24 września 2023 r. weszła w życie ustawa z 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1688, z późn. zm.), która zobligowała gminy do sporządzenia planów ogólnych. Dokument ten w znacznej mierze zastąpi dotychczasowe studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, które zgodnie z art. 65 ww. nowelizacji stracą moc najpóźniej 1 stycznia 2026 r. W tym samym terminie zakończy się okres przejściowy i wejdą w życie wszystkie znowelizowane przepisy reformy systemu planowania przestrzennego.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami po 1 stycznia 2026 r. uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu będzie możliwe, jeśli w danej gminie wszedł w życie plan ogólny.
Mając jednak na uwadze stan zaawansowania prac nad POG, zdaniem rządu istnieje obawa, że dla wielu gmin termin ten będzie niewystarczający. W związku z tym zachodzi konieczność wydłużenia obowiązującego terminu, co pozwoli gminom na dokończenie procedur sporządzania planów ogólnych bez zawieszenia uchwalania planów miejscowych oraz wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Istotą ogłoszonych przez rząd rozwiązań jest zmiana terminu obowiązywania SUiKZP na dzień 30 czerwca 2026 r. W konsekwencji zmianie ulegną również inne powiązane terminy, w tym opracowania POG, określające wejście w życie poszczególnych znowelizowanych przepisów reformy systemu planowania przestrzennego.
Dodatkowo nowelizacja ma wyeliminować oczywiste omyłki oraz wątpliwości interpretacyjne.
Wskazany nowy termin – 30 czerwca 2026 r. – nie wydaje się być przypadkowy. Otóż do tego dnia 80% gmin musi opracować i przyjąć plan ogólny, aby miliony złotych z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) przeznaczone na wdrożenie reformy planowania przestrzennego nie przepadły.
Osobą odpowiedzialną na przygotowanie projektu jest sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Michał Jaros.
Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to I kwartał 2025 r.