W lipcu br. 39% uczestników innego badania Geoforum.pl podało, że tzw. „pieczątkowcy” stanowią najbardziej uciążliwy problem, z jakim na co dzień mierzą się wykonawcy prac geodezyjnych.
Natomiast we wrześniu br. GUGiK poinformował, że w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 15 sierpnia 2025 r. jedna z osób pełniła funkcję kierownika prac geodezyjnych i kartograficznych 8481 razy. Przekłada się to na prawie 9 prac geodezyjnych dziennie.
Te wskaźniki skłoniły nas do przygotowania ankiety, w której zachęcaliśmy Państwa do zastanowienia się nad możliwymi rozwiązaniami problemu tzw. „pieczątkowców” (jednocześnie chcielibyśmy zaznaczyć, że pisząc o „problemie pieczątkowców”, mamy na myśli sytuacje patologiczne, w których „pieczątkowiec” nie tylko nie wykonuje podpisywanej później pracy, ale też nie nadzoruje jej, ani nie weryfikuje).
W dniach 29 września – 6 października w naszym badaniu wzięło udział ponad 300 osób. Serdecznie dziękujemy!
Jedyne pytanie zamknięte naszej ankiety brzmiało następująco: „Kto powinien wziąć na siebie główny ciężar walki z problemem »pieczątkowców«?”.
Zdaniem aż 39% badanych problemu nie da się rozwiązać, dopóki nie zmienią się sami geodeci. Dopiero na drugim miejscu – z 35% głosów – znalazł się GGK wraz z WINGiK-ami. Na dalszych miejscach – ze znacznie mniejszą liczbą wskazań – uplasowała się Krajowa Administracja Sądowa (9%) oraz starostowie i prezydenci miast na prawach powiatu (8%).
Rozkład wszystkich oddanych głosów prezentuje wykres poniżej.
Następnie zapytaliśmy czytelników Geoforum.pl o działania, jakie należałoby podjąć, aby ograniczyć problem „pieczątkowców”. Odpowiedzi, jakie uzyskaliśmy, okazały się bardzo zróżnicowane. Badani zaproponowali m.in. zwiększenie odpowiedzialności zawodowej, stworzenie samorządu zawodowego oraz przyjęcie ustawy o zawodzie. Ponadto zasugerowali wprowadzenie obowiązku zatrudnienia kierownika pracy geodezyjnej na pełnym etacie w firmie, której podpisuje prace, oraz zakazu prowadzenia firmy geodezyjnej przez osobę nieposiadającą uprawnień geodezyjnych.
Kilku ankietowanych uznało, że rozwiązaniem problemu byłoby ułatwienie dostępu do zawodu, m.in. przez uproszczenie egzaminu na uprawnienia. Wówczas, jak wskazał jeden z badanych, „popyt na czyjąś pieczątkę spadnie”.
W odpowiedziach powtarza się też pomysł stworzenia centralnego rejestru zgłoszeń prac geodezyjnych. „To jedyny sposób. Kontrole doraźne, zmiana przepisów tu nie pomogą, bo zawsze się znajdzie jakiś sposób. Jak będzie publiczny, to będzie można łatwo sprawdzić, kto kombinuje” – zauważył jeden z badanych.
Inny zasugerował stworzenie ogólnodostępnej, przejrzystej bazy danych, która jednoznacznie łączyłaby podmioty gospodarcze z geodetami uprawnionymi. „Taki rejestr w formie portalu powinien być prowadzony przez GGK we współpracy z WINGiK-ami. Baza zawierałaby informacje o tym, jacy geodeci uprawnieni są formalnie zatrudnieni w danym podmiocie oraz jaki charakter prac mogą wykonywać, z zaznaczeniem formy zatrudnienia. System ten wspierałby rozwój młodych kadr, a jednocześnie ograniczałby patologie związane z brakiem faktycznego nadzoru. W przyszłości rejestr powinien zostać rozszerzony o publiczną bazę prac geodezyjnych przypisanych do kierownika lub podmiotu, co pozwoliłoby sprawdzić realny udział osoby odpowiedzialnej w danym opracowaniu” – wyjaśnił.
Zdaniem niektórych uczestników ankiety KAS powinna uzyskać dostęp do rejestru wszystkich prac geodezyjnych wraz z numerami kierowników prac w celu weryfikacji odprowadzanych podatków, a WINGiK-owie powinni sprawdzać, czy terminy pomiarów, w których ten sam kierownik prac miał uczestniczyć, nie nakładają się na siebie.
Pojawiła się też propozycja zwiększenia kontroli terenowych przez SGiK oraz sprawdzania przez grafologa, „czy pismo w protokołach, sporządzonych przecież na gruncie, odpowiada pismu geodety, który w protokole przybił swoją pieczątkę”. Jeden z badanych przedstawił natomiast pomysł dodatkowych kontroli PINB „z zakresu uprawnień geodezyjnych przy obsłudze inwestycji, gdyż 80% inwestycji w mojej okolicy jest prowadzone przez geodetów bez uprawnień (potwierdzane przez „pieczątkowców”) lub wymaganego zakresu 4”.
Wielu ankietowanych skupiło się na karach, które miałyby zniechęcić „pieczątkowców”. „Aby już dziś coś zmieniło się w tej sprawie, konieczne są zmiany prawne, niestety, drastyczne zmiany prawne, bo tylko duże kary mogą zrobić jakieś zmiany w tym procederze” – napisał jeden z badanych. Ponadto stwierdził, że „świadomość tego, że stemplowanie cudzej pracy jest nielegalne, że jest oszustwem i fałszowaniem dokumentów, należy wpajać jeszcze na studiach i w szkole”.
Inny użytkownik Geoforum.pl przedstawił natomiast propozycje konkretnych sankcji: „W przypadku stwierdzenia, że kierownik prac pełnił tę funkcję fikcyjnie, organ może: nałożyć karę pieniężną w wysokości od 5000 do 50 000 zł, zawiesić uprawnienia zawodowe na okres od 6 miesięcy do 3 lat, a w przypadku recydywy – cofnąć uprawnienia zawodowe”.
Oczywiście nie zabrakło też głosów, że w temacie „pieczątkowców” nic nie należy zmieniać. „Jeśli prace są weryfikowane i są wykonywane poprawnie, co skutkuje przyjęciem ich do zasobu, to po diabła walczyć z czymkolwiek?”, „Jest wolny rynek. Komuna się skończyła”, „Nikt nie będzie mi mówił, jak mam używać pieczątki. Moja sprawa komu i ile map stempluję” – napisało kilku uczestników badania.
Szerokie spektrum pomysłów na rozwiązanie problemu „pieczątkowców” daje nadzieję na to, że przynajmniej część z nich znajdzie uznanie w oczach decydentów, co w dalszej perspektywie mogłoby się przełożyć na ograniczenie tego zjawiska.
