo katastralne.



[1901-1925] - 1906


George Lawrance zarejestrował kamerą umieszczoną na latawcu szkody spowodowane przez trzęsienie ziemi w San Francisco.



[1901-1925] - 1905



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1905</b>
Albert Einstein (1879-1955) publikuje podstawy szczególnej teorii względności. Według niej przyciąganie grawitacyjne nie jest wynikiem działania sił fizycznych, ale rezultatem zakrzywienia przestrzeni.



[1901-1925] - 1904


Szwedzki konstruktor Nils Gustaw Dahlen (1896-1937) założył firmę AGA (Svenska Aktiebolaget Gasacumulator Co.), która w II połowie XX wieku stała się największą firmą elektroniczno-optyczną w Szwecji. Produkowała m.in. dalmierze Geodimeter.



[1901-1925] - 1904


Austriacki kapitan Theodor Scheimpflug (1865-1911) opisał matematycznie zasadę, że płaszczyzny obiektywu, filmu i zdjęcia przecinają się w jednej prostej. Skonstruował kamerę złożoną z siedmiu skośnych obiektywów umieszczonych wokół jednego - centralnego oraz projektor, umożliwiający wyświetlanie zrektyfikowanego obrazu. Podobny projektor opatentował Jules Carpentier (1901).



[1901-1925] - 1903



<font color='#555555'>[1901-1925]</font>  - <b>1903</b>
Utworzenie Bawarskiego korpusu gołębi; Julius Neubronne uzyskuje patent na kamerę fotograficzną podwieszaną do gołębi. Urządzenie rejestrowało zdjęcia co pół minuty.



[1901-1925] - 1903


Powstaje mapa Tatr Wysokich - pierwsza mapa turystyczna w Polsce.



[1901-1925] - 1902


Guglielmo Marconi (1874-1937), włoski elektrotechnik i wynalazca, przeprowadza pierwszą bezprzewodową transmisję sygnałów Morse'a przez Altantyk (pomiędzy Poldhu w Kornwalii i St. John s w Nowej Funlandii). Dowodzi, że krzywizna Ziemi nie wpływa na rozchodzenie się fal radiowych.



[1901-1925] - 1901


Carl Pulfrich (1858-1927), geodeta i fotogrametra niemiecki, konstruuje stereokomparator - urządzenie służące do opracowania zdjęć naziemnych, wykorzystujące zasadę znaczka pomiarowego. Pierwszy taki instrument wyprodukowały zakłady Carl Zeiss w Jenie. Stereokomparator Pulfricha był wykorzystywany przez oddziały topograficzne armii pruskiej i francuskiej. Niezależnie od niego podobne urządzenie zaprojektował w Republice Południowej Afryki Henry Fourcade (1865-1948).



[1901-1925] - 1901


Wacław Laska (1862-1943), profesor CK Szkoły Politechniczej we Lwowie (Politechnika Lwowska) opracował podręcznik "Geodezja wyższa". Laska jest także autorem dzieła pt. "Przyczynek do historii miernictwa w Polsce"" (1907).



85 rekordów
Kolorowe wideo z orbity
czy wiesz, że...
© 2023 - 2024 Geo-System Sp. z o.o.

O nas

Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

Historia

Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

Reklama

Zapraszamy do kontaktu na adres
redakcji:

Kontakt

Redaktor prowadzący:
Damian Czekaj
Sekretarz redakcji:
Oliwia Horbaczewska
prześlij newsa

facebook twitter linkedIn Instagram RSS