Jednym z ciekawszych obiektów jest piramida astro-geodezyjna na Łysicy. Została wzniesiona w 1828 r. przez astronoma Franciszka Armińskiego i stanowi najstarszy polski znak geodezyjny. Było to stanowisko obserwacji astronomicznych i pomiarów geodezyjnych, a także początkowy punkt sieci triangulacyjnej Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Na przestrzeni wieków była niszczona i częściowo odbudowywana.
W miejscowości Lipowe Pole Plebańskie w województwie świętokrzyski znajduje się także mira południka bazowego Łysicy. Wzniesiona w 1830 r. jako trwały znak kierunku północy dla stanowiska obserwacji astro-geodezyjnych na wierzchołku Łysicy.
Kolejnym obiektem jest obelisk repera fundamentalnego w Barczy w powiecie kieleckim. Zbudowany został w 1927 r. na terenie dawnego kamieniołomu. Był jednym z siedmiu reperów fundamentalnych I klasy sieci niwelacji precyzyjnej II RP.
Pozostałe obiekty, które powinny być wpisane do rejestru zabytków, to:
• obelisk repera bazowego w Zawichoście;
• słup triangulacyjny w Suchej Górze;
• słupy astro-geodezyjne i iglica na Wieży Matematycznej we Wrocławiu;
• słup triangulacyjny Królestwa Saksonii w Działoszynie;
• reper pruski na ratuszu miejskim w Toruniu;
• austriackie słupy triangulacyjne pod kopcem Krakusa w Krakowie.
Powyższe działania prowadzone są dzięki inicjatywie Mariusza Meusa, który wspomaga Główny Urząd Geodezji i Kartografii wiedzą i doświadczeniem na temat ochrony zabytkowych obiektów geodezyjnych.
Przypomnijmy, że wcześniej GUGiK wystąpił z prośbą do prezydenta m.st. Warszawy o wpisanie do rejestru zabytków kolumny pomiarowej na Placu Teatralnym w Warszawie.
