Maj 2020, 5 (300)

RYSZARD PAŻUS

Klucze i wytrychy

Wirtualne przeniesienia współrzędnych jako alternatywa dla zakładania punktów osnowy geodezyjnej

Skostniałe regulacje prawne nie powinny być barierą w inno­wa­cyjnym stosowaniu nowych technologii, takich jak VRS. Na podkreślenie zasługuje aspekt ekonomiczny. Do otrzymania bardzo wysokiej dokładnoś­ci nie jest wymagane ani szczególne instrumentarium, ani jakieś wydłużone w czasie pomiary.

Październik 2019, 10 (293)

RYSZARD PAŻUS

Poprawki i pogorszki

Geoida hybrydowa PL-geoid-2011 w praktyce

W USA geoidę hybrydową stale doskonalą w celu podniesienia dokładności pomiarów satelitarnych. W Polsce nie ma zrozumienia dla takiej potrzeby. A przecież dodatkowe obserwacje do poprawy modelu mogliby dostarczać sami geodeci...

Marzec 2014, 3 (226)

Robert Olszewski

Świat to za mało...

Opowieść o przygodach agenta 007 w popularnym filmie „The world is not enough” jest wprawdzie ekranową fikcją, lecz tytuł niesie prawdziwe przesłanie. By naprawdę poznać otaczający świat, by go zrozumieć, potrzebujemy czegoś więcej niż Aston Martina Jamesa Bonda. Potrzebujemy cyfrowego modelu rzeczywistości – bazy danych przestrzennych oraz narzędzi pozwalających na analizę tego modelu i „wydobywanie” z surowych danych wartościowych informacji, prawidłowości, zależności i wiedzy.

Potrzebujemy cyfrowej Polski 3D – przekonuje dr hab. Robert Olszewski. – Zawsze można zgromadzić jeszcze więcej danych czy je uszczegółowić. Jednak to, czym dysponujemy obecnie, jest absolutnie wystarczające, by zrobić kolejny krok.

Styczeń 2014, 1 (224)

Zenon Parzyński

Transformacja z głową

Jak dojść z danymi do plików GML i pozostać przy zdrowych zmysłach

Przed nami implementacja dyrektywy INSPIRE, której kulminacją ma być wymiana danych między różnymi systemami za pomocą plików GML (Geography Markup Language) bez potrzeby ingerencji człowieka (czyli bez konieczności przekształcania danych do innej postaci – zostaje tylko wybrać, które dane będziemy wysyłać).

Autor artykułu przypomina, że na początku zostały opracowane i wydane ustawy (np. o infrastrukturze informacji przestrzennej) i rozporządzenia opracowane w Głównym Urzędzie Geodezji i Kartografii. W rozporządzeniach m.in. zdefiniowano struktury baz danych w postaci modeli UML (Unified Modeling Language) oraz te same modele, ale zapisane w postaci schematów aplikacyjnych GML. To właśnie te schematy w GML (często jest używane dla nich oznaczenie XSD, XML Schema Definition) stanowią standardy wymiany danych. Teraz w zasadzie pozostaje już tylko doprowadzić do sytuacji, by te pliki GML z danymi „fruwały” po sieci od nadawcy do adresata.

Zdaniem dr. Parzyńskiego droga do wymiany danych w formacie GML nie jest straszliwie długa, ale na pewno ma parę ostrych zakrętów i składa się z kilku etapów. W artykule znajdziemy wiele sugestii, jak bezpiecznie dotrzeć nią do celu.

Czerwiec 2011, 6 (193)

RYSZARD PAŻUS

Aktywnie i wirtualnie z geoidą

Niwelacja satelitarna podwyższonej precyzji

Aktywna sieć geodezyjna stanowi alternatywę nie tylko dla poziomych osnów geodezyjnych, o czym pisałem w GEODECIE 1/2011 i 4/2011, ale również – zastępując pomiary niwelacyjne – dla klasycznych osnów wysokościowych...

Kwiecień 2011, 4 (191)

RYSZARD PAŻUS

Aktywnie i wirtualnie z EUREF

Obliczenia dla pomiarów statycznych GPS z wykorzystaniem systemu EPN

Po wydaniu milionów na system ASG-EUPOS z GUGiK wychodzą zalecenia kupowania wyłącznie drogich odbiorników GNSS. W ten sposób ideę powszechnego pożytku z krajowego systemu aktywnej sieci geodezyjnej dla gospodarki narodowej szlag trafia...

Styczeń 2011, 1 (188)

RYSZARD PAŻUS

Aktywnie i wirtualnie z POZGEO D

Autorska metoda obliczeń dla pomiarów statycznych GPS

Kłopoty z serwisem POZGEO ASG-EUPOS pojawiły się pod koniec listopada ub.r. Z powodu poważnych usterek technicznych system został zawieszony. Najbardziej dotkliwie odczuły to małe firmy geodezyjne, posiadające tylko po jednym odbiorniku GPS i niewielkie doświadczenie w postprocessingu...

Czerwiec 2010, 6 (181)

RYSZARD PAŻUS

EGWPS

Elementy GIS-owe i geodezyjne w systemie ostrzegania samolotu przed bliskością terenu w kontekście katastrofy pod Smoleńskiem

Enhanced Ground Proximity Warning System (EGPWS) to udoskonalony system ostrzegania samolotu przed bliskością terenu, wprowadzony w 1996 roku w miejsce stosowanego od lat 70. ubiegłego wieku systemu Ground Proximity Warning System (GPWS). Dodano w nim pomiar wysokości GPS, co znacznie zwiększyło bezpieczeństwo najtrudniejszych faz lotu, do których należą start i lądowanie.

Maj 2009, 5 (168)

RYSZARD PAŻUS

Spojrzenie na ASG-EUPOS od strony użytkownika serwisu POZGEO, cz. III

Raport POZGEO

Jest jeszcze trochę do zrobienia, aby system ASG-EUPOS wycyzelować i aby był bardziej przyjazny dla użytkowników. Nie będzie to wymagało jakiegoś specjalnego wysiłku, więc rokowania są optymistyczne. Problem jednak w popularyzacji systemu i doskonaleniu metod pomiarowych, aby były dostępne dla większej rzeszy geodetów...

Kwiecień 2009, 4 (167)

ARTUR ORUBA, MARCIN LEOŃCZYK, MARCIN RYCZYWOLSKI, SZYMON WAJDA

ASG-EUPOS po roku

W grudniu 2007 r. zostały uruchomione podstawowe serwisy wielofunkcyjnego systemu precyzyjnego pozycjonowania ASG-EUPOS, a 2 czerwca 2008 r. udostępniono je użytkownikom. Od tego czasu wykorzystanie serwisów w pracach geodezyjnych systematycznie się zwiększa...

Kwiecień 2009, 4 (167)

RYSZARD PAŻUS

Spojrzenie na ASG-EUPOS od strony użytkownika serwisu POZGEO, cz. II

Integracja osnów i sieci

Uruchomiona w czerwcu ubiegłego roku aktywna sieć geodezyjna ASG-EUPOS ma rację bytu jedynie wtedy, gdy będzie zintegrowana z istniejącymi osnowami. Ten problem został u nas zauważony już wcześniej, przy zakładaniu pasywnych osnów z wykorzystaniem GPS, i dzisiaj mamy sytuację naprawdę komfortową...

Marzec 2009, 3 (166)

RYSZARD PAŻUS

Spojrzenie na ASG-EUPOS od strony użytkownika serwisu POZGEO, cz. I

Druga strona medalu

Mamy wreszcie nową jakość w pomiarach geodezyjnych, którą tworzy uruchomiony w połowie 2008 roku system ASG-EUPOS. Na początku 2001 roku, w ramach przygotowań do prac nad ASGPL, odbyła się w GUGiK burzliwa narada, na której omawiano studium wykonalności systemu. Z racji ograniczonych środków pierwotnie zdecydowano się na wykonanie systemu określonego jako „płotka, nie łosoś”. Teraz mamy już tego „łososia”...

Marzec 2009, 3 (166)

ARTUR MALCZEWSKI

NAWI nr 19 (dodatek do GEODETY)

Pierwsze pół roku ASG-EUPOS

Sieć ASG-EUPOS chyba już na dobre zadomowiła się wśród technologii pomiarowych stosowanych przez geodetów. Największa w tym zasługa samych wykonawców, którzy – świadomi konieczności podnoszenia konkurencyjności poprzez inwestowanie w nowoczesne rozwiązania pomiarowe, a także rosnących wymagań dokładnościowych i organizacyjnych – postanowili zaryzykować i wyposażyli się w odbiorniki satelitarne...

Marzec 2009, 3 (166)

ROMAN KADAJ, TOMASZ ŚWIĘTOŃ

NAWI nr 19 (dodatek do GEODETY)

Postprocessing po polsku

System GEONET firmy ALGORES-SOFT znany jest wielu użytkownikom jako zestaw programów przeznaczonych do rozwiązywania zadań geodezyjnych,w tym wyrównania sieci GPS lub sieci zintegrowanych z pomiarami klasycznymi. Przed kilkoma miesiącami dołączono do pakietu program postprocessingu, kompletując w ten sposób zbiór programów obliczeniowych z zakresu GPS...

Listopad 2013, 11 (222)

Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, WODGiK w Opolu

INSPIRE to nie wszystko

Opolskie w internecie ? współpraca organów administracji puliczej w korzystaniu z zasobów IIP

W artykule opisana została współpraca organów administracji publicznej zakresie wykorzystania istniejących zasobów IIP na przykładzie regionalnej infrastruktura informacji przestrzennej (RIIP) pod nazwą „Opolskie w Internecie – system informacji przestrzennej” (OWI).
Dyrektywa INSPIRE oraz ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej stały się punktem wyjścia do rozwoju lokalnych i regionalnych IIP. Dzięki nim wiele tematycznych rejestrów publicznych zostało ujednoliconych i opublikowanych on-line.
Przy tworzeniu RIIP województwa opolskiego WODGiK współpracuje m.in. z Wojewódzkim Urzędem Statystycznym, Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego, Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska (RDOŚ) w Opolu oraz Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków. Współudział różnych dysponentów danych w budowie RIIP przynosi oczywiste korzyści każdej ze stron, uświadamiając jednocześnie zależności pomiędzy różnorodnymi danymi przestrzennymi oraz rolę harmonizacji baz danych.
Realizacja OWI pokazała, że zobowiązania związane z wdrożeniem dyrektywy INSPIRE są bodźcem dla stworzenia użytecznego systemu udostępniającego dane przestrzenne dla szerokiej grupy użytkowników i społeczeństwa.

Marzec 2008, 3 (154)

Marek Baranowski, Adam Iwaniak, Bartosz Kopańczyk

Metadane kluczem do SDI

SDI inaczej, cz. XIII

W artykule poruszony został temat – podjęty z inicjatywy GUGiK – prac nad polskim krajowym profilem metadanych w zakresie geoinformacji. Przy tworzeniu infrastruktury danych przestrzennych trzeba spełnić wiele warunków, aby osiągnąć interoperacyjność między jej elementami. Postulat interoperacyjności jest realizowany m.in. poprzez opracowanie serwisów katalogowych, które oprócz zarządzania i przechowywania zbiorów metadanych opisujących dane przestrzenne, udostępniają również usługi wyszukiwania i podglądu.
Interoperacyjność można podzielić na trzy warstwy: organizacyjną, techniczną i semantyczną, które omówiono w kolejnych akapitach artykułu.
Idea architektury systemu danych przestrzennych w Polsce zakłada utworzenie centralnego serwera metadanych, który zgodnie z wytycznymi normy ISO 19139 współpracować ma z rozproszonymi serwerami wojewódzkimi, powiatowymi czy gminnymi. Jak zapewniają autorzy artykułu, GUGiK dokłada starań, aby metadane miały jak najprostszy charakter bez utraty ich reprezentatywności, ułatwiały wyszukiwanie i edycję poprzez wdrożenie profili krajowych oraz aby nie stanowiły zbytniego obciążenia dla ODGiK-ów.

Sierpień 2013, 8 (219)

Zenon Parzyński

Dyrektywa INSPIRE ? źródło zamieszania

W artykule przedstawiony został problem integracji zbiorów danych w myśl dyrektywy INSPIRE. W Unii Europejskiej niejednolitość informacji o środowisku wynika z dużej liczby krajów członkowskich. By dane można było łączyć, nie wystarczy, aby były tego samego typu. W systemie obiektowym składającym się z obiektów i łączących je relacji, związki można zapisać w różny sposób. Dlatego konieczne okazało się opracowanie ścisłych wytycznych, nazwanych Specyfikacjami Danych (SD), które opracowane zostaną w formalnym języku UML (Unified Modelling Language). SD zintegrowano również z normami ISO serii 19100, co ułatwić ma osiągnięcie interoperacyjności.
W dyrektywie napisano, że drogą do osiągnięcia interoperacyjności jest harmonizacja, którą w ustawie o infrastrukturze informacji przestrzennej określono w następujący sposób: są to różne działania mające doprowadzić do większej spójności zbiorów danych.
Autor artykułu twierdzi, że – jak na pierwszy etap implementacji dyrektywy INSPIRE – zrobiliśmy w Polsce dużo. Uważa również, że na tym etapie dyrektywa jest źródłem zamieszania, ale chyba nie jest możliwe przeprowadzenie takiej rewolucji bez początkowych trudności.

Lipiec 2013, 7 (218)

Zenon Parzyński

Model pod modelami

Artykuł poświęcony został zagadnieniu modelu podstawowego danych geodezyjnych. Skąd się on wziął i do czego służy? Koncepcja Ogólnego Modelu Geodezyjnego (OMG), który miał być podstawą opracowywanych modeli odpowiadających poszczególnym instrukcjom technicznym, zrodziła się w 2007 r. Natomiast podstawą do jego opracowania miała być ewidencja gruntów i budynków. Niestety, rozporządzenia o EGiB nie ma do tej pory. Kiedy zaczęto tworzyć kolejne modele, OMG stał się modelem podstawowym (MP).
Schemat aplikacyjny modelu podstawowego składa się z pięciu omówionych w artykule modeli: „Dokument”, „Karto”, „Typy podstawowe”, „Obiekt przestrzenny”, „Referencja pomiędzy obiektami IIP”.
W dyrektywie INSPIRE duży nacisk kładziony jest na kwestie związane z harmonizacją i interoperacyjnością zbiorów i usług danych przestrzennych. OMG miał pomóc w spełnieniu tych wymagań.
Wersja MP przedstawiona w artykule nie jest ostateczna. Autor podkreśla, że nie należy rezygnować z dotychczasowego sposobu tworzenia MP, czyli kształtowania go w miarę potrzeb, zamiast przygotowania go zawczasu, bo potem i tak najprawdopodobniej byłyby konieczne zmiany. Mimo wielu uwag geodetów do rozporządzeń i modeli w nich zawartych – do samej koncepcji modelu podstawowego uwag nie ma.

Styczeń 2008, 1 (152)

Adam Iwaniak, Tomasz Kubik

Dogonić Europę

SDI inaczej, cz. XII

e-Government oraz szanse na jego budowę w Polsce dzięki implementacji dyrektywy INSPIRE są przewodnim tematem tego artykułu. Pod pojęciem e-Government często rozumie się zastosowanie przez instytucje publiczne technologii informacyjnych w celu podniesienia efektywności ich funkcjonowania. Spojrzenia na stan zaawansowania prac nad e-Governmentem w Polsce dostarcza ranking europejskich krajów, w którym Polska lokuje się na jednym z ostatnich miejsc. Przyczyn takiego stanu rzeczy autorzy upatrują m.in. w: niedoskonałości polskiego prawodawstwa oraz słabości administracji.
W dalszej części artykułu możemy przeczytać o korzyściach płynących z wdrożenia infrastruktury danych przestrzennych. Zwrócono również uwagę, że w porównaniu z innymi resortami GUGiK jest od wielu lat bardzo aktywny w zakresie budowy infrastruktury danych przestrzennych, w tym prac legislacyjnych i standaryzacyjnych.
Autorzy zapewniają, że implementacja dyrektywy INSPIRE to dla nas duża szansa. Stanowi ona niewątpliwie silny impuls do pracy, chociażby przez to, że jej zlekceważenie przez Polskę i niezaimplementowanie w terminie będzie wiązało się z koniecznością uiszczenia kar pieniężnych.

Grudzień 2007, 12 (151)

Adam Iwaniak

Wypełnianie luki informacyjnej

SDI inaczej, cz. XI

W prezentowanym artykule autor zauważa, że rozwój w zakresie m.in. zobrazowań satelitarnych oraz internetu sprawił, iż pozyskiwanie danych nabrało charakteru globalnego. Zastanawia się również, czy w dobie tych przemian polska geodezja chce być w głównym nurcie rozwoju, czy będzie stać obok.
W kolejnych akapitach Adam Iwaniak przybliża działania GUGiK w zakresie budowy infrastruktury danych przestrzennych (zgodnie z dyrektywą INSPIRE). Jego zdaniem SDI można traktować jako końcowy etap informatyzacji zasobów danych przestrzennych, której początkiem jest na ogół wektoryzacja map analogowych i budowa baz danych. Dalszym etapem procesu informatyzacji, a jednocześnie pierwszym budowy krajowej SDI, jest udostępnianie danych w internecie.
Zdaniem autora budowa infrastruktury danych przestrzennych może być traktowana jako aktualny, zaawansowany pod względem technologicznym, etap procesu informatyzacji państwowego zasobu danych przestrzennych, której głównym zadaniem jest ułatwienie dostępu do danych z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.