|
Jak to było z IPE
Jeżeli są wątpliwości, warto przyjrzeć się efektom wcześniej realizowanych projektów. Z warunków SIWZ można wyczytać funkcje, jakie miał realizować system IPE/PTN:
- tworzenie i utrzymywanie repliki danych EGiB w cyklu dobowym,
- obsługa zawiadomień o zmianach: w bazie EGiB i w bazie KW,
- obsługa zapytań (do bazy EGiB, do bazy KW, do rejestrów PESEL i REGON),
- eksport danych,
- raporty,
- zarządzanie systemem,
- realizacja procesu PTN,
- indeksowanie wartości katastralnych nieruchomości,
- okresowa kontrola PTN,
- archiwizacja danych,
- publikacja danych PTN.
GUGiK dołożył wszelkich starań, aby zrealizować projekt IPE/PTN. Niestety, pojawiło się wiele ogólnych trudności, takich jak:
- brak dobrej jakości danych ewidencyjnych,
- niska jakość nowej księgi wieczystej,
- brak doświadczeń i wiedzy firm informatycznych związanych z realizacją projektów GIS,
- niechęć powiatów do udostępniania danych,
- brak dobowej aktualizacji,
- brak danych graficznych,
- brak wymiany zawiadomień,
- wysokie koszty utrzymania intranetu,
- długi czas oczekiwania na odpowiedź z systemu IPE,
- zaniechanie taksacji,
- brak nowelizacji Prawa geodezyjnego i kartograficznego,
- restrykcyjne przepisy o danych osobowych,
- brak podpisu elektronicznego.
W praktyce – po dwóch latach od zakończenia wdrożenia w obiektach pilotażowych wytypowanych do pierwszej fazy realizacji – system IPE/PTN wykorzystywany jest przez powiaty do podglądu danych z nowej księgi wieczystej i rejestru PESEL. Jest to bardzo dużo, ale nie jestem przekonany, czy cena za osiągniętą funkcjonalność nie była za wysoka.
Rodzi się również pytanie, czy największa zaleta systemu – wysoki budżet – nie będzie jego największą wadą, bowiem w przypadku niepełnej realizacji projektu przez wykonawcę zleceniodawca będzie musiał przyjąć to, co udało się zrobić (tak jak to było z systemem IPE/PTN). W przeciwnym razie trzeba będzie zwracać fundusze UE.
Analizując sposób przygotowania projektu Geoportal, jego niezmiernie szeroki zakres realizujący m.in. zadania, które nie należą do służy geodezyjnej, odstąpienie od standardów na rzecz unifikacji oprogramowania, pominięcie konsultacji i uzgodnień, inwestycyjny charakter, wielkość budżetu i wcześniejsze zaniedbania GUGiK w zakresie budowy SDI można dojść do wniosku, iż jest to typowy przykład „money architecture”. Fakt, że firmy informatyczne zarobią kilkadziesiąt milionów złotych, tworząc system, który będzie wymagał wielokrotnych przeróbek po jego zakończeniu (i dodatkowego finansowania), zostawią sporo sprzętu (który w momencie pełnego wdrażania systemu będzie już mocno przestarzały), nie jest dużym nieszczęściem, zostanie bowiem zaimplementowana funkcjonalność Geoportalu. Największe zagrożenie wynika z chęci zmonopolizowania nie tylko procesu dystrybucji danych przestrzennych, ale i funkcjonowania administracji geodezyjnej. W rezultacie można przypuszczać, że firma lub firmy informatyczne (aktor wygrywający – patrz GEODETA 11/2005) będzie mogła przez wiele lat dyktować dowolne ceny za funkcjonowanie systemu.
Małe jest piękne
Analizując trudności z budową systemu IPE/PTN oraz innych dużych systemów o zasięgu krajowym, dochodzę do wniosku, że:
- specyfikacje nowo budowanych systemów należy dostosowywać do istniejących realiów i rzeczywistych potrzeb użytkownika,
- projekty powinny być ograniczone w czasie i realizowane przez różnych wykonawców.
Jako przykład projektu związanego z budową krajowej infrastruktury danych przestrzennych spełniającego powyższe warunki, pragnę przedstawić „System metadanych dla państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego”, którego celem jest uruchomienie systemu udostępniającego w internecie informacje o materiałach kartograficznych i danych GIS znajdujących się w zasobach centralnym i wojewódzkich. Projekt ten został opracowany przez autora na zlecenie Departamentu Geodezji, Kartografii i SIG GUGiK i zaprezentowany na „Krakowskich spotkaniach z INSPIRE” w maju 2005 roku.
Zadania systemu to:
- wyszukiwanie i udostępnianie informacji nt. materiałów kartograficznych i fotogrametrycznych spełniających określone kryteria atrybutowe (opisowe) i/lub przestrzenne dla obszaru całego kraju,
- wspomaganie realizacji zamówień składanych za pomocą systemu,
- aktualizacja poprzez WODGiK-i informacji w centralnej bazie metadanych.
Podstawowym założeniem systemu jest to, że każdy WODGiK ma przez internet dostęp do bazy danych zarówno na temat swojego zasobu, jak i zasobów innych jednostek. Wszystkie informacje są gromadzone w centralnej bazie danych, znajdującej się w CODGiK. Użytkownik systemu posiada kopię wycinka bazy dotyczącą jego zasobu oraz ma obowiązek w tym zakresie ją aktualizować. Rozwiązanie takie pozwoli na sprawne wyszukiwanie metadanych, niezależnie od ograniczeń w infrastrukturze teleinformatycznej (zbyt wąskie łącza, przerwy w łączności) oraz będzie pomocne w zarządzaniu zasobem w danym ośrodku.
|
