Metadane dla PZGiK

- «« « część 3 z 4 » »»

Analiza stanu istniejącego

Rozporządzenie ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z 12 lipca
2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu założenia i prowadzenia krajowego systemu informacji o terenie określa, że dla obszaru kraju zakłada się i prowadzi: „…bazę metadanych, obejmujących istniejące bazy danych i systemy, w odniesieniu do systemów informacji przestrzennej już funkcjonujących i danych o terenie tworzonych na obszarze kraju, zawierającą informacje dotyczące: nazwy systemu, administratora, zakresu tematycznego danych, dostępnego formatu danych, stanu aktualności, formy dostępu i statusu prawnego systemu”.
Powyższy zapis trudno nazwać standardem, niemniej nakłada on obowiązek na organy administracji geodezyjnej prowadzenia baz metadanych oraz okreś­la ich zakres. Zapis ten jest realizowany głównie na poziomie centralnym i wojewódzkim przez niektóre jednostki administracji geodezyjnej i kartograficznej, ale w niejednolity i niezestandaryzowany sposób. Na przykład portal internetowy GIS Mazowsza (www.gismazowsza.com.pl) pozwala na wyświetlenie metadanych dotyczących zbiorów znajdujących się w Biurze Geodety Województwa Mazowieckiego w Warszawie. Metadane obejmują: informacje ogólne, zasięg danych, parametry danych, aktualność, dostępność, właściciela, zarządzającego, zleceniodawcę, wykonawcę, osobę kontaktową oraz metadane o metadanych.
Bardzo zbliżony zakres metadanych zawiera portal internetowy opracowany w ramach realizacji projektu Bazy Danych Ogólnogeograficznych (http://217.153.152.212/metadane/). Autor serwisu (firma UNEP/GRID-Warszawa) podkreśla, że zostały one opracowane zgodnie z normą Dublin Core, a strona WWW posiada funkcjonalność umożliwiającą skopiowanie metadanych zapisanych w formacie XML. Portal posiada również możliwość wykonania prostego wyszukania metadanych poprzez określenie wartości poszczególnych atrybutów, takich jak tematyka, format danych czy ich aktualność.
Serwisy internetowe map tematycznych Sozo i Hydro Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (http://217.153.152.212/temap/temindex.html/) posiadają dodatkową funkcję pozwalającą na wyszukanie metadanych spełniających określone kryteria przestrzenne. W tym celu wykorzystują aplikację ArcIMS firmy ESRI. Podobną funkcjonalność posiada portal internetowy Opolskiego SIP (http://www.osip.opole.pl/osip/), ale wykorzystuje on aplikację GeoMedia WebMap firmy Intergraph. Warto zauważyć, że główną funkcją serwisu jest udostępnianie danych przestrzennych. Metadane posiadają geometrię, która odpowiada zasięgowi występowania danych i traktowana jest jak inne obiekty przestrzenny w systemie.
Do zalet przyjętego podejścia można zaliczyć:

• prostotę i szybkość budowy – z wykorzystaniem komercyjnego oprogramowania dla dystrybucji danych przestrzennych w internecie,
• brak wymogu stosowania standardów,
• prostotę i intuicyjność obsługi serwisów metadanych.
• Do wad natomiast:
• ograniczony zakres zastosowania (metadane wyszukiwania),
• brak możliwości zadania tego samego pytania do różnych baz metadanych,
• konieczność samodzielnego znalezienia serwisów metadanych i opanowania zadawania pytań indywidualnie dla każdego serwisu,
• brak spójności w bazach metadanych (np. poziom wojewódzki i centralny).

Trzy warianty

W dalszej części artykułu przedstawiono trzy możliwe warianty schematu funkcjonowania systemu ogólnopolskiego serwera katalogowego.

• Wariant 1. W WODGiK powstają i są aktualizowane (za pomocą specjalistycznej aplikacji typu desktop) metadane w standardzie ISO 19115. Aplikacja ta służy jednocześnie do zarządzania metadanymi oraz ich różnicowej aktualizacji na centralnym serwerze metadanych znajdującym się w CODGiK (w cyklu dobowym). Dodatkowo w CODGiK zaimplementowany jest serwis WWW (jednocześnie odgrywający rolę portalu katalogowego oraz serwera katalogowego), pozwalający użytkownikowi zadać pytanie z poziomu przeglądarki internetowej i złożyć zamówienie na wybrane materiały. Ponieważ do przeszukania jest tylko jedna baza metadanych, nie ma potrzeby, aby oba serwery komunikowały się przez protokół Z39.50. Protokół ten jednak zostanie zaimplementowany w celu podłączenia serwisu metadanych do globalnej infrastruktury danych przestrzennych.