Rządowe plany lotniskowe w świetle analiz przestrzennych

W ostatnich miesiącach rozgorzał spór o strategię budowy i rozbudowy lotnisk w środkowej Polsce: Okęcia, Modlina, Radomia i wreszcie sztandarowego projektu rządu, czyli Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK). Katowicka firma WB Data przekonuje, że nieocenioną pomocą w rozstrzygnięciu tej kwestii mogą okazać się analizy przestrzenne.

fot. JK

Przypomnijmy, że wg rządowych planów do 2027 roku w Baranowie pod Warszawą ma powstać Centralny Port Komunikacyjny – lotnisko wraz z węzłem drogowym i kolejowym, które będzie obsługiwać początkowo 50 mln, a docelowo nawet 100 mln pasażerów rocznie. Pierwotnie planowano, że wraz z uruchomieniem CPK stołeczne lotnisko Chopina zostanie zamknięte, a wcześniej część przewoźników (w szczególności niskokosztowych oraz czarterowych) zostanie przeniesionych do portu w Radomiu. To mogłoby zaś mocno uderzyć w lotnisko w Modlinie, którego współwłaścicielem jest Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego. Los lotniska Chopina wciąż jest jednak niepewny – w toku kampanii samorządowej pojawiły się bowiem pomysły, by nie zamykać tego portu.

Jako że znana jest już lokalizacja CPK oraz prognozowana liczba pasażerów, firma WB Data postanowiła zbadać, jak rynek lotniczy w Polsce będzie wyglądał pod względem konkurencji w 2030 roku, kiedy to zamierzenia władz mają stać się rzeczywistością.

Do zbadania zasięgów oddziaływania lotnisk użyto modelu Huff’a, który bazuje na dostępności czasowej lotnisk i ich ofercie (w tym przypadku będzie to liczba miejsc w samolotach prognozowana na rok 2030). W pierwszym wariancie analizy lotnisko Chopina istnieje, w drugim wariancie już nie zostało ujęte.

Wariant I: z Okęciem

Jak komentuje Wojciech Brol z WB Data, analiza dla pierwszego wariantu pokazuje, że obszar największego prawdopodobieństwa (powyżej 50%), z którego pasażerowie będą „ciążyli” do CPK, znajduje się w zachodniej części województwa mazowieckiego i znacznej części województwa łódzkiego. Wyraźnie widać, że lotnisko Chopina w Warszawie „blokuje” powiększenie się obszaru największego oddziaływania w kierunku wschodnim i północno-wschodnim. Widoczny jest również wpływ lotniska w Radomiu, które z ofertą 10 milionów miejsc znacząco oddziałuje na południową część województwa mazowieckiego.

Obszar największego prawdopodobieństwa dla CPK obejmuje około 2 mln osób zamieszkujących te tereny (wartość nie uwzględnia prognozowanych zmian demograficznych). Liczba pasażerów z badanego obszaru oddziaływania wyniosłaby 1,27 mln osób przy współczynniku mobilności Polaków wynoszącym 1. Oczywiście w 2030 roku współczynnik ten będzie wyższy i może wynieść 2, a nawet 3. Trzeba w tym miejscu zauważyć, że badana liczba pasażerów nie obejmuje tranzytu i osób przylatujących do Polski. Jest to liczba osób zamieszkujących jedynie obszar oddziaływania lotniska.

Wariant II: bez Okęcia

Drugi wariant analizy jest dużo bardziej optymistyczny dla CPK. Jak zwraca uwagę Wojciech Brol, sama likwidacja lotniska Chopina otwiera Centralnemu Portowi Komunikacyjnemu północno-wschodnią Polskę. Przez brak hubu w Warszawie mieszkańcy Mazowsza i Podlasia będą mieli mniej możliwości korzystania z przewoźników tradycyjnych i wybiorą CPK. Obszar najwyższego oddziaływania CPK praktycznie pochłania lotniska w Łodzi i Modlinie oraz częściowo w Szymanach. W jego zasięgu są województwa mazowieckie, łódzkie i podlaskie oraz duże obszary województw kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego, lubelskiego i warmińsko-mazurskiego. Liczba ludności na obszarze oddziaływania zwiększa się czterokrotnie w stosunku do wariantu pierwszego i wynosi ok. 9 milionów, z czego pasażerów przyszłego CPK będzie 6,5 mln (przy założeniu wskaźnika mobilności wynoszącego 1).

Analizy WB Data wykazują ponadto, że likwidacja Okęcia może pozytywnie wpłynąć na lotnisko w Modlinie. Dedykowane tanim przewoźnikom lotnisko w Radomiu jest natomiast zdecydowanie dalej stolicy i część pasażerów nadal będzie korzystała z Modlina. Obawy mogą mieć za to administratorzy portu Łódź-Lublinek. Obszar oddziaływania centralnego portu w obu wariantach otacza lotnisko w Łodzi i zajmuje znaczą część obszaru województwa łódzkiego. W momencie oddania planowanych dróg i linii kolejowych ten obszar ciążenia jeszcze bardziej się powiększy.

Wnioski

Jak podsumowują przedstawiciele WB Data, patrząc z punktu widzenia władzy, która chce stworzyć wielki hub w postaci CPK, likwidacja lotniska Chopina w Warszawie powinna być priorytetem. W przeciwnym wypadku planowany projekt wielkiego lotniska może zakończyć się niepowodzeniem. Nie powinny budzić zdziwienia głosy w sprawie zakończenia działalności stołecznego portu w momencie otwarcia Centralnego Portu Lotniczego.

Firma podkreśla jednak, że do wyciągnięcia pełniejszych wniosków niezbędne są bardziej dokładne analizy uwzględniające m.in. prognozy demograficzne, planowany przebieg dróg i kolei, a także bardziej wiarygodne przewidywania dotyczące liczby pasażerów.

Pełny wpis WB Data dotyczący analizy

JK