Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.
blog

Archiwum GEODETY


Internetowe Archiwum GEODETY jest ogólnodostępne i zawiera:
• wszystkie artykuły zamieszczone w miesięczniku GEODETA w latach 1995–2023 w postaci osobnych plików PDF;
• wszystkie wydania miesięcznika GEODETA z lat 1995–2023 w postaci plików PDF.
Pliki można ściągać do wykorzystania na własne potrzeby. Copyright GEODETA Sp. z o.o. i następcy prawni. Wszystkie prawa zastrzeżone łącznie z tłumaczeniami na języki obce.

W przypadku problemów z dostępem do internetowego Archiwum GEODETY prosimy o kontakt mailowy (geoforum@geoforum.pl)


1995199619971998199920002001
2002200320042005200620072008
2009201020112012201320142015
2016201720182019202020212022
2023
| Czerwiec 2017, Nr 6 (265) |


• Pomiarowy zawrót głowy, czyli geodezyjna obsługa budowy Lech Coastera w Chorzowie • Dzika droga – skutki modernizacji EGiB opisuje Bogdan Grzechnik • Jak i co wyceniać? – przypadki z praktyki sądowej omawia Magdalena Durzyńska • Raport nt. postępów w modernizacji ewidencji gruntów i budynków • Gruntowe ...

powrót

Mieczysław Sobol

Gruntowe porządki Habsburgów

Mapy katastralne na terenie województwa małopolskiego. Współczesna mapa zasadnicza zastąpiła mapę katastralną na terenie dużej części woj. małopolskiego leżącego niegdyś w granicach Austro-Węgier. Trudno uwierzyć, że choć mapa katastralna narodziła się blisko 200 lat temu, nadal sięgamy do niej przy modernizacji EGiB.

Aby mówić o samej mapie katastralnej, należy najpierw wyjaśnić znaczenie słowa kataster. Według niektórych źródeł wywodzi się ono od starołacińskich słów capitum registrum – spis pogłówny (spis osób). Z biegiem czasu połączono je w jedno słowo capitastrum, a w średniowieczu zmieniono na catastrum. Do dzisiaj w języku francuskim mamy la cadastre, w niemieckim der Kataster. Kataster jest to pewien zbiór, w skład którego wchodzą materiały przedstawione w formie pisanej i graficznej, wzajemnie się uzupełniające. Gdy do słowa kataster dodamy przymiotnik gruntowy, to możemy powiedzieć, że zbiór dotyczy gruntów i musi zawierać mapy i rejestry gruntowe z podanymi użytkownikami tych gruntów. Wobec tego, gdy mówimy kataster, mamy na myśli mapy i rejestry, a samą mapę nazwiemy mapą katastralną.

Mimo że słowo kataster wywodzi się z czasów rzymskich, to jednak podobne zbiory były już znane wcześniej i spełniały swoje zadania w Chinach, Egipcie oraz innych państwach. Podstawowym celem zakładania katastru były kwestie fiskalne, tzn. ściąganie podatków. Następnie posłużył on jako podstawa do ustalenia granic i był fundamentem, na którym oparto hipotekę.

• Pomiary

W XIX wieku w Austrii, do której należały wówczas ziemie obecnego województwa małopolskiego, po uprzednim przeprowadzeniu kilku spisów gruntów przystąpiono do założenia stałego katastru podatku gruntowego, opartego na pomiarach geodezyjnych. Pierwsza instrukcja geodezyjna przeznaczona do tych celów została opracowana w 1786 roku, a w 1817 – cesarz Franciszek II zatwierdził projekt stałego katastru gruntowego.

Podstawę do powszechnego pomiaru gruntów dała triangulacja wykonana w Austrii w latach 1817-41. Dla całego obszaru kraju przyjęto 7 odrębnych układów współrzędnych katastralnych i dla każdego wyznaczono współrzędne geograficzne punktu zerowego. Punkt taki dla układu obejmującego obecne województwo małopolskie wybrano we Lwowie na górze zwanej Wysokim Zamkiem, na której w związku z jubileuszem 300-lecia Unii Lubelskiej usypano w 1875 roku kopiec i stąd przyjęta później nazwa układu – KUL (Kopiec Unii Lubelskiej). Nowo osadzony na kopcu punkt triangulacyjny nie odpowiadał dokładnie dawnemu punktowi układu lwowskiego (x = -1,26 m, y = -3,96 m).

Mapę katastralną wykonywano ze zdjęć stolikowych, przyjmując tzw. wiedeński system miar. Jednostką długości był sążeń wiedeński – klafter – równy 1,9 m, a jednostką powierzchni był mórg austriacki równy 5755 m kw., który dzielił się na 1600 sążni kwadratowych (1 sążeń kwadratowy – 3,6 m kw.)...

Pełna treść artykułu w czerwcowym wydaniu miesięcznika GEODETA

powrót

dodaj komentarz

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.

ładowanie komentarzy

Ewolucja OSM od 2006 do 2018 roku
czy wiesz, że...
© 2023 - 2024 Geo-System Sp. z o.o.

O nas

Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

Historia

Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

Reklama

Zapraszamy do kontaktu na adres
redakcji:

Kontakt

Redaktor prowadzący:
Damian Czekaj
Sekretarz redakcji:
Oliwia Horbaczewska
prześlij newsa

facebook twitter linkedIn Instagram RSS